Hoofddorp, 1 maart 2025 – Activisten van Extinction Rebellion (XR) hebben zaterdagmiddag een opmerkelijke actie uitgevoerd bij de Primark aan het Marktplein. De demonstranten besmeurden de vloeren bij de ingangen met zwarte smurrie en blokkeerden de toegang tot de winkel. De actie was een protest tegen de schadelijke effecten van fast fashion en vooral tegen de rol van Primark als een grote bijdrager aan de klimaatcrisis.
Rond 14:30 uur begonnen de activisten hun actie, waarbij ze enkele tientallen liters van de zwarte substantie uitgoten bij de ingang. "Als het gaat om het verbruik van fossiele brandstoffen en de daarbij behorende CO2-uitstoot, is deze fastfashiongigant één van de smerigste bedrijven op onze planeet," aldus Olax Outis, een van de rebellen. De demonstratie trok de aandacht van winkelende klanten die gedwongen werden om door de smerige vloer te stappen, wat een krachtig beeld van de vervuiling van de mode-industrie opleverde.
Tijdens de actie was enkele winkelmedewerkers zich bewust van de chaos, terwijl een aantal klanten niet meer naar buiten konden. De politie arriveerde rond 15:35 uur om de demonstratie te beëindigen en nam twee actievoerders mee die zich bij de ingangen hadden gepositioneerd. De winkel zelf bleef besmeurd, en het was onduidelijk wanneer deze weer kon heropenen. Omliggende winkels ondervonden eveneens hinder doordat de politie de straat afschermde voor het publiek en andere klanten.
De activisten hielpen om de urgentie van hun boodschap te onderstrepen. Ze waren niet uit op schade aan de winkel of het publiek; de gebruikte substantie was een mix op basis van plantaardige ingrediënten die gemakkelijk uitwasbaar was. "Primark versnelt ons uitsterven," staat te lezen op de flyers die de actievoerders verspreidden, waarin zij vroegen dat het bedrijf stopt met de productie van kleding of overstapt op duurzame alternatieven, zoals tweedehandskleding en recycling van materialen.
Olax Outis verklaarde: "Ik schaam mij er niet voor als ik de wet overtreed, vandaag. Ik zou me schamen als ik het níét zou doen, als ik een bedrijf als Primark z’n gang zou laten gaan en me zonder slag of stoot zou overgeven.” Deze woorden weerspiegelen de vastberadenheid van de demonstranten om aandacht te vragen voor de gevolgen van hun consumptiepatronen op het milieu.
De actie is niet geïsoleerd. Het geldt als een bredere boodschap aan de mode-industrie en overheden wereldwijd over de noodzaak om de productie van fast fashion aan te pakken. De kledingindustrie levert een grote bijdrage aan de klimaatcrisis: zij geldt momenteel als verantwoordelijk voor tot wel 8% van de wereldwijde broeikasgasuitstoot, een aantal dat vergelijkbaar is met de totale uitstoot van de gehele Europese Unie.
De politie vorderde om de actievoerders te verwijderen, en uiteindelijk waren de demonstranten nog steeds vastbesloten om hun boodschap te laten horen. Deze demonstratie was niet alleen een symbolisch protest, maar had ook een directe impact op een winkel die als symbool dient voor de excessen van de fast fashion-industrie.
Na een snelle schoonmaakbeurt kon Primark rond 17:00 uur weer open. Ondanks dat de actie beëindigd was, blijft de oproep tot verandering bij de consumenten hangen. De activisten zijn van mening dat de verantwoordelijkheid voor merkbare verandering bij de bedrijven ligt en niet bij de consumenten alleen. Ze pleiten voor een shift naar duurzaamheid en een grotere transparantie over de milieu-impact van modebedrijven.