Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Bir Zamanlar Tek Bir Hücreydiniz: Zigot Nedir?

Bir Zamanlar Tek Bir Hücreydiniz: Zigot Nedir?
3 dakika
21,192
Tüm Reklamları Kapat

Hepimizin öyle veya böyle duyduğu bir kelimedir "zigot". Döllenmeden hemen sonra oluşan, bir canlıyı var edecek ilk hücre. Embriyonun ilk basamağı. Anneden gelen 22 vücut kromozomu ve 1 eşey kromozomu (X) ile babadan gelen 22 vücut kromozomu ve 1 eşey kromozomunun (X veya Y) birleşmesiyle oluşan, toplamda 46 kromozomu barındıran ilk hücremiz. 

Bu hücreyle ilgili bilinecek sayıca çok fazla şey olmamasına rağmen, bu tek ve ilk hücremiz bize oldukça ilginç bilgiler sunuyor. Örneğin Dünya'da yaşayan her insan (ve eşeyli üremenin sonucu oluşan her canlı) bu evreden geçiyor. İnsanlarda bu ilk hücre (zigot), 18-20 boyunca hiç bölünmeden bekleyebiliyor. Kimi zaman bundan çok daha kısa bir süre içinde bölünmeler başlasa da, genel olarak bu sürenin, yumurtanın sperm tarafından döllendiği anda rahimden olan uzaklığına göre belirlendiğini söyleyebiliriz. Ancak her birimiz birkaç saatliğine tek hücreliydik diyebiliriz. Sonrasında ise, ilk bölünmelerin başlamasıyla birlikte embriyo oluyoruz.

Tüm Reklamları Kapat

O tek hücrenin içerisinde, 3.5 milyar yıllık evrim tarihinin bir kısmıyla birlikte, bizi var edecek genetik kodun tümü yer alıyordu! Halen tüm hücrelerimizde, belli mutasyonlar göz ardı edilirse aynı kod bulunuyor. Bu kodun bir kısmı evrimsel süreçte yitirdiğimiz özellikleri kodladığı gibi, genomumuzun (tüm nükleotitlerimizin) bir kısmının hiçbir işlevi bulunmuyor, sadece sahtegenler olarak hücrelerimizde bulunuyor. Geri kalanlardan bazıları, asıl protein kodlayıcı genleri düzenleme görevi görüyor. Geri kalan ufak miktarda gen ise, gerçekten "sonuç üretebilen" bilgileri kodluyor. İşte bunlara "gen" diyoruz ve bizleri "biz" yapan proteinleri üretiyorlar.

İlk hücremiz olan zigot kusursuz bir yapı değil elbette. Hatta epey kusurlu diyebiliriz. Çünkü bir spermin bir yumurtayı döllemesi sonucu oluşan her 100 zigottan ortalama 60 tanesi bu ilk süreç içerisinde rahme tutunamayarak ölüyor! Yani insanların ürettikleri zigotların sadece %40'ı bebek üretebiliyor. Evrimsel süreçte bu oran belki de çok eski atalarımıza göre daha iyi olsa da, halen oldukça düşük bir başarı oranı diyebiliriz.

Tüm Reklamları Kapat

Kimi zaman günler boyu süren bir yolculuk sonrasında rahme başarıyla tutunabilen embriyo, çoktan blastosist denen ilkin bir hücre topluluğuna sahip olmuş oluyor. Sonrasındaysa, rahme tutunmanın sağladığı fiziksel değişimler (ve hatta belki de rahimdeki kimyasallar) ek bölünmeleri ve özelleşmeleri tetikliyor. Blastosist denen ilkin hücre grubu, 14 gün kadar sonra çok daha net olarak ayırt edilebilen embriyoyu oluşturacak kadar çoğalmış oluyor. Döllenmeden 2-8 hafta sonrasında gelişimin ikinci temel evresi atlanıyor. 9. haftada fetal evreye giriliyor ve artık doğuma kadar ana rahmindeki bu yavruya "fetus" adı veriliyor.

En Başarılı Güvenlik Duvarı: Döllenme Sırasında Ne Kadar Veri Aktarılıyor?

Bir insan hücresinde 75 MB veri taşıyan DNA bulunur. Sperm hücresinde bunun yarısı, yani 37.5 MB veri bulunur. Bir boşalma sırasında 100 milyon civarında sperm vücuttan atılır. Bu boşalma genelikle 5 saniyeden az sürer ve içeriğinde 2.24 mililitre meni bulunur.

Öyleyse, bir erkek çiftleşme sırasında saniyede 1.7 TB/saniye veri aktarımı yapıyor demektir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Trust Me, I'm an "IT" guy

Bu durumda bir dişinin yumurtası saniyede 1.7 TB seviyesinde bir dDOS (veya DOS) saldırısına maruz kalıyor ve buna rağmen sadece tek bir paketin geçmesine izin veriyor demektir. Bu, insan yumurtasını yeryüzündeki en başarılı “firewall” (“güvenlik duvarı”) kılmaktadır!

Bu, tabii ki çok da uygun olmayan bir benzetme; çünkü dDOS saldırılarının doğası ile spermlerin yumurtaya aktardığı bilgilerin doğası arasında köklü farklılıklar var. Ancak yumurtanın neredeyse her zaman tek bir spermin kendisini döllemesine izin vermesi, kromozomal bozuklukların önüne geçen önemli bir mekanizma.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
17
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 6
  • Muhteşem! 5
  • Bilim Budur! 4
  • İnanılmaz 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Güldürdü 3
  • Umut Verici! 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 16:51:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2360

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Bir Zamanlar Tek Bir Hücreydiniz: Zigot Nedir?. (22 Mayıs 2014). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2360
Bakırcı, Ç. M. (2014, May 22). Bir Zamanlar Tek Bir Hücreydiniz: Zigot Nedir?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/2360
Ç. M. Bakırcı. “Bir Zamanlar Tek Bir Hücreydiniz: Zigot Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 22 May. 2014, https://evrimagaci.org/s/2360.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Bir Zamanlar Tek Bir Hücreydiniz: Zigot Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, May 22, 2014. https://evrimagaci.org/s/2360.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close