Evrende herşeyin yapısını etkileşimler ve etkileşimlerin özellikleri belirler.
Bilinç ve bilinçlilik evrende doğal bir fenomendir. Zaten böyle olmasa evrende varlığından hiç bahsedemezdik.
Bilinç hem kendi iç etkileşimleri hem de evrendeki özne nesne etkileşimleri nedeniyle yeni bir 'madde' hali (yeni bir kendinde uzam zaman özellikleri) olarak tanımlabilecek durumdadır.