Apothekersassistenten in Nederland bereiden zich voor op een landelijke staking, die gepland staat op 23, 24 en 27 december 2024. Deze actie is een reactie op jarenlang achterblijvende lonen en toenemende werkdruk binnen de apotheeksector. De dreigende staking valt bijzonder ongelegen, aangezien deze samenvalt met de drukke feestdagen, wat leidt tot grote bezorgdheid over de beschikbaarheid van medicijnen voor patiënten.
Sylvia van Ruit, een apothekersassistente, verwoordt het probleem: "Onze lonen blijven achter, vooral vergeleken met andere MBO-opleidingen. Dit maakt ons beroep veel minder aantrekkelijk." De stakingen zijn volgens haar 'broodnodig', zowel voor de huidige medewerkers als voor de aantrekkelijkheid van het beroep voor nieuwe aanwas. Dit bevestigt een onlangs gepubliceerde rapportage waarin blijkt dat het aantal aanmeldingen voor apotheekopleidingen dramatisch is gedaald, deels vanwege de lage lonen.
De werkgeversvereniging van openbare apotheken heeft inmiddels een kort geding aangespannen om de aangekondigde staking te voorkomen, en vreest dat de patiëntveiligheid op het spel staat. Er zijn zorgen dat het personeelstekort en de uitblijvende loonsverhogingen de kwaliteit van zorg onder druk zetten. "De patiëntveiligheid staat op het spel," zei Karin Beuning van de werkgeversvereniging. Ze benadrukt dat fouten door personeelstekort ernstige gevolgen kunnen hebben voor patiënten met chronische aandoeningen. Apotheken kunnen tijdens de kerstperiode en de actiedagen tot nine dagen gesloten zijn, afhankelijk van de rechterlijke uitspraak.
De impact van de voorgenomen staking is al zichtbaar bij apotheken door heel het land, waarbij veel cliënten hun voorschriften vervroegd ophalen. "Het is een gekkenhuis," bevestigt Esther Westerbeek van Apotheek Aerdenhout, waar de drukte tot ongekende hoogten is gestegen nu de klanten hun medicijnen willen ophalen voor de komende sluitingen. "We werken ons het snot voor de ogen," voegt ze eraan toe. Dit is niet het enige wat deze apothekersassistenten zorgen baart; ook de hoge werkdruk, agressie van klanten en tekort aan medicijnen maken het vak uitdagend.
De FNV en CNV, vakbonden die de belangen van deze apothekersassistenten behartigen, eisen een loonsverhoging van minimaal 6% met terugwerkende kracht vanaf 1 juli, alsmede een nieuwe eindejaarsuitkering. De vakbonden wijzen op de verantwoordelijkheid van de zorgverzekeraars en de overheid om adequate middelen te verstrekken voor het verbeteren van de arbeidsomstandigheden en lonen. Ralph Smeets van FNV is duidelijk: "Het gebrek aan transparantie over waar het geld blijft, maakt het moeilijk om een oplossing te vinden. Wij staan met lege handen.” Een essentiële stap ist natuurlijk dat zorgverzekeraars bereid zijn om het benodigde budget vrij te geven. Dit heeft echter geleid tot complexe onderhandelingen, die hoogstwaarschijnlijk leiden tot het aanstaande kort geding.
De zorgen over de toegankelijkheid van apotheken en medicijnen versterken alleen maar de aanhoudende druk op de onderhandelingen tussen de vakbonden en werkgevers. Longfonds heeft al geadviseerd dat mensen met longziekten hun medicijnen tijdig moeten ophalen, terwijl de Patiëntenfederatie de betrokken partijen oproept om snel tot een oplossing te komen. De vooruitzichten lijken somber met een bedreigende gelijkstelling van strike-acties en een mogelijke impact op duizenden patiënten die afhankelijk zijn van betrouwbare medicijnvoorzieningen.
De verwachting is dat de rechter morgen uitspraak doet over het kort geding, dat kan besluiten of de aangekondigde stakingen door kunnen gaan. Tot dat moment blijven apotheken zich voorbereiden op een verloop van zaken waarbij ze gedurende de kerstperiode slechts beperkte toegang kunnen bieden tot medicijnen, vooral voor spoedgevallen. Dit biedt geen garanties voor patiënten die op vaste medicatie vertrouwden. “Ik heb al 30 jaar als apotheker gewerkt, maar dit is de moeilijkste tijd die ik heb meegemaakt,” zegt een apotheker die de huidige situatie met bezorgdheid opvolgt.
De tijd dringt nu en terwijl de apothekersassistenten zich voorbereiden om hun stem te laten horen via stakingsacties, blijft de vraag hangen: wie betaalt uiteindelijk de prijs voor dit conflict tussen werkvoorwaarden en patiëntenzorg? De gezondheidszorg, eens beschouwd als een van de fundamenten van de Nederlandse samenleving, staat nu onder druk door de onvrede die is ontstaan uit jarenlange verwaarlozing van lonen en arbeidsomstandigheden.
