Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Dev Mürekkepbalığı Hakkında Ne Biliyoruz?

Dev Mürekkepbalığı Hakkında Ne Biliyoruz?
3 dakika
9,334
Tüm Reklamları Kapat
BBC Earth Unplugged

BBC Earth Unplugged'ın bu videosunda, efsanelere konu olan "dev mürekkepbalığı" ile ilgili bildiklerimizi gözden geçireceğiz.

Dev Mürekkep Balığı Hakkında Ne Biliyoruz?

Dev mürekkep balığı mit ve efsanelere konu olmuştur. Onlar ki gemilere saldırıp masum denizcileri parçalamak için okyanusun dibinden gelen dev tentaküllü (dokunaçlı) yaratıklar... Ama bu katil deniz canavarları hakkında anlatılanlar biraz abartılmış olabilir. Gerçek dev mürekkep balığı ise hala gizem konusu.

Tüm Reklamları Kapat

2004'e kadar canlı bir şekilde fotoğraflanmamışlardı. Ve ilk kez 2012'de doğal ortamlarında filme alındılar. Onlar hakkındaki bilgilerimiz nadir görüntülerden ve dünyanın çeşitli yerlerinde kıyıya vurmuş parçalarından ileri gelmektedir.

Dev diye adlandırılmalarını ise sonuna kadar hak ediyorlar. Boyları, pelerinvari kolları ve iki uzun tentakülleriyle birlikte 13 metreye kadar çıkabiliyor. Diklemesine düşündüğümüzde dört katlı bir binadan daha uzun olabilirler. Beynini, sindirim sistemini ve solungaçlarını içeren gövdeleri 2 metreden daha uzun olabilir, yani ortalama bir insanın boyundan daha fazla. Bir erkek mürekkep balığının spermlerini dişinin kollarına enjekte etmek için kullandığı penisi 1 metre kadar olabilir. Ama yine de uzunluklarına rağmen çok ağır değildirler. Benzer boyutlardaki bir ispermeçet balinası 50 ton civarında olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Oysa dev mürekkep balığı sadece bir ton civarındadır. Bunun nedeni uzunluğunun, üç boyutlu okyanusta ona manevra kabiliyeti sağlayan ince kollardan ve ölümcül tentaküllerden oluşmasıdır.

Aktif avcıdırlar. Derin deniz balıklarına ve diğer mürekkep balıklarına uzun mesafeden saldırabilmek için uzun tentaküllerini kullanırlar. Bu güçlü emici canlılar, kollarındaki ve tentaküllerindeki esaslı, keskin kısımlar ile bir avı yakaladıklarında, onu sıkıca tutarlarken bir yandan da keskin gagalarıyla (öğütücüleriyle) küçük ısırıklar alırlar.

Ama mürekkep balıklarında eşsiz bir vücut sistemi olan özofagus vardır; yani yuttukları herhangi bir besinin, midelerine ulaşmadan önce, simit şekilli beyinlerinin içinden geçmesi gerekir. Ve bundan dolayı çok büyük bir ısırık almamaya dikkat etmeliler yoksa geçen yiyecekler sıkışarak kendi beyinlerine zarar verebilir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bu bir dezavantaj gibi görünüyor ama diğer taraftan dev mürekkep balığının bir hüneri var: Yem olmamak için, kelimenin tam anlamıyla, feda edilen kollar. Bilim insanlarına göre, av sırasında hassas tentaküllerden biri zarar görür ya da koparsa dev mürekkep balığı eski tentakülünün yerine yenisini çıkarabilir. Onları, okyanusların alacakaranlığında nihai bir av makinesi yapan bir diğer adaptasyon ise olağandışı görüş alanıdır.

Bizimkilere benzeyen gözleri vardır, ama bizimkilerden çok çok daha büyüktür. Her biri futbol topundan büyük gözler onlara karanlık içindeki biyolüminesans parlamalarını görmelerinde yardım eder. Ayrıca, retinelarının en hassas kısmı göz yuvarlaklarının alt kısmıdır. Böylelikle, okyanusta yatay biçimde yüzerlerken yukarıdakileri en iyi biçimde görüp alt taraftan onları kolayca pusuya düşürebilirler.

Dev bir mürekkep balığı bulmak ise başlı başına ayrı bir hikaye. Onlar dev gibi olsa da okyanuslar çok çok daha büyük. Bu yüzden bakmaya nereden başlamamız gerektiğini bilmek bile zor. Mürekkep balıklarının avcılarını takip etmek tekniği nispeten başarılı olduğu kanıtlanmış bir yöntemdir. Çünkü bunlar vahşi avcılar olsalar bile mürekkep balıkları onların besin zincirlerinin tepesinde değildir.

Bazı ispermeçet balinalarının yüzlerinde emilmekten kalan çembersi yara izlerinin bulunması, bize iki deniz titanı arasında gerçekleşmiş bir kavgaya dair ipucu veriyor. Ama görünüşe göre kazanan ispermeçet balinası oluyor. Zaman zaman, kıyıya vurmuş ispermeçet balinaları bulunur. Midelerindeki sindirilmemiş mürekkep balığı gagaları da mürekkep balıklarının onlar için lezzetli bir tercih olduğunu gösteriyor. Yani mürekkep balığını bulmak için balinayı takip etmeniz gerekiyor.

Balinalar bize, dışarda kaç tane dev mürekkep balığı olduğu hakkında ipucu da verebilir. Uzmanlar, deniz memelilerinin beslenme alışkanlıklarına ve mürekkep balığı gagalarının hangi sıklıkla isprmeçet balinalarının midelerinde bulunduğuna bakarak her sene yenilen dev mürekkep balığı sayısı hakkında tahminde bulunabiliyorlar: Milyonlarca... Yani milyonlarcası avlanmış halde bulunuyosa, o halde popülasyon mantıken çok daha fazla olmalı. Şaşırtıcı ama bu gizemli devler belki de sandığımız kadar nadir değil.

Tüm Reklamları Kapat

Destek Olun

Bu video, Earth Unplugged tarafından hazırlanmış, Evrim Ağacı tarafından altyazılandırılmıştır. Eğer içeriği beğendiyseniz, orijinal kaynağa destek olmak için, lütfen YouTube kanalına gidip videolarını beğenmeyi unutmayın.

BBC Earth Unplugged kanalının bu videosunu orijinal dilinde ve İngilizce alt yazılı olarak buradan seyredebilirsiniz:

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
9
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 8
  • Tebrikler! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Umut Verici! 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Güldürdü 1
  • İnanılmaz 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Bilim Budur! 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: YouTube | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 20:29:28 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5414

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. E. Unplugged, et al. Dev Mürekkepbalığı Hakkında Ne Biliyoruz?. (2 Kasım 2017). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/5414
Unplugged, B. E., Demiryay, M., Bakırcı, Ç. M. (2017, November 02). Dev Mürekkepbalığı Hakkında Ne Biliyoruz?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/5414
B. E. Unplugged, et al. “Dev Mürekkepbalığı Hakkında Ne Biliyoruz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Mehmet Demiryay, Evrim Ağacı, 02 Nov. 2017, https://evrimagaci.org/s/5414.
Unplugged, BBC Earth. Demiryay, Mehmet. Bakırcı, Çağrı Mert. “Dev Mürekkepbalığı Hakkında Ne Biliyoruz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Mehmet Demiryay. Evrim Ağacı, November 02, 2017. https://evrimagaci.org/s/5414.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close