Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

NEG-II Köyünün Evrimi: Toplayıcılıktan Tarıma Nasıl Geçildi?

NEG-II Köyünün Evrimi: Toplayıcılıktan Tarıma Nasıl Geçildi?
4 dakika
2,385
Tüm Reklamları Kapat

Ağaçlardan inip yollara düşen atalarının üzerinden milyonlarca yıl geçmiş, insanlık artık birçok sıfatı geride bırakıp Homo cinsiyle tanımlanacak duruma gelmişti. Keskin bir taş olarak anlatabileceğimiz Oldowan adı verilen ilk taş aletlerle adeta “mucit” olan insanlık için besin üreticiliğine geçilecek döneme yaklaşık 2 bin yıl kalmıştı. İşte şimdi o döneme gidiyoruz! Bir dönem ellerindeki silahlar ile yabani hayata meydan okumaya çalışan insanlık için, günümüzdeki sosyal, siyasal konuların doğmasına zemin hazırlayan olay olarak görebileceğimiz tarıma geçiş üzerine yeni bir şey daha öğrendik. Kudüs İbrani Üniversitesi’nin İsrail’deki bir köyde yaptığı çalışmalar ile bundan 12 bin yıl öncesine yolculuğa çıkıyoruz!

Kudüs İbrani Üniversitesi arkeologlarının Ürdün Vadisi’nde yaptıkları araştırmaların sonuçlarında 12 bin yıl öncesine kadar uzanan bir köye işaret ediliyor. Hem Paleolitik hem de Neolitik dönemden izler taşıyan, Nahal Ein Gev II (NEG II) ismiyle anılan bu köyün, toplayıcılıktan tarıma geçiş aşamasına bir kanıt olduğunun üzerinde duruluyor. Bir diğer yandan Celile Denizi’nin batısında, Katzrin’deki Golan Tepeleri’ninse güneyinde kalan bu köyün yaklaşık 12.000 metrekarelik alanı kapsadığı belirtiliyor.

Tüm Reklamları Kapat

Levant’in güney kısmında kalan NEG II ve civardaki köyler
Levant’in güney kısmında kalan NEG II ve civardaki köyler

Paleolitik ile Neolitik arasında kalan NEG II hakkındaki bilgilere devam etmeden önce birkaç konuyu aydınlatmak gerekiyor: İnsanlığın tarıma geçişi elbette bir anda olmadı. İlk çiftçilerden önce Natufyen olarak geçen ve yabanıl tahıl ile hayvana dayalı köy yaşamı olarak adlandırabileceğimiz bir kültüre bürünen insanlık, tarıma giden yolda bir süre bu isimle yer aldı. Tarıma geçiş evresi olarak da adlandırabileceğimiz bu dönemin ardından insanlığın, çanak çömlek yapıp kullanmaya ve hatta yabanıl tahıldan un elde edebilmek adına taş dibekler kullanmaya başladığı görülüyor. Peki kronolojik bir sıralama yapacak olursak Natufyen kültüründen sonra tarımla uğraşmaya başlayan atalarımızın o süreçten devletin kökenine kadarki dönemde yaptıkları nelerdi? 

  • Günümüzden 12.000-10.000 yıl önce: Yarı avcı-toplayıcılık (Natufyen kültürü)
  • Günümüzden 10.000-7.500 yıl önce: Erken kuru tarım ve keçinin evcilleştirilmesi
  • Günümüzden 7.500-5.500 yıl önce: Besin üreticiliğinde artan uzmanlaşma
  • Günümüzden 5.500 yıl önce: Devletin kökeni

Ek bilgiden sonra hemen konumuza dönüyoruz: Günümüzden yaklaşık 12 bin yıl öncesine ışık tutan NEG II, yukarıda belirttiğim Natufyen dönemin sonlarına işaret etmekle birlikte bizlere tarıma geçiş üzerine de bilgiler veriyor. PLoS ONE’da yayınlanan yazısında, NEG II kazılarının başındaki isim Grosman şöyle yazıyor:

Tüm Reklamları Kapat

“NEG II’de bulunan taşlar kronolojik açıdan Paleolitik döneme ait olsa da; böylesine bir sanat geleneği, büyüklük, arkeolojik bulguların kalınlığı ve mimari düzen, erken tarımsal toplulukların yer aldığı Neolitik dönemden izler taşıyor.”

Ürdün Vadisi’ndeki bu olası çakışmanın, avcı-toplayıcı Paleolitik dönem toplumlarından Neolitik dönemdeki tarım toplumlarına geçişin sosyo-ekonomik açıdan anlaşılmasında önemli olduğunu belirten Grosman, NEG II’deki yapıların köy adına dört aşamaya tanıklık ettiğini; bulunan hayvan kemiklerinden hareketle de insanlığın bu köye yerleştiğini, yani burada kalıcı olduğunu vurguluyor. Ayrıca NEG II’nin Genç Dyras olarak adlandırılan iklimsel sıçramaların yaşandığı bir dönemde insanlar için yaşam alanı olduğu düşünülüyor. 

Taş aletler üzerinden NEG II’yi inceleyelim: Yukarıdaki görselde 4 ve 5 o dönemde kullanılan kazıcı aletler olarak karşımıza çıkıyor. Bundan yaklaşık 12 bin yıl önce NEG II’de yaşayan insanlar 6 ve 7’deki eşyaları oyma işleminde kullanıyorlarken; 8-20 arasındakileri delmek için, 21-29 arasındakileriyse bugünkü orağa benzer işlevi olan eşyalar olarak kullanıyorlardı. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

İşin sanatsal olarak adlandırabileceğimiz boyutuna bakmak içinse yukarıdaki görsele göz atabiliriz. Yukarıdaki görselde 1 ile numaralandırılan nesne bir delikli parça, 2’den 5’e kadar olan kısım dekoratif objeler olarak karşımıza çıkarken; 6 bir taş tutucu, 7’yse kabuktan bir boncuk gibi görünüyor. 8’den 10’a kadar numaralandırılan eşyalar disk şeklindeki boncukları gösterirken; kalan parçalarsa disk şeklindeki boncukların eski halleri olarak adlandırabileceğimiz nesneleri işaret ediyor.

Bir diğer yandan Joy McCorriston ve Frank Hole, tarım koşullarının ne zaman oluştuğuna yönelik sorularına yanıt alabilmek adına, Ürdün Vadisi üzerine çalışmış ve bundan yaklaşık 10 bin yıl öncesindeki kuraklıktan dolayı çekilen göllerin etrafında, tarıma geçiş evresine dair kanıtların olduğunu söylemişlerdi. Mezar kalıntıları da dahil olmak üzere bir topluluğun yaşadığına dair izler barındıran NEG II’de yapılan araştırmalarda; insan kalıntıları, hayvan kemikleri, taş aletler ve sanat belirtileri bulunması bu ikilinin aradığı sonuçlara atıf yapabilmemize olanak tanımış oldu.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
8
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 3
  • Tebrikler! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Umut Verici! 2
  • Bilim Budur! 1
  • İnanılmaz 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • M. İlin, et al. (2017). İnsan Nasıl İnsan Oldu?. ISBN: 9754680195. Yayınevi: Say Yayınları.
  • G. Bates. (2013). 21.Yüzyılda Kültürel Antropoloji İnsanın Doğadaki Yeri. ISBN: 9786053991243. Yayınevi: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • C. P. Kottak. (2014). Antropoloji: İnsan Çeşitliliğinin Önemi. ISBN: 9944492775. Yayınevi: De Ki Basım Yayım Ltd. Şti..
  • E. de Lazaro. 12,000-Year-Old Natufian Village Unearthed In Jordan Valley. (18 Şubat 2016). Alındığı Tarih: 15 Şubat 2020. Alındığı Yer: Sci News | Arşiv Bağlantısı
  • R. Wootliff. 12,000-Year-Old Village Discovered In Jordan Valley. (17 Şubat 2016). Alındığı Tarih: 15 Şubat 2020. Alındığı Yer: Times of Israel | Arşiv Bağlantısı
  • L. Grosman. (2016). Nahal Ein Gev Ii, A Late Natufian Community At The Sea Of Galilee. PLOS One. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 23:33:33 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4252

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. C. Kartal, et al. NEG-II Köyünün Evrimi: Toplayıcılıktan Tarıma Nasıl Geçildi?. (25 Mart 2016). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4252
Kartal, E. C., Ölez, Ş. (2016, March 25). NEG-II Köyünün Evrimi: Toplayıcılıktan Tarıma Nasıl Geçildi?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4252
E. C. Kartal, et al. “NEG-II Köyünün Evrimi: Toplayıcılıktan Tarıma Nasıl Geçildi?.” Edited by Şule Ölez. Evrim Ağacı, 25 Mar. 2016, https://evrimagaci.org/s/4252.
Kartal, Emre Can. Ölez, Şule. “NEG-II Köyünün Evrimi: Toplayıcılıktan Tarıma Nasıl Geçildi?.” Edited by Şule Ölez. Evrim Ağacı, March 25, 2016. https://evrimagaci.org/s/4252.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close