Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Tuhaf, Karanlık Bir Şeyler Evren'i Beklediğimizden Daha Parlak Yapıyor!

Tuhaf, Karanlık Bir Şeyler Evren'i Beklediğimizden Daha Parlak Yapıyor!
3 dakika
10,720
Tüm Reklamları Kapat

"Işık" konusunda bir kriz yaşanıyor... Evrende bulduğumuz ışık saçan nesnelerin sayısına bakılacak olursa evren olması gerekenden çok daha parlaktır, ve bu hesaplama sorunu astronomları şaşırtıyor. Pasadena California’daki Washington Carnegie Gözlemevinden Juna Kollmeier bunu şöyle anlatıyor:

Bir şeyler yolunda gitmiyor.

Bu gizemi çözmek karanlık maddeyi keşfetmenin yeni yollarını gösterebilir veya kozmosun diğer bilinmeyen “karanlık” bileşeninin varlığını ortaya çıkarabilir. Kollmeier şöyle devam ediyor:

Tüm Reklamları Kapat

Bu öylesine büyük bir uyumsuzluk ki bulacağımız herhangi bir şey hayret verici olacak, öyle ki, şu anda doğru olarak düşündüğümüz birçok şeyi alt üst edecek.

Sorun, yüksek enerjili mor ötesi ışık yayan nesnelerin en güncel sayımından kaynaklanıyor. Bu tür ışık kaynaklarından bilinen en büyüklerinden bazıları kuasarlardır. Kuasarlar, merkezlerinde hareketli yutan karadeliklerin olduğu galaksilerdir. Bu canavarlar, içlerine düşen madde ısındıkça ve sıkıştırıldıkça, çevresine bol miktarda mor ötesi ışık saçarlar. Diğer bir ışık kaynağı ise sıcak parlak yıldızlarla dolu genç galaksilerdir.

Bu nesnelerden yayılan morötesi ışık, hidrojen atomlarını elektronlarından ayırarak, galaksiler arasında yayılı olan gazı iyonize eder. Bu gaza yapılan gözlemler, gazın ne kadarının iyonize olduğunu söyleyerek astronomlara orada ne kadar morötesi ışık olduğunu tahmin etmelerinde yardımcı olur. Ancak, kozmosla ilgili görseller daha keskin hale geldikçe, astronomlar bu ölçümlerin bulunan ışık kaynaklarının sayısıyla örtüşmediğini buldular.

Tüm Reklamları Kapat

2012’de Italya Como’daki Insubria Üniversitesi’nden Francesco Haardt ve Kalifornia Üniversitesi’nden Piero Madau birkaç gökyüzü incelemesi sonuçlarını bir araya getirdi ve önceleri ifade edilenden çok daha az UV (mor ötesi) kaynağı buldu. Daha sonra Şubat 2012'de, Kolarado Üniversitesi’nden Charles Danforth ve meslektaşları, Hubble Uzay Teleskopu aracılığıyla "Galaksiler Arası Hidrojen Gözlemleri"ni paylaştı. Bu çalışma yüksek miktarda gazın iyonize olduğunu onayladı. Kollmeier şöyle anlatıyor:

Bulgular düşündüğümüzden çok daha fazla nötr hidrojenin varlığını gösterebilirdi ve böylelikle ışık krizi ortadan kalkardı. Ama bu çıkış kapısı kapandı.

Şimdilerde Kollmeier ve meslektaşları, emin olmak adına, galaksiler arası gazın bilgisayar simülasyonunu yaptılar ve bunu Hubble verileriyle karşılaştırdılar. Evrenin bize yakın kısmında bilinen UV kaynakları sayısına karşılık gelmesi gerekenden beş katı daha fazla iyonize gaz miktarı buldular.

Şaşırtıcı bir şekilde, simülasyonları, daha uzak erken dönem evren için, UV kaynakları ile iyonize gaz miktarı arasında mükemmel bir örtüşme olduğunu gösterdi. Bu ise zaman içerisinde bir şeylerin değiştiğine işaret ediyordu. Bu, evrenin yüzde 80'inden fazlasını oluşturduğu düşünülen gizemli karanlık madde ile açıklanabilir. Karanlık madde için önde gelen teorik aday zayıf etkileşen yoğun parçacıklardır (WIMPs). Bozunan ve UV fotonları yayan standard olmayan çeşitler de dahil olmak üzere ortaya atılmış pek çok WIMP versiyonu vardır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Erken dönem evrendeki karanlık maddenin, şu anki evrenin kozmik yapısını inşa etmek için, bir yapı iskelesi gibi bir işlevi olduğunu bildiğimizden, geçmişte ne kadar karanlık maddenin var olması gerektiğine dair bir fikrimiz var. Bu durum karanlık madde parçacıklarının bozunmaya başlamadan önce milyarlarca yıl kararlı kaldığını gösterir. Michigan Üniversitesi’nden karanlık madde uzmanı Kathryn Zurek şöyle söylüyor:

Teorisyenler artık hesaplamalarında UV sorununu göz önünde bulundurarak, fazladan ışığı açıklamak için öne sürülen parçacıklardan herhangi birinin doğru zamanda bozunmaya başlayıp başlamadığını görebilirler.

Eğer öyleyse, bu ışık fazlasının neden sadece günümüz evreninde görüldüğünü açıklayabilir. Eğer WIMPler cevap değilse, olası açıklamalar giderek daha da tuhaflaşır: UV ışığı yayan ama görünmeyen gizemli “karanlık” nesneler gibi. Ve eğer hiçbir şey bu meseleyi açıklayamazsa, hidrojenin kendisiyle ilgili temel anlayışımızda bir sorun olma olasılığı bile var. Kollmeier sözlerini şöyle bitiriyor:

Ne olduğunu bilmiyoruz yoksa bunu bir bunalım değil de keşif olarak belirtirdik. Önemli olan insanların dikkatini bu noktaya çekmek, böylece bu bunalımı hep beraber çözebiliriz.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
17
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 8
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • İnanılmaz 4
  • Muhteşem! 2
  • Bilim Budur! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Üzücü! 1
  • Korkutucu! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: New Scientist | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 13:43:24 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2588

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
L. Grossman, et al. Tuhaf, Karanlık Bir Şeyler Evren'i Beklediğimizden Daha Parlak Yapıyor!. (14 Eylül 2014). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2588
Grossman, L., Özdil, A. Ş., Bakırcı, Ç. M. (2014, September 14). Tuhaf, Karanlık Bir Şeyler Evren'i Beklediğimizden Daha Parlak Yapıyor!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/2588
L. Grossman, et al. “Tuhaf, Karanlık Bir Şeyler Evren'i Beklediğimizden Daha Parlak Yapıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ayşegül Şenyiğit Özdil, Evrim Ağacı, 14 Sep. 2014, https://evrimagaci.org/s/2588.
Grossman, Lisa. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. Bakırcı, Çağrı Mert. “Tuhaf, Karanlık Bir Şeyler Evren'i Beklediğimizden Daha Parlak Yapıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, September 14, 2014. https://evrimagaci.org/s/2588.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close