Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Çiçeklerin Kökeni Üzerine: Çiçekli Bitkiler Nasıl Evrimleşti?

Çiçeklerin Kökeni Üzerine: Çiçekli Bitkiler Nasıl Evrimleşti? The Spruce
4 dakika
6,719
Tüm Reklamları Kapat

Tüm çiçekli bitkilerin kardeş türü olan Amborella trichopoda türünün genomu, çiçekli bitkilerin nasıl güçlendiğine dair bilgiler veriyor.

Aslında Amborella trichopoda türü ile ilgili cidden ilginç olan herhangi bir şey yok. Ufak, çalı gibi, pek de dikkat çekmeyen ve göz kamaştırmayan kremsi çiçekleri olan, Pasifik adalarından Yeni Kaledonya'da bulunan bir bitkidir. Ancak DNA'sı, asıl önemini ortaya koyar: Amborella trichopoda, diğer tüm çiçekli bitkilerin (angiospermler) kardeş türüdür. Bu bitki türünün evrimleşerek dallandığı dönemlerden kalan tek türdür. Bu türün ayrılmasından sonra, günümüzdeki 350.000 civarındaki çiçekli bitki türleşmiştir.

Tüm Reklamları Kapat

Geniş bir bilim insanı grubu, Amborella cinsinin genomunu diziledi ve böylece atasal angiospermlerin neye benzediği ve nasıl dünyayı çiçeklerle doldurduklarını anlama imkanımız doğdu. Araştırma sonuçları 19 Aralık 2013'te Science dergisinde yayınlandı. Pennsylvania Eyalet Üniversitesi'nden ve projenin liderlerinden olan Claude dePamphilis şunları söylüyor:

Amborella cinsinin, diğer çiçekli bitkilerle ortak olan özelliklerinin, ortak atalarında da bulunan ilkel özellikler olduğunu düşünebiliriz. Şu anda Amborella'nın genomuna sahip olduğumuza göre, bu özellikleri ortaya çıkararak ortak atalarının genetik olarak neye benzediğini tespit edebiliriz.

Bonn Üniversitesinden Dietmar Quandt, araştırmada yer almıyor olsa da, Amborella cinsini, bitki bilimcilerin bugüne kadar model tür olarak kullandıkları Arabidopsis cinsine göre (ki genomu dizilenen ilk bitki türüdür) daha uygun bir model tür olduğunu söylüyor. Quandt, gönderdiği bir e-postada şunları söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Çiçekli bitkilerin ilk dallandığı noktada bulunuyor olması onu çok özel kılıyor. Amborella genomu, gelecekteki araştırmaların köşetaşı olacaktır.

Çiçekli bitkiler, evrimsel tarihleri boyunca tüm genomlarını birkaç defa çoğaltmışlardır. Bu durum, evrimlerini hızlandırmış ve başarı şanslarını arttırmış olabilir. Bu genomik çiftlenmelerin birçoğu oldukça yakın zamanlarda meydana gelmiştir ve bazı soy hatlarına özeldir. Ama Amborella'nın genomu, bu çiftlenmelerden en az birini göstermektedir. Buna epsilon adı verilir ve çiçekli bitkilerden önce var olmuştur.

Epsilon, daha önceden yapılan çalışmalarda, bulunması gerektiği öngörülen bir olaydır. Amborella üzerinde yapılan araştırma, bu öngörüyü doğrulamıştır. Bu, çiçekli bitkilerin 160 milyon yıl önce ortaya çıkmalarından sonra nasıl hızlı bir şekilde türleştiğini ve gezegeni kaplayan bir hale dönüştüğünü açıklayabilecektir. Darwin, bu evrimi "berbat bir gizem" olarak tanımlamaktadır.

Araştırmacılar, Amborella genomunu diğer bitkilerle kıyaslayarak atasal çiçekli bitkinin gen portfolyosunu çıkarmışlardır. 5210 gen ailesinden, 4031'i tohum taşıyan (hem çiçekli, hem çiçeksiz) bitkilerin atasında bulunmaktadır. Bu durum, çiçekli bitkilerin halihazırda var olan genlerin birçoğunu, çiçek üretme işinde kullandıklarını göstermektedir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Geri kalan 1179 gen ailesi (toplamın yaklaşık olarak çeyreği), yeni genlerdir. Bunların bazıları çiçek oluşumuna katkı sağlar, ama bazı diğerleri bitkinin fizyolojisini dengeler veya çevresel unsurlara tepki gösterir; örneğin bitki yiyen hayvanlara. dePamphilis şunları söylüyor:

Bu bir sürprizdi. Çiçeğin oluşumu sadece gen ifadesinin değişimi değildi ki bu, genellikle evrimin yeni gelişim yaratma yöntemi olarak bilinir. Oldukça fazla miktarda yeni gen de vardı.

Amborella'nın mitokondriyal genomu daha da fazla sürprize neden oldu. DNA'sı, diğer birçok bitkiye ait genleri taşıyordu, hatta 3 alg ve 1 yosun türünün bütün genomu, olduğu gibi genlerinin içerisindeydi.

Bunlar, yaklaşık olarak 6 genom büyüklüğünde DNA'ya eşdeğerdir. Hepsi, Amborella'nın mitokondriyal genomunda 3.9 milyon baza denk gelir ve bunlar, 5 halkasal kromozomda saklanır. En az iki diğer bitkinin de büyük mitokondriyal genomları olsa da, hiçbiri Amborella'nın yanına bile yaklaşamaz. Indiana Üniversitesi'nden Jeffrey Palmer şöyle diyor:

Yabancı genlere ait bazı ipuçları görmüştük ancak genomu dizileyene kadar bunun ne kadar fazla olduğunu fark etmemiştik. Tüm halde genomları barındırmasını asla beklemiyorduk.

Palmer, Alborella'nın doğrudan ona temas ederek üzerinde yaşayan epifitler veya içerisinde yaşayan parazitler aracılığıyla bu genomları kazandığını düşünüyor. Tepeden düşen bitki örtüsü veya aç otçullar bu bitkileri yaralayabilir, hücrelerini parçalayabilir ve mitokondrilerin birbirine temas etmesine izin verebilir. Bu olduğunda, mitokondiryal kaynaşma meydana gelebilir ki bu, bir nevi sekstir.

Her ne kadar yabancı genlerin bazıları halen fonksiyonel olsa da, bunların çok büyük bir kısmı sadece çöp. Palmer şöyle söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Bir nedenle, Amborella diğer bitkiler kadar sık şekilde bu çöp DNA'larını yitirmiyor veya belki de diğerlerine göre daha sık bunları kazanıyor.

Amborella nadir bulunan bir bitki değil, ancak izole bir şekilde yaşıyor. Yeni Kaledonya'da sadece 18 popülasyonda bulunuyor ve araştırma ekibi bunların 12'sinin genomunu diziledi. Araştırmacılar, küçük bir adada yaşıyor olmasına rağmen Amborella'nın Populus kadar (tüm titrek kavak, akkavak ve Kanada kavaklarını içeren bir cins) geniş bir genetik çeşitliliği olduğunu tespit etti.

Bu genetik çeşitlilik, son birkaç milyon yılda birçok sefer darboğaz etkisi altında kalan Arborella'yı daha da ilginç kılıyor. Bu darboğazların sonuncusu, günümüzden 100.000 yıl kadar önce meydana geldi ve türün muhtemelen 5.000'den az bireyi hayatta kalabildi. Davis'te bulunan Kalifroniya Üniversitesi'nden James Doyle, e-postasında şöyle diyor:

Neredeyse yok olmuşlardı. Biz botanikçiler, bu kurşundan kaçabildiğimiz için çok şanslıyız. Çünkü bitki, her ne kadar birçok açıdan özelleşmiş olsa da, ilk çiçekli bitkilerin özellikleri hakkında bize birçok bilgi verebilir.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
8
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 5
  • Merak Uyandırıcı! 4
  • Tebrikler! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Bilim Budur! 1
  • İnanılmaz 1
  • Üzücü! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: The Scientist | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 07:46:07 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1799

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Yong, et al. Çiçeklerin Kökeni Üzerine: Çiçekli Bitkiler Nasıl Evrimleşti?. (21 Aralık 2013). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1799
Yong, E., Bakırcı, Ç. M. (2013, December 21). Çiçeklerin Kökeni Üzerine: Çiçekli Bitkiler Nasıl Evrimleşti?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/1799
E. Yong, et al. “Çiçeklerin Kökeni Üzerine: Çiçekli Bitkiler Nasıl Evrimleşti?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Çağrı Mert Bakırcı, Evrim Ağacı, 21 Dec. 2013, https://evrimagaci.org/s/1799.
Yong, Ed. Bakırcı, Çağrı Mert. “Çiçeklerin Kökeni Üzerine: Çiçekli Bitkiler Nasıl Evrimleşti?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, December 21, 2013. https://evrimagaci.org/s/1799.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close