Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Tiktaalik Fosil Analizleri Omurgalı Bacaklarının Evrimine Işık Tutuyor!

Tiktaalik Fosil Analizleri Omurgalı Bacaklarının Evrimine Işık Tutuyor!
4 dakika
1,758
Tüm Reklamları Kapat

Balık ve ilk ayaklı hayvanlar arasındaki geçiş türü olan 375 milyon yıllık Tiktaalik roseae'nın iyi korunmuş pelvis ve pelvik yüzgecinin bir kısmının keşfi, arka ayakların evriminin aslında gelişmiş arka yüzgeçler olarak başladığını açığa çıkardı. Bu buluş, büyük ve hareketli arka uzantıların omurgalıların karaya geçişinden sonra var olduğunu öne süren teoriye meydan okumaktadır. Fosiller, bilim insanları tarafından Ocak 2014'te Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde tanımlandı. Chicago Üniversitesi, Anatomi Departmanı Robert R. Bensley Üstün Hizmet Profesörü, PhD ve National Academy of Sciences'ın üyesi olarak onun açılış makalesine dikkat çeken çalışmanın eş yazarı Neil Shubin şöyle diyor: 

Şimdiye kadar elimizdeki en iyi bilgiler üzerine kurulmuş olan önceki teoriler, balıklardaki 'önden çekişli' hareketten tetrapodların (dört ayaklılar) 'dört tekerli çekiş' hareketine bir değişim oluştuğunu ileri sürüyor. Ama bu değişim gerçekte uzuvlu hayvanlarda değil balıklarda oluşmaya başlamış gibi görünüyor.

2004'te Shubin ve eş yazarlar Edward Daeschler (PhD, Drexel Üniversitesi Doğa Bilimleri Akademisi Omurgalı Zoolijisi Yardımcı Küratörü) ile Farish A. Jenkins, Jr. (Harvard Üniversitesi, PhD) Tiktaalik roseae'nın balık ve karada yaşayan hayvanlar arasında bilinen en iyi geçiş türünü temsil ettiğini keşfettiler. 

Tüm Reklamları Kapat

Geniş düz bir kafası ve keskin dişleri ile loplu-yüzgeçli bir balık olan Tiktaalik bir balık ve sığı tatlı su ortamlarında avlandığında 9 feet (2.74 m) uzunluğa kadar büyüyen timsah arasında bir geçişmiş gibi görünüyor. Solungaçları, pulları ve yüzgeçleri var. Aynı zamanda dört ayaklılar gibi hareketli kafa, güçlü göğüs kafesi ve ilkel akciğerlere sahip. Bilhassa, onun büyük ön yüzgeçleri karada kendini desteklemesine izin veren omuz, dirsek ve kısmi bileklere sahip. 

Chicago Üniversitesinden Neil Shubin son buluşunu sunuyor. Balık ve ilk ayaklı hayvanlar arasındaki geçiş türü olan 375 milyon yıllık Tiktaalik roseae'nın iyi korunmuş pelvis ve pelvik yüzgecinin bir kısmının keşfi, arka ayakların evriminin aslında gelişmiş arka yüzgeçler olarak başladığını açığa çıkardı. Bu buluş, büyük ve hareketli arka uzantıların omurgalıların karaya geçişinden sonra var olduğunu öne süren teori ile çelişmektedir. Fosiller, bilim insanları tarafından ocak 2013'de Proceedings of the National Academy of Sciences'da online olarak tanımlandı.
Chicago Üniversitesinden Neil Shubin son buluşunu sunuyor. Balık ve ilk ayaklı hayvanlar arasındaki geçiş türü olan 375 milyon yıllık Tiktaalik roseae'nın iyi korunmuş pelvis ve pelvik yüzgecinin bir kısmının keşfi, arka ayakların evriminin aslında gelişmiş arka yüzgeçler olarak başladığını açığa çıkardı. Bu buluş, büyük ve hareketli arka uzantıların omurgalıların karaya geçişinden sonra var olduğunu öne süren teori ile çelişmektedir. Fosiller, bilim insanları tarafından ocak 2013'de Proceedings of the National Academy of Sciences'da online olarak tanımlandı.

Şimdiye kadar ancak Tiktaalik'in ön kısımlarını içeren blok örnekleri tanımlanmıştı. Araştırmacılar Kanada'nın kuzeyindeki kazı alanında yaptığı orijinal ve ikincil keşiflerden çıkan ek blokları incelediklerinde, Tiktaalik pelvisinin yanı sıra pelvik yüzgecinin bir kısmını da içeren arka kısmını buldular. Bu fosil, orijinal 'tip' te örneğin pelvisinin tamamını içeriyor ve tek bir hayvanın ön ve arka uzantılarının doğrudan kıyaslanmasını mümkün kılıyor. 

Tüm Reklamları Kapat

Bilim insanları bu bazı ilkel dört ayaklılarla kıyaslanabilen pelvis karşısında o anda hayrete düştüler. Tiktaalik leğen kemiği ile omuz kuşağının boyutu neredeyse aynıydı. Bu, dört ayaklı benzeri bir karakteristiktir. Bu leğen kemiği, gövdenin altında uzanabilen, son derecede hareketli, uyluk kemiğine bağlı önemli bir top ve yuvalı kalça eklemine sahipti. Kalça üzerinde bulunan, kas bağlantılarını sağlayan çıkıntılar güçlendirilmiş ve geliştirilmiş yüzgeç işlevine işaret ediyor. Hiç uyluk kemiği bulunmamasına rağmen, uzun solungaç ışınları içeren pelvik solungaç materyali arka yüzgecin en az ön yüzgeç kadar uzun ve karmaşık bir yapıda olduğunu gösteriyor. 

Tiktaalik roseae'nın yeni materyaller üzerine güncellenmiş rekonstrüksiyonu. Kaynak: John Westlund, Chicago Üniversitesi
Tiktaalik roseae'nın yeni materyaller üzerine güncellenmiş rekonstrüksiyonu. Kaynak: John Westlund, Chicago Üniversitesi

Daeschler şöyle diyor:

Bu hayret verici pelvis, özellikle de kalça yuvası, uzuvlu omurgalılara öncülük yapan nesiller hakkında bildiğimiz her şeyden çok farklıdır. Tiktaalik ilkel ve gelişmiş özelliklerin bir kombinasyonuydu. Burada, özellikler sadece farklılaşmıyor, aynı zamanda gelişmiş fonksiyonları da akla getiriyor. Onlar yüzgeçlerini, bir uzvun kullanılışı bakımından daha anlamlı olacak bir yönde kullanmışlar gibi görünüyor.

Tiktaalik pelvisi, bölünmemiş iskelet yapısı gibi ilkel özellikleri ile açıkça balıksı; ilkel dört ayaklıların üç bölümlü pelvik kuşakları ile de buna zıttır. Buna rağmen Tiktaalik'in pelvik kuşağı, kalça eklemi ve yüzgecinin genişletilmiş boyutu, hareket kabiliyeti ve sağlamlığı geniş bir yelpazedeki motor davranışları mümkün kılıyor. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Tiktaalik roseae'nın kalça kemiği fotoğrafı.
Tiktaalik roseae'nın kalça kemiği fotoğrafı.
Kevin Jiang, Chicago Üniversitesi

Shubin şöyle diyor:

Tiktaalik'in büyük yüzgeç ışınlı arka yüzgeçlerini yüzerken bir kürek gibi kullandığını varsaymak mantıklı olur. Ama bunlarla yürüyebildiğini söylemek de mümkündür. Bugün yaşayan Afrika ciğer balığı da benzer şekilde büyük pelvise sahip, ve biz 2011'de onun su altında dipte yürüdüğünü gösterdik. Tiktaalik'in kullandığı yürüyüş biçimini dikkate almaksızın, arka uzantılar ve pelvis itmeli hareketteki vurgu balıklarda başlayan bir eğilim olduğu, ve sonrasında dört ayaklıların doğuşu sırasında ilerlediği açıktır.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
6
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Tebrikler! 3
  • Bilim Budur! 3
  • Muhteşem! 2
  • Umut Verici! 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Güldürdü 1
  • İnanılmaz 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Phys.org | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 11:40:50 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1926

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
-. --, et al. Tiktaalik Fosil Analizleri Omurgalı Bacaklarının Evrimine Işık Tutuyor!. (1 Şubat 2014). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1926
--, -., Öztoprak, F., Bakırcı, Ç. M. (2014, February 01). Tiktaalik Fosil Analizleri Omurgalı Bacaklarının Evrimine Işık Tutuyor!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/1926
-. --, et al. “Tiktaalik Fosil Analizleri Omurgalı Bacaklarının Evrimine Işık Tutuyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Fadime Öztoprak, Evrim Ağacı, 01 Feb. 2014, https://evrimagaci.org/s/1926.
--, ---. Öztoprak, Fadime. Bakırcı, Çağrı Mert. “Tiktaalik Fosil Analizleri Omurgalı Bacaklarının Evrimine Işık Tutuyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Fadime Öztoprak. Evrim Ağacı, February 01, 2014. https://evrimagaci.org/s/1926.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close