Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Bilim İnsanları, Test Tüpünde Alternatif Evrim Tarihleri Yaratıyor!

Bilim İnsanları, Test Tüpünde Alternatif Evrim Tarihleri Yaratıyor! Matt Wood (University of Chicago)
University of Chicago öğrencisi Tyler Starr, deney tüplerinden birini elinde tutuyor.
4 dakika
8,760
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 6 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Chicago Üniversitesi'ndeki bilim insanları, ilk çağlardan kalma bir proteinin çok sayıda genetik varyantını inceleyerek evrimin birçok yolla gerçekleşebileceğini keşfetti ve tesadüfün evrim tarihinde çok önemli bir rol oynayabileceğini ortaya koydu.

Chicago Üniversitesi’nde lisansüstü öğrencisi olan Tyler Starr ve danışmanı Profesör Joseph Thornton tarafından Eylül 2017’de Nature'da yayımlanan bu çalışma, çok sayıda protein varyant koleksiyonunu karakterize eden en modern tekniklerle yeniden yapılandırılmış ilk çağlardan kalma proteinleri derin mutasyon taramasına (deep mutational scanning: çok sayıda protein varyantının aktivitesini tek bir deneyde ölçmek için kullanılan yöntem) tabi tutan ilk araştırmadır. Yazarların stratejisi, evrimin daha önce izlediği yolu, izleyebileceği milyonlarca alternatif yolla karşılaştırmalarını sağladı.

Tüm Reklamları Kapat

Araştırmacılar çalışmalarına günümüzde insan biyolojisi için kritik bir işlevi olan ve 500 milyon yıl önce yeni bir işlev geliştirmiş ilk çağlardan kalma bir proteini diriltmeyle başladılar. Büyük bir genetik varyant koleksiyonunu sentezlediler ve proteinlerin işlevlerini analiz etmek için derin mutasyon taraması kullandılar. Proteinin geçmişte geliştirdiği bu işleviyle ya da daha iyi bir işlevle evrimleşebileceği 800'ün üzerinde farklı yol buldular.

Araştırmacılar protein tarihinin başlangıcındaki tesadüfi mutasyonların daha sonra meydana gelebilecek mutasyonları belirlemede önemli bir rol oynadığını gösterdiler. Sonuç olarak evrimin spesifik sonucunun, bir seri tesadüfi olaylar zincirinin oluşma biçimine son derece bağlı olduğu görüldü. Chicago Üniversitesi’nde biyokimya ve moleküler biyoloji alanında yüksek lisans öğrencisi olan ve bu deneyleri yapan Tyler Starr şunları söylüyor:

Tüm Reklamları Kapat

Geçmişte gerçekleşen yolu, aynı sonucu verebilecek diğer tüm yollarla karşılaştırarak kendine has (idiosinkratik) evrimin ne olduğunu gördük. İnsanlar, biyolojideki her şeyin işlevine göre mükemmel biçimde adapte olduğunu varsayıyorlardı. Yaptığımız deneylerin sonucunda, bugünkü haline evrimleşmiş olanın [proteinin], işlevsel olarak benzeri hatta daha iyisi olabilecek olasılıklardan sadece biri olduğunu gördük.

Moleküler zaman yolculuğu

Chicago Üniversitesi'nde hem ekoloji ve evrim hem de insan genetiği profesörü olan Joe Thornton, ilk çağlardan kalma proteinlerin yeniden yapılandırılmasıyla ilgili olan “moleküler zaman yolculuğu” araştırmalarına son 15 yıldır öncülük etmektedir. Bu ekip 2013'te, testosteron ve östrojen gibi hormonların eşeyli üreme, gelişme, fizyoloji ve kanser üzerindeki etkilerine aracılık eden ve steroid hormon reseptörleri denilen bir protein ailesinin atalarının işlevlerini canlandırdı ve analiz etti. Vücudun çeşitli reseptörleri farklı hormonları tanır ve farklı hedef genlerin ifadesini aktive eder. Bu durum, özellikle hedeflerin yakınında bulunan ve tepki elemanları olarak adlandırılan DNA dizilerine bağlanarak gerçekleştirilir.

Thornton'un grubu, günümüze ait yüzlerce reseptör diziliminden oluşan bir veri tabanını kullanarak yaşam ağacını istatistiksel yöntemlerle geri döndürüp ilk çağlardan kalma reseptör proteinlerinin genetik dizilimlerini çıkardılar. Daha sonra da ilk çağlardan kalma bu proteinlere karşılık gelen genleri sentezleyip laboratuvarda ifade ettiler ve işlevlerini ölçtüler.

Araştırmacılar, protein ailesinin atalarının östrojen reseptörü gibi davrandığını (sadece östrojenleri tanıyarak östrojene tepki veren elemanlara bağlandığını), ancak belirli bir tarih aralığı boyunca diğer steroid hormonlarını tanıyabilen ve yeni bir tepki elemanı kategorisine bağlanabilen bir altsoya evrimleştiğini buldular. Omurgalı hayvanların ortaya çıkmasından önce üç önemli mutasyonun, atalara ait reseptörün yeni hedef dizilimlere bağlanma kabiliyetini geliştirmesine neden olduğunu buldular.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bu çalışma, mevcut araştırmayı yeni bir aşamaya getirdi. Thornton'un grubu, geçmişte evrimin tam anlamıyla nasıl gerçekleştiğini bilerek şunları sorguladı: Bu yol yeni işlevi evrimleştirecek tek yol muydu? En yararlı olan mı, yoksa başarılması en kolay olan mı seçilmişti ya da birçok olasılıktan sadece biri mi izlenmişti?

Alternatif geçmişler

Starr, lisansüstü öğrenciliğinin ilk yılında bu proje üzerinde çalışmaya başladı. Atasal reseptörün çok sayıda varyantını, yeni tepki elemanlarına bağlanma yetenekleri açısından değerlendiren bir teknik geliştirdi. İlk olarak, içinde atasal veya yeni tepki elemanlarının bir floresan muhabir genini ifade edeceği mayaları geliştirdi. Ardından, DNA'yı tanıyan reseptörün dört önemli bölgesindeki olası tüm amino asit kombinasyonlarını içeren atasal protein koleksiyonunu sentezledi, böylece proteinin bu kritik bölümünün izleyebileceği tüm olası evrim yollarını, ki toplamda 160.000 taneydi, kapsamış oldu ve bu koleksiyonu geliştirdiği mayaya kattı. Lazerle çalışan bir cihaz kullanarak yüz milyonlarca maya hücresini florışıma yapıp yapmadıklarına göre ayırdı ve daha sonra her bir reseptör varyantını atasal işlevi ve yeni işlevi yerine getirme yeteneği ile ilişkilendirmek için yüksek verimli dizileme (high-throughput sequencing) yöntemini kullandı.

Varyantların çoğu hiçbir işe yaramadı ve bazıları atasal işlevini sürdürdü. Ancak Starr, proteinin geçmişte geliştirdiğine benzer, hatta ondan daha iyi olacak şekilde yeni işlevi de yerine getirebilen 828 yeni protein versiyonu buldu. Dikkat çekici bir şekilde, evrim bunların birçoğuna tarihsel “çözüm”den çok daha kolay bir şekilde erişebilirdi, ancak erişmedi. Görünüşe göre bedenlerimizdeki proteinin versiyonuna gelene kadar olası mutasyonlar arasında dolanıp durdu. Thornton şöyle diyor:

Hepimiz bu protein için aynı gen dizisini paylaşıyoruz, bu yüzden evrimsel bir kader gibi görünebilir, sanki mümkün olan en iyi versiyona ulaşmışız gibi. Ama evrimin gerçekleşebileceği yüzlerce başka yön vardı. Birkaç tesadüfi adımın bizi bu tekil tesadüfi sonuca getirmesi dışında, gerçekleşmiş olan geçmişin özel bir yanı yok.

Derin mutasyon taraması evrimsel biyologlar, genetik uzmanları ve biyokimyagerler için güçlü bir araç olacaktır. Ben de olası sonuçlar dizisinin zaman içinde nasıl değiştiğini görmek için tarihin farklı noktalarındaki ardıl atalara bu yaklaşımı uygulamayı dört gözle bekliyorum.

Geçmişe dönmek için moleküler bir zaman makinemiz var ve geçmiş gidebildiğimizde, gerçekleşebilecek her alternatif geçmişi eşzamanlı olarak izleyebiliriz. Bu, her evrimsel biyoloğun hayalinin moleküler versiyonudur.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
14
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 7
  • Tebrikler! 4
  • Bilim Budur! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • İnanılmaz 1
  • Umut Verici! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Phys.org | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 11:47:43 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/621

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
U. o. Chicago, et al. Bilim İnsanları, Test Tüpünde Alternatif Evrim Tarihleri Yaratıyor!. (15 Mart 2018). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/621
Chicago, U. o., Sever, M. Ç., Ölez, Ş. (2018, March 15). Bilim İnsanları, Test Tüpünde Alternatif Evrim Tarihleri Yaratıyor!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/621
U. o. Chicago, et al. “Bilim İnsanları, Test Tüpünde Alternatif Evrim Tarihleri Yaratıyor!.” Edited by Şule Ölez. Translated by Meltem Çetin Sever, Evrim Ağacı, 15 Mar. 2018, https://evrimagaci.org/s/621.
Chicago, University of. Sever, Meltem Çetin. Ölez, Şule. “Bilim İnsanları, Test Tüpünde Alternatif Evrim Tarihleri Yaratıyor!.” Edited by Şule Ölez. Translated by Meltem Çetin Sever. Evrim Ağacı, March 15, 2018. https://evrimagaci.org/s/621.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close