Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Mikrodalga Fırınlar Güvenli mi? Mikrodalga Fırın ile Yemek Pişirmek Zararlı mı?

Mikrodalga Fırınlar Güvenli mi? Mikrodalga Fırın ile Yemek Pişirmek Zararlı mı? Healing the Body
5 dakika
146,779
Evrim Ağacı Akademi: Elektromanyetizma Yazı Dizisi

Bu yazı, Elektromanyetizma yazı dizisinin 22. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Elektromanyetik Spektrum (Tayf) Nedir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Evlerimizin vazgeçilmez parçalarından birisi mikrodalga fırınlardır. Çünkü bize sağladığı kolaylıklar tartışılmaz bile. Ancak birçok insanın içerisinde takılı kalmış bir şüphe de yok değildir: Mikrodalga fırında yemek ısıtmak besin değerini azaltıyor veya sağlığa zararlı bir şeyler yapıyor olabilir mi? Bu sorunun, aslında şüpheye yer bırakmayan bir cevabı vardır. Ve bu cevap ile ikna olabilmeniz için, mikrodalga fırının nasıl çalıştığını öğrenmeniz gerekiyor:

Mikrodalga Fırın Nasıl Çalışır?

Mikrodalga fırınlar, tıpkı radyo dalgaları gibi elektromanyetik dalgaları kullanırlar; ancak mikrodalgalarda kullanılan dalgaların frekansı çok daha yüksektir. Bu aşırı yüksek frekanslı dalgalar, son derece seçicidir. Yani neredeyse sadece elektriksel olarak asimetrik moleküllerle etkileşirler; diğer moleküller üzerinde hiçbir etkileri yoktur.

Tüm Reklamları Kapat

Elektriksel olarak asimetrik moleküller ne demek? Bu moleküller, örneğin moleküler yapısının bir kısmı pozitif yüklü, diğer bir kısmı negatif yüklü olan parçacıklardır. Bunlara aynı zamanda "polar moleküller" ya da "polarize kimyasallar" da denir.

Etrafımızda en yaygın olarak bulunan polarize kimyasallardan birisi, sudur; zaten mikrodalga fırın da büyük oranda besinlerin içerisindeki suyla etkileşime geçer. Zeytinyağlı bir yiyeceği mikrodalga fırında ısıtmaya çalıştığınızda pek başarılı olamadığınızı fark etmişsinizdir. Çünkü zeytinyağı polar bir yapıda değildir; mikrodalga, yağ ile etkileşemez!

Tüm Reklamları Kapat

Mikrodalga fırının sağladığı dalgalar yiyeceklere çarptığında, onların içerisindeki suyu harekete geçirirler. Bu, tıpkı bir arkadaşınızı üst üste, durmadan dürtmeye benzer! Dalgalar su moleküllerine çarptıkça onları titreştirir. Bir su molekülü titreştikçe, yanındaki molekülleri de titreştirir. Bu titreşim, enerjinin artması anlamına gelir. Böylece su ısınmaya başlar. Su ısındıkça, etrafını da ısıtır. Böylece yiyeceklerimiz mikrodalga fırın içerisinde pişer. 

Mikrodalgalar Zararsızdır!

Dolayısıyla mikrodalga fırınların içerisindeki dalgalar, besinlere ısı ya da zararlı radyasyonlar göndermezler. Basitçe, içlerindeki suyu harekete geçirecek titreşimler gönderirler. Mikrodalga fırının etkili ve hızlı bir yöntem olma sebebi, bu yüksek frekanslı dalgaların çok hızlı bir şekilde besinin içine etki edebilmesidir. Buna "penetrasyon" (delme, içe girme) denir. Örneğin normal ocaklar ya da fırınlardaki ısınma, bu tür bir penetrasyona sahip değildir. Dolayısıyla besinler dıştan içe doğru ısı transferiyle, çok daha yavaş pişebilir. 

Uzun lafın kısası, mikrodalga fırınlarda kullanılan "yöntem" bakımından zararlı olan hiçbir taraf yoktur. Bu dalgalar "besinin içerisinde" kalamazlar, çünkü basitçe "içeride kalabilecek" bir yapıya sahip değildir. Bu, ses dalgalarının "kulağınızın içinde kalması" ihtimalinden korkmaya benzer. Ses dalgaları, kulağınızın içinde kalabilecek bir yapıya sahip değildir! Dolayısıyla mikrodalga ışınların da "radyoaktif moleküller" gibi düşünülmeleri büyük bir hatadır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Ancak bu hızlı ısıtma süreci besin değerlerini etkiler mi? Vücudumuza zararlı olmasa bile, mikrodalga fırın kullanarak besinleri ısıtmak onların bize faydalarını azaltıyor olabilir mi?

Mikrodalganın, Isıtma Yöntemi Haricinde Zararı Olabilir mi?

Mikrodalga fırınlarla ilgili olarak, diğer açılardan da bilinen herhangi bir sıkıntı yoktur.

Bazı insanlar, mikrodalga fırında ısıtılan yiyeceklerin makromoleküler yapılarının parçalandığını ve bozulduğunu düşünmektedirler. Halbuki mikrodalga fırında ısınma dolayısıyla parçalanan her kimyasal (besi maddesi), aynı zamanda ocaklarda ve fırınlarda da parçalanmaktadır. Örneğin tüm proteinler, onları nasıl ısıtırsanız ısıtın, sıcaklık artışıyla parçalanacaklardır.

Şunu da unutmamak gerekir: Zaten vücudumuzun ihtiyacı olan, bu proteinlerin parçalanmış halleridir. Hatta midemiz de bu bozunmada önemli bir role sahiptir. Yapılan araştırmalarda, mikrodalga fırınla yiyecek pişirmenin yağlar, karbonhidratlar, proteinler gibi makromoleküllerin hiçbiri üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olmadığı gösterilmiştir.

Vitaminler ve mineraller gibi mikromoleküllerde ise işler biraz daha karışıktır. Ancak bu karışıklık, mikrodalgaların aleyhine değil, lehinedir!

Tüm Reklamları Kapat

Her vitamin, ısıtıldığı zaman parçalanarak etkisini yitirmektedir. Bu ısıtmanın türü önemli değildir. Ancak kimi durumda mikrodalga fırın kullanmak, bu bozunmayı azaltmaya yarayabilir! Örneğin bazı kimyasallar, hızla verilen ısıya maruz kaldıklarında hemen bozunurlar. Bunun en bilinen örneği C vitaminidir. İşin ilginç tarafı, bu kimyasalın parçalanması, ısının süresine bağlı olarak hızlanmaktadır. Dolayısıyla genel kanının aksine, mikrodalga fırınlar besini ısıtmak için daha etkili araçlar olabilirler. Çünkü çok daha kısa sürede, aynı ısıtmayı yapabilmektedir; böylece vitaminlerin fazladan bozunmasına engel olurlar.

Bitkisel Ürünleri Mikrodalgada Isıtmaktan Uzak Durabilirsiniz!

Geçerli bir sorun, bitkiler ve yeşillikleri mikrodalga fırında ısıttığımızda oluşmaktadır. Çünkü birçok bitkisel ürüne değerini veren besinler, yiyeceğin içerisinde yer alır. Ancak mikrodalga fırın besin içerisindeki suyu titreştirip ısıttıkça, suyla birlikte bu besin maddeleri de yiyeceğin dışına çıkar. Örneğin mikrodalga fırında bir brokoliyi ısıttığınızda, glukosinolat adı verilen sülfür içerikli kimyasalın neredeyse tamamını yitirirsiniz. Bu kimyasal, kansere karşı mücadelede önemli bir araç olmakla birlikte; aynı zamanda birçok kişinin brokoliyi "itici", bazılarının ise "iğrenç" bulmasına neden olan tadı veren kimyasaldır.

Dolayısıyla bitkileri mikrodalga yerine, buhar içerisinde pişirmek en sağlıklısıdır. Ancak mikrodalgada ısıtılan bir sebzenin besin açısından tamamen "öldüğünü" düşünmek de hatadır. Çünkü söz konusu beslenme ve besin maddeleri olduğunda, hiçbir şey o kadar basit değildir.

Birçok araştırma, beklenmedik sonuçlar verebilir. Örneğin 2008 yılında İtalyan bilim insanları tarafından yapılan bir araştırmada, havuçların kaynatılmasının içlerindeki karotenoid maddelerin miktarını arttırmıştır! Buharda pişirmek ve kızartmak ise bu değerleri azaltmıştır. Lutein gibi karotenoidler gözlere ve betakaroten içeriğimize katkı sağlarlar. 

Tüm Reklamları Kapat

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sonuç olarak, bir besini mikrodalga fırında ısıtmanın günlük yaşantınıza etki edebilecek kadar bir farkı yoktur diyebiliriz. Mikrodalga fırınınızın yapısında herhangi bir hasar ya da bozukluk olmadığı müddetçe, bu fırının size herhangi bir zarar vermesi mümkün değildir.

Tabii bir önlem olarak, mikrodalga fırın çalışırken tam karşısında durmamaya çalışın. Normalde mikrodalga fırınların kapaklarında dışarıya dalga saçılımını önleyen paneller vardır; ancak bunlar zamanla eskir ve bozulur (ki işte o zaman, onları değiştirmeniz gerekir). Mikrodalgalara doğrudan maruz kalmak insan sağlığı için zararlıdır (ki besinlerimizin de zarar gördüğüne yönelik hatalı fikir buradan kaynaklanmaktadır).

Bir diğer önemli nokta da plastikleri mikrodalga fırın içerisine koymamaktır. Çünkü plastikler, yapıları gereği mikrodalgaların içlerinden geçip gitmesine engel olurlar ve bu sırada kanserojen kimyasalların oluşmasına neden olurlar (ki bu da birçok korkutucu mikrodalga fırın iddiasının nedenidir).

Bu temel kurallar haricinde mikrodalga fırınlarınızı güvenle kullanabilirsiniz. Harvard Üniversitesi'nin konuyla ilgili açıkladığı gibi:

Mikrodalga fırınlar mı? Bir mühendislik harikası, bir kolaylık abidesi... Hatta bazen, besin içeriğini desteklemek bakımından da faydalı!
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Elektromanyetizma Yazı Dizisi

Bu yazı, Elektromanyetizma yazı dizisinin 22. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Elektromanyetik Spektrum (Tayf) Nedir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
39
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 92
  • Bilim Budur! 27
  • Muhteşem! 25
  • Merak Uyandırıcı! 14
  • İnanılmaz 11
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 8
  • Umut Verici! 6
  • Güldürdü 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi. Microwave Cooking And Nutrition. (1 Ocak 2015). Alındığı Tarih: 27 Ağustos 2018. Alındığı Yer: Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi | Arşiv Bağlantısı
  • K. Hendrickson. Is Microwaved Food Bad For Your Health?. (3 Ekim 2017). Alındığı Tarih: 27 Ağustos 2018. Alındığı Yer: LiveStrong | Arşiv Bağlantısı
  • B. Barnett. Does Microwaving Food Remove Its Nutritional Value?. (7 Şubat 2014). Alındığı Tarih: 27 Ağustos 2018. Alındığı Yer: CNN | Arşiv Bağlantısı
  • L. Dwyer. Scientists Give The Final Word On Whether Microwaves Are Dangerous. (2 Haziran 2015). Alındığı Tarih: 27 Ağustos 2018. Alındığı Yer: Take Part | Arşiv Bağlantısı
  • B. C. Howard. 11 Surprising Facts And Myths About Microwave Ovens. (14 Temmuz 2009). Alındığı Tarih: 27 Ağustos 2018. Alındığı Yer: Good Housekeeping | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 14:01:40 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2711

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Mikrodalga Fırınlar Güvenli mi? Mikrodalga Fırın ile Yemek Pişirmek Zararlı mı?. (21 Eylül 2014). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2711
Bakırcı, Ç. M. (2014, September 21). Mikrodalga Fırınlar Güvenli mi? Mikrodalga Fırın ile Yemek Pişirmek Zararlı mı?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/2711
Ç. M. Bakırcı. “Mikrodalga Fırınlar Güvenli mi? Mikrodalga Fırın ile Yemek Pişirmek Zararlı mı?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 21 Sep. 2014, https://evrimagaci.org/s/2711.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Mikrodalga Fırınlar Güvenli mi? Mikrodalga Fırın ile Yemek Pişirmek Zararlı mı?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, September 21, 2014. https://evrimagaci.org/s/2711.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close