Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Günümüzde Canlıların Yok Oluş Hızı, Normalde Olması Gerekenden 1000 Kat Fazladır!

Günümüzde Canlıların Yok Oluş Hızı, Normalde Olması Gerekenden 1000 Kat Fazladır!
2 dakika
1,235
Tüm Reklamları Kapat

Dünyadaki yaşam, olağanüstü biçimde çeşitlidir. Genel olarak, gezegenimizde bakteriler hariç 8,7 milyon türün olduğu tahmin edilmektedir. Ne yazık ki insan etkinlikleri birçok türü yok etmekte ve türlerin soy tükenme oranını yükselttiğimiz bir süredir bilinmektedir. Pekiyi, durumun ciddiyeti nedir? Yeni bir çalışmaya göre, şu anki soy tükenme oranı, bilim insanlarının öngördüklerinden 10 kat daha kötü ve doğal alt (baz, zemin) değerden* 1.000 kat daha yüksektir. Çalışma, Conservation Biology’de yayınlanmıştır.

İnsanlığın tür kaybı oranını nasıl etkilediğini bulmak için, ilk olarak insanlardan önceki döneme ait bir baz soy tükenme oranı belirlemeliyiz. Bir süredir görülmediği halde hala yaşayan bir türün olması ihtimali hesabımıza bir belirsizlik katsa da günümüzdeki türlerin soy tükenme oranını hesaplamak göreceli olarak daha kolaydır. Ancak karşılaştırmada kullanılacak baz değerleri belirlemek biraz daha karmaşıktır.

Tüm Reklamları Kapat

Fosil verilerine göre yapılan önceki tahminler, yılda milyon türde 1 soy tükenme gibi takribi bir rakamla sonuçlanmıştı. Fosil verileri, tahmini soy tükenme oranlarını hemen verse de genellikle vücutlarında kemik bulunan organizmalarla kısıtlı kalır. Ayrıca fosilin türünü belirlemek bazen zordur, çünkü onu sadece belirli bir cinse yerleştirebilirsiniz. Bununla birlikte fosil kayıtları, biyoçeşitliliğin zaman içinde yavaşça arttığını açıkça göstermiştir. İnsanlardan önceki döneme ait soy tükenme oranını daha güvenilir bir şekilde tahmin etmek için, Brown ve Duke Üniversitelerindeki araştırmacılar, fosil kayıtlarından bir basamak daha ileri gidip pek çok bitki ve hayvan türünün filogenetik analizlerini yaptılar. Filogenetik dalı, farklı organizmaların DNA dizilişlerini karşılaştırarak evrimsel ilişkileri inceler.

Araştırmacılar, ortalama soy tükenme tahminlerini bulduktan sonra türleşme (yeni türlerin oluşması) oranlarının da tahmin çalışmalarını yaptılar. Buradan da türleşme ve soy tükenme oranlarının farkı olan tür çeşitlenmesi oranlarını tahmin edebildiler. Ayrıca günümüzdeki veya insanlardan önceki döneme ait çeşitliliğin azaldığına dair herhangi bir kanıt bulamadılar. Aksine Dünya’daki toplam tür sayısı değişmemiş, hatta biraz artmıştı. Bu da ortalama çeşitlenme oranlarının ortalama soy tükenme oranlarıyla aynı veya bu oranlardan biraz daha yüksek olduğunu gösteriyor. 

Tüm Reklamları Kapat

Ekip, elde ettikleri sonuçları değerlendirdiğinde, insanlardan önceki döneme ait ortalama soy tükenme oranının yılda milyon türde 0,1 soy tükenme olduğu sonucuna vardı. Günümüzdeki soy tükenme oranı ise, yaklaşık olarak yılda milyon türde 100 soy tükenme şeklindedir, yani doğal baz değerden 1.000 kat daha yüksektir. Ekibin tahminlerine göre gelecekte bu oranlar 10.000 kat daha yüksek bir değere erişebilir. Çalışmanın başyazarı Jurriaan de Vos, basın açıklamasında şunları söyledi:

Bu durum, kalanı koruma ve etkilerimizi azaltma çalışmalarını acilen yapmamız gerektiğini gösteriyor. İnsanlar sahneye çıkmadan önceki durum çok, çok farklıydı.

Sürekli artan nüfusumuzu barındırmak için yaşamalanların (habitatların) yok edilmesi gibi insan etkinliklerinin, türlerin soy tükenme oranını artırdığı genel olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte koruma projelerinin bazı türler için etkili olduğu da ortadadır. Şu anki krizin daha da kötüleşmesini önleme şansımızı kullanmak istiyorsak benzer şekilde çaba göstermeye devam etmeliyiz.

*alt değer (zemin değer): Bir olayın belli bir yer ve zamanda, özel bir tehlike yokken ölçülen ve genellikle çok düşük olan oranı. (Ç.N.)

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Umut Verici! 2
  • Tebrikler! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: IFLS | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 19:08:43 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2797

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Kategoriler ve Etiketler
Tümünü Göster
Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
-. --, et al. Günümüzde Canlıların Yok Oluş Hızı, Normalde Olması Gerekenden 1000 Kat Fazladır!. (10 Ekim 2014). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2797
--, -., Ölez, Ş., Bakırcı, Ç. M. (2014, October 10). Günümüzde Canlıların Yok Oluş Hızı, Normalde Olması Gerekenden 1000 Kat Fazladır!. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/2797
-. --, et al. “Günümüzde Canlıların Yok Oluş Hızı, Normalde Olması Gerekenden 1000 Kat Fazladır!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Şule Ölez, Evrim Ağacı, 10 Oct. 2014, https://evrimagaci.org/s/2797.
--, ---. Ölez, Şule. Bakırcı, Çağrı Mert. “Günümüzde Canlıların Yok Oluş Hızı, Normalde Olması Gerekenden 1000 Kat Fazladır!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Şule Ölez. Evrim Ağacı, October 10, 2014. https://evrimagaci.org/s/2797.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close