Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap

Bilim Terimleri Sözlüğü

Evrim Ağacı Bilim Terimleri Sözlüğü, bilim dünyasında sıkça kullanılan terimlerin anlamlarını ve açıklamalarını içerir.

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P Q R S Ş T U Ü V W X Y Z #
Sabit fonksiyon

Tanım kümesindeki tüm elemanları, değer kümesindeki tek bir elemanla ilişkilendiren fonksiyon çeşidi. Örneğin f(x) = 1 şeklinde bir fonksiyon tanımlanacak olursa x yerine yazılan sayı ne olursa olsun çıktı olarak sadece 1 elde edilecektir.

İngilizce: Constant function
Sabitlenme

Bir popülasyonda, tek bir alel haricindeki bütün alellerin, tüm bireylerden silinmesi, dolayısıyla o alelin popülasyonda %100 (1) oranına ulaşmasıdır. Bu durumda alel "sabitlendi" denir.

İngilizce: sabitlenme

Kaynaklar

  1. J. C. Herron, et al. (2006). Evolutionary Analysis. ISBN: 9780132275842. Yayınevi: Prentice Hall.
Sabitleyici Seçilim

Sabitleyici seçilim, doğal seçilim nedeniyle popülasyonda iki alelin birden korunmasıdır. Bir alelin diğerine göre seçilim değerinin daha yüksek olması beklenir, dolayısoyla da diğer alelden daha üstün gelecektir. Fakat sabitleyici seçilimin geçerli olduğu yerlerde bir alelin seçilim değeri, alelin frekansına bağlıdır. Eğer bir alel daha yaygın olmaya başlarsa, doğal seçilim diğer alele sahip bireyleri seçmeye başlayacaktır. 

Bu durumun en yaygın sebebi heterozigot avantajıdır. Alelin iki farklı versiyonuna sahip bir bireyin (Aa) seçilim değerinin, allellerden birinin iki kopyası olan bir bireyin (AA,aa) uygunluğundan daha yüksek olduğu anlamına gelir. Heterozigot bireyler, iki homozigota göre de daha avantajlıdır. Bu durum iki alelin de, seçilim değerlerinden bağımsız olarak, popülasyonda var olmasını sağlar.

İngilizce: Balancing Selection

Kaynaklar

  1. M. T. Dorak. Common Terms In Evolutionary Biology And Genetics. (23 Kasım 2020). Alındığı Tarih: 23 Kasım 2020. Alındığı Yer: Dorak.info | Arşiv Bağlantısı
  2. Evolutionbiology. Balancing Selection. (23 Kasım 2020). Alındığı Tarih: 23 Kasım 2020. Alındığı Yer: Evolutionbiology | Arşiv Bağlantısı
Saccharomycetes cerevisiae

Tek hücreli Ascomycete mayası, fırıncı veya bira mayası olarak da bilinir. Özellikle rekombinant DNA ve hücre döngüsü, çiftleşme tipi ve heterokaryon uyumluluğu çalışmalarında basit bir ökaryotik model olarak kullanılır. Bir prokaryotik sistemin avantajlarına sahiptir, ancak gerçek bir ökaryottur. Ökaryotların E.coli'si olarak kabul edilir. S. cerevisiae, eşeyli ve eşeysiz çoğalabilir ve haploid veya diploid olarak yetiştirilebilir. Genomu 1997'de dizildi ve 12.057.500 bp içeriyor; 16 kromozomu 6.000 geni bulunuyor.

İngilizce: Saccharomycetes cerevisiae

Kaynaklar

  1. M. T. Dorak. Common Terms In Evolutionary Biology And Genetics. (23 Kasım 2020). Alındığı Tarih: 23 Kasım 2020. Alındığı Yer: Dorak.info | Arşiv Bağlantısı
Saçılma

Dalga ya da parçacıkların bir engele çarpıp dağılmasına verilen genel isimdir. Örneğin, daha uzun dalga boylarına sahip kırmızı ışık daha az saçılırken, daha kısa dalga boylarına sahip mavi ışık daha fazla saçılır. Gökyüzünün mavi renkte görünmesinin nedeni budur.

İngilizce: Scattering

Kaynaklar

  1. Encyclopedia Britannica. Scattering. Alındığı Tarih: 14 Mayıs 2023. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı
Saf su

Organik ve inorganik maddelerden arıtılmış sudur. Laboratuvarlarda ve bilimsel çalışmalarda genellikle saf su kullanılmaktadır. Araştırmada saf su ile çalışılmadıysa bu durum bilimsel çalışmada belirtilir. Saf su iletken özellik göstermez.

İngilizce: Purified water

Kaynaklar

  1. Encyclopedia Britannica. Water Purification. Alındığı Tarih: 19 Nisan 2023. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı
Saflaştırıcı seçilim

Silici mutasyonları eleyecek şekilde olan seçilim sürecidir. Negatif seçilim olarak da bilinir.

İngilizce: saflastirici-secilim

Kaynaklar

  1. J. C. Herron, et al. (2006). Evolutionary Analysis. ISBN: 9780132275842. Yayınevi: Prentice Hall.
Safsata

Akıl yürütürken yapılan hatalar. Mantık hatası ya da mantıksal yanılgı şeklinde de anılır. Safsata içeren argüman veya düşünceler, dikkatlice incelenmediğinde oldukça ikna edici ve mantıksal olarak güçlü görünebilir ancak aslında öncüller ve sonuçlar arasında kurulan bağlantı geçersiz, zayıf veya hatalıdır.

İngilizce: Logical Fallacy

Kaynaklar

  1. T. Uyar. (2019). Safsatalar. ISBN: 9786053115557. Yayınevi: Destek Yayınları.
Sahtealeller

Gen gibi davranan ama çaprazlanma (crossing-over) sırasında ayrılabilen gen çiftidir. 

İngilizce: sahtealeller

Kaynaklar

  1. M. M. Green. (2020). Pseudo-Allelism At The Vermilion Locus In Drosophila Melanogaster. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, sf: 92-99. | Arşiv Bağlantısı
Sahtebilim

Bilimsel olarak sunulan fakat bilimsel olmayan iddia, inanış, bilgi ve uygulamaların hepsine verilen isimdir. Bir sahtebilim dışarıdan bakıldığında kolaylıkla anlaşılamayabilir fakat bilimsel yollar, metotlar ve sorular izlendiğinde bilime uymayan, bilimle zıt düşen durumlar oluşturması halinde kolaylıkla anlaşılabilir. Günümüzde en çok tutan sahtebilimler; fal, burçlar, uzay görevleri karşıtlığı, yaratılışçılık, düz dünyacılık ve astroloji yorumlarıdır.[1]

İngilizce: Pseudoscience

Kaynaklar

  1. P. R. Thagard. (2022). Why Astrology Is A Pseudoscience. PSA: Proceedings of the Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association, sf: 223-234. doi: 10.1086/psaprocbienmeetp.1978.1.192639. | Arşiv Bağlantısı
  2. Encyclopedia, et al. Pseudoscience. Alındığı Tarih: 10 Aralık 2022. Alındığı Yer: Encyclopedia | Arşiv Bağlantısı
  3. I. Lakatos. Science And Pseudoscience. Alındığı Tarih: 12 Eylül 2022. Alındığı Yer: www.podstawyekonomii.pl | Arşiv Bağlantısı
Sahtebilim
Sözdebilim
Bilimsel
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close