Kenya’da, 1,52 milyon yıl öncesine tarihlenen ilk Paranthropus boisei el fosilleri bulundu. Keşif, bu insan akrabasının sanılandan çok daha gelişmiş bir el becerisine sahip olduğunu gösteriyor. Uzun bir başparmak, düz parmaklar ve esnek bir serçe parmak — tıpkı modern insanların bir çekici kavradığı gibi — güçlü bir tutuş sağlayan bu yapı, türün taş alet kullanabilecek kapasitede olduğunu düşündürüyor.
Araştırma, Nature dergisinde yayımlandı ve fosilleri tanımlayan ekibe Stony Brook Üniversitesi’nden Carrie Mongle liderlik etti. Mongle, “Bu, Paranthropus boisei’yi ilk kez belirli el ve ayak kemikleriyle doğrudan ilişkilendirebildiğimiz an,” diyor.
P. boisei, 1.3–2.6 milyon yıl önce Doğu Afrika’da yaşamış ve aynı dönemde Homo habilis, Homo rudolfensis ve Homo erectus ile birlikte var olmuştur. Önceden yalnızca kafatası ve dev azı dişleriyle tanınan bu tür, “Fındıkkıran Adam (Nutcracker Man)” lakabını büyük çiğneme kaslarından almıştı.
Yeni keşif, bu homininin yalnızca güçlü bir çene yapısına değil, aynı zamanda taş alet yapımına uygun bir el anatomisine sahip olabileceğini ortaya koyuyor. Ancak araştırmacılar, doğrudan bir kanıt bulunmadığı için temkinli: ellerde taş alet kalıntısı veya yalnızca P. boisei’ye ait bir kazı alanı bulunmadıkça, “taş alet yapan Paranthropus” hipotezi kesinlik kazanamayacak.
Ayrıca el kemiklerinin gorillerle beklenmedik benzerlikler taşıdığı görüldü — özellikle parmak kemiklerinin geniş yapısı bu türün güçlü kavrama yetisini destekliyor. Ayak kemiklerindeki kavisli yapı ise P. boisei’nin iki ayak üzerinde yürüyen bir canlı olduğunu doğruluyor.
Kazılar, ünlü paleoantropolog Meave Leakey liderliğinde, Koobi Fora bölgesinde (Turkana Gölü’nün doğusunda) 2019–2021 yılları arasında gerçekleştirildi. Leakey ailesi, 1950’lerde aynı türün ilk kafatasını da bulmuştu.
📍 Kaynak: Nature (Ekim 2025), CNN Science – Katie Hunt’ın haberi
Evrim Ağacı
