Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Zararlı Mutasyonlar, Yararlı Mutasyonların Popülasyonda Yayılma Hızını Artırıyor!

Zararlı Mutasyonlar, Yararlı Mutasyonların Popülasyonda Yayılma Hızını Artırıyor! SCMP
3 dakika
9,102
Tüm Reklamları Kapat

Yapılan çalışmalar popülasyonların evrimine dair muhteşem bir gerçeği açığa çıkardı. Hesaplamalara göre, zararlı mutasyonların yayılması, yararlı mutasyonların birikme hızını yükseltiyor. 

Çevresine neredeyse tamamen uyum sağlamış bir popülasyon düşünün. Çevresel koşulların da sabit olduğu varsayıldığında, doğal seçilim baskısının fiilen bulunmadığı bir noktaya ulaşılır. Canlılar ortamına o kadar uyum sağlamıştır ki, en ufak değişimler bile muhtemelen zararlı olacaktır. 

Tüm Reklamları Kapat

Bildiğiniz gibi evrim mutasyonların zamanla birikmesiyle gerçekleşiyor. İşlevsel bölgelerde meydana gelen yeni mutasyonların ezici kısmının zararlı olduğu kesin olarak bilinen bir gerçektir. Ancak doğal seçilim, bu zararlı mutasyonların ezici çoğunluğunu popülasyondan eler. Fakat bunların bir kısmı canlının yaşamını ciddi şekilde etkileyecek kadar zararlı değildirler. Aralarında nötrale yakın derecede hafif etkileri olan zararlımsı mutasyonlar da bulunur ki bunlar, genetik sürüklemenin etkisiyle tesadüfen sabitlenebilirler. Bu hafif zararlı mutasyonların birikmesiyle, binlerce nesil içinde popülasyonun veriminin oldukça azalması ve hatta neslinin tükenmesi söz konusu olabilir. 

Peki bundan bir kaçış yolu yok mudur? İşte burada evrimsel biyolojinin muhteşem bulguları devreye girer. Popülasyonun verimi rastgele biriken zararlı mutasyonlardan dolayı düştükçe, ortamına başlangıçtakinden daha az uyumlu bir nesil oluşmuştur. Bu durum faydalı mutasyonların görülme sıklığını artıracaktır. İlk başta söylediğimiz gibi, sabit bir ortamda çevresine çok iyi uyum sağlamış bir durumda meydana gelen hemen her değişim, canlıları mevcut optimum'dan ayıracaktır. Ancak zararlı mutasyonlar birikip sistemler bozuldukça, onların etkilerini gideren ''telafi edici'' mutasyonların görülmesi mümkün olacaktır. 

Tüm Reklamları Kapat

Optimum değere ulaşmış bir proteinde meydana gelen yeni mutasyonlar zararlı olurlar. Ancak biriken zararlı mutasyonlarla çevresel optimumdan uzaklaşan sistemlerde, başka bir proteindeki, başka bir düzenleyici sistemdeki değişimler, onun etkisini kompanse edebilirler. İlk mutasyon A proteini etkileyerek canlının kalp atış hızını hafifçe azalttıysa, başka bir proteindeki başka bir mutasyon bu hızı eskisine yaklaşacak şekilde yükseltebilir. Kısacası zararlı mutasyonların zamanla birikmesi, yeni doğan mutasyonların yararlı olma potansiyelini belirgin derece yükseltir. Verim düşüşüyle çevresel optimumdan uzaklaşan popülasyon, çok sayıda ''telafi edici'' faydalı mutasyon biriktirerek eski optimuma yaklaşır. 

Zararlıların ardından yararlılar, yararlıların ardından zararlılar gelir. Popülasyonun net verimi bir azalır bir artar. Eğer popülasyon yeterince büyükse, bu dalgalanmaların genliği daha ufak olur ve popülasyon çok uzun süreler bir aşağı bir yukarı dalgalanır. Bu dalgalanmalar sayesinde ortalama verim hemen hiç değişmese bile, bir sürü mutasyon birikmiştir. Böylece, çevresel koşulların değişmesinden kaynaklanan hiçbir seçilim baskısı olmasa bile, hafif zararlı ve hafif yararlı mutasyonlar etki-tepki prensibi gereğince birikerek moleküler değişimleri gerçekleştirecektir. Dikkat edilmesi gereken nokta, sabitlenen mutasyonların ezici kısmının hafif etkili olmasıdır. Son olarak da popülasyon büyüklüğü ve moleküler evrim hızı arasındaki ilişkiye değinmek gerekiyor. 

Yapılan analizler, daha önceki bilgilerle uyum içinde. Popülasyon büyüdükçe sabitlenen mutasyon sayısı azalıyor çünkü kuvvetlenen doğal seçilim hafif zararlı mutasyonların sabitlenmesini zorlaştırıyor. Popülasyon küçüldükçe çok sayıda hafif zararlı mutasyon zayıflayan doğal seleksiyondan kaçarak sabitleniyor. Onların hızla birikmesiyle düşen verimi telafi eden faydalı mutasyonların oranı da yükseliyor. Elbette popülasyonların moleküler evrim hızını etkileyen onlarca değişken var, ancak bu çalışmalar hiç çevresel seçilim baskısı olmadığında bile; rastlantısal olarak birikmiş olan zararlı mutasyonların etkisiyle verim düştükçe; düşen verimi telafi eden faydalı mutasyonların seçilim sayesinde sabitlenmesi gözlemleniyor. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bilim insanları bu fenomene ''adaptasyon olmadan doğal seçilim'' diyor. Gerçekte ise bu tamamen mümkün değildir zira çevresel koşullar kaçınılmaz olarak devamlı bir değişim içindedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
14
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Tebrikler! 2
  • İnanılmaz 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Güldürdü 1
  • Umut Verici! 1
  • Muhteşem! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • P. Razeto-Barry. (2012). The Nearly Neutral And Selection Theories Of Molecular Evolution Under The Fisher Geometrical Framework: Substitution Rate, Population Size, And Complexity. Genetics, sf: 523-534. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 16:13:25 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1444

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Dallı, et al. Zararlı Mutasyonlar, Yararlı Mutasyonların Popülasyonda Yayılma Hızını Artırıyor!. (3 Ekim 2013). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1444
Dallı, B., Bakırcı, Ç. M. (2013, October 03). Zararlı Mutasyonlar, Yararlı Mutasyonların Popülasyonda Yayılma Hızını Artırıyor!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/1444
B. Dallı, et al. “Zararlı Mutasyonlar, Yararlı Mutasyonların Popülasyonda Yayılma Hızını Artırıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 03 Oct. 2013, https://evrimagaci.org/s/1444.
Dallı, Barış. Bakırcı, Çağrı Mert. “Zararlı Mutasyonlar, Yararlı Mutasyonların Popülasyonda Yayılma Hızını Artırıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 03, 2013. https://evrimagaci.org/s/1444.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close