Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

1 Haftalığına Kamp Yapmak, Vücut Saatini Nasıl Dengeler?

1 Haftalığına Kamp Yapmak, Vücut Saatini Nasıl Dengeler? Wallup
5 dakika
16,763
Tüm Reklamları Kapat

Uyumaya çalışmak ve her sabah bitkin kalkmak? Hannah Valmadre’ye göre sadece bir hafta kamp yapmak vücut saatinizi tamamen dengeleyebilir. Çalışmanın bulgularına göre, açık havada bir hafta kamp yapmak ve insan yapımı bütün ışıklardan kaçınmak, insanın vücut saatini tekrar doğal uyku ritmine getirmek için yeterlidir.

Elektrik ışığını daha çok kullanmamız ve doğal ışığa daha az maruz kalmamız, çağımız insanlarının doğal günlük döngülerinden (sirkadyan ritimlerinden) veya uyku düzenlerinden uzaklaşmasına ve uyku kalitelerinin düşmesine neden olmaktadır. Current Biology’de yayınlanan çalışmanın bulgularına göre insan vücudunun biyolojik saati, imkân bulduğunda, doğal yaz ortası aydınlık-karanlık döngüsüne eşzamanlı hâle gelir. Çalışmanın yapıldığı ABD’deki Colorado’da yaz ortası aydınlık-karanlık döngüsü, 24 saatlik bir sürede 14 saat 40 dakika aydınlık ve 9 saat 20 dakika karanlıktan oluşur. Günbatımından sonra elektrik ışığı kullanımı uykunun geç saatlere planlanmasına yol açar ki bu, doğal günlük döngüleri bozar ve kendimizi bitkin hissetmemize neden olur.

Tüm Reklamları Kapat

ABD’deki Colorado Üniversitesi’nden Dr. Kenneth Wright ve meslektaşları tarafından yürütülen yeni çalışmaya göre büyük ölçüde elektrik ışığı kullanımının yerine gün ışığına daha fazla maruz kalma, vücut saatini daha erkene kaydırdı. Bu kayma, günlük döngünün bozulmasından kaynaklanan fizyolojik, zihinsel ve sağlıkla ilgili sorunların azalmasına yardımcı olabilir.

Çalışma iki hafta sürdü ve yaş ortalamaları 30,3 olan sekiz katılımcıyla (altı erkek, iki kadın) yapıldı.

Tüm Reklamları Kapat

İlk hafta katılımcılardan günlük iş, okul, sosyal aktivite alışkanlıklarına uymaları ve kendilerinin seçtikleri saatlerde uyumaları istendi. İkinci hafta katılımcılar, sadece doğal ışık ve kamp ateşi kullanarak ve çadırlarda kalarak açık havada kamp yaptılar. El fenerleri ve kişisel elektronik aygıtlar yasaklanmıştı. Her iki hafta için de katılımcıların günlük iç döngü zamanları kaydedildi ve karşılaştırıldı. Çalışma Temmuz ayında, Colorado’daki Rocky Mountains’da yapıldı.

Çalışmanın bulgularına göre bir hafta sadece doğal ışığa maruz kalma sonrasında vücudumuzun günlük döngü saatleri güneş zamanına uyum sağlıyor. Başka bir deyişle vücudumuzun biyolojik gecesi günbatımında başlayıp gün doğumundan hemen sonra uyandığımızda bitiyor. Araştırmacılar bulgularını şöyle açıkladılar:

Doğal ışığa maruz kalınca, günlük döngü zamanlamasının yaklaşık iki saat önceye kaydığını, uykuyu teşvik eden melatonin hormonunun salgılanmasının da uyanma zamanından en az 50 dakika önce sonlandığını bulduk. Bu durum bize gösteriyor ki insan vücudunun günlük döngü ve uyku zamanlaması, doğal aydınlık-karanlık döngüsüyle eşzamanlı hale gelirse günlük döngüdeki beynin uyandığı en erken zaman, uyku diliminin bitiminden önceye kayıyor, bu da sabahları uyanmayı kolaylaştırıyor.

Araştırmacılar ayrıca, sadece doğal ışığa maruz kalınan hafta boyunca, katılımcıların ortalama dört kat daha uzun süre ışığa maruz kaldıklarını buldular. Flinders Üniversitesi’nde uyku uzmanı ve doktora sonrası araştırmacı olarak görev yapan Dr. Nicole Lovato, araştırmayı “günlük yaşamımızı yöneten temel fizyolojik süreçleri anlamada yeni bir araştırmacı yaklaşım” olarak tanımlıyor. Çalışmada doğrudan görev almayan Dr. Lovato şöyle diyor: 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Çalışma, ışığa maruz kalmanın insanlarda günlük döngü (ya da vücut saati) ve günlük döngü zamanlaması üzerindeki etkilerine dair var olan bilgileri doğruluyor.

Flinders Üniversitesi’nden başka bir uyku uzmanı olan Dr. Leon Lack, yeni çalışma için şöyle diyor: 

Araştırma, gecikmiş uyku fazı bozukluğu yaşayan hastaların, erken uyuyabildikleri ve erken kalkabildikleri tek zamanın yazın kamp yaptıkları zaman olduğunu anlattıkları hasta hikâyelerini doğrulamaktadır.

Kendisi de çalışmada doğrudan görev almayan Dr. Lack şunları söyledi:

Bu çalışma, gece ışığı seviyesi düşürülerek ya da mavi ve yeşil gibi daha kısa dalga boyuna sahip ışıklar filtre edilerek ışığa maruz kalmayı kontrol altında tutmanın ve gün ışığına daha çok maruz kalmanın, ergen ve gençlerde çok yaygın bir sorun olan gecikmiş uyku fazı bozukluklarını tedavi etmede yeterli olabileceğini göstermiştir. Açık havada maruz kalınan doğal ışık düzeni, gecikmiş uyku fazı sorunlarını geçici olarak giderir, ancak bu durum yavaş yavaş etkisini kaybedecektir. Çünkü gecikmiş uyku fazı bozukluğu yaşayan kişilerin günlük döngü süreleri çoğunlukla daha uzundur (24,3 saat yerine 24,8 saat). Söz konusu kişiler, vücut saatlerinin daha yavaş işlemesi nedeniyle, bizim 24 saatlik hayatımızı gecikmeli olarak yaşamaya daha eğilimlidirler.

Doğaya Çıkın ve Kamp Yapın!

Teknoloji bize sahip olduğumuz her şeyi verirken, aslında vermek zorunda olmasak da, pratik sebeplerle pek çok şeyi de elimizden alıyor. Birkaç önceki nesil, günümüzdeki nesli asla sokağa çıkıp oynamamış olmakla, bilgisayarlara ve telefonlara hapsolup kalmış olmakla suçluyor. Bu nesilse, kendisinden önceki nesilleri teknoloji cahili olmakla ve kendilerini anlamamakla...

Elbette Evrim Ağacı olarak okurlarımıza gerçeklikten kopuk, toz pembe hayaller vaadetmeyeceğiz. Telefonlarınızı atın, bilgisayarlarınızı unutun, teknolojiden kopun gibi saçma sapan telkinlerde bulunmayacağız. Zira modern teknoloji, çağımızın en gerçek "gerçeklerinden" birisi diyebiliriz. Onunla varız, onunla tanımlanıyoruz ve her geçen gün onunla bütünleşiyoruz. 

Ama bu, bazı şeylere engel olmamalı. İddia edilenin aksine, bu muhteşem bir araç, müthiş bir silah haline getirilebilir. Örneğin bir haftasonu ayarlayıp kamp yapmak çok zor bir şey değil. Dahası, teknolojiden uzak kalmak anlamına da gelmiyor bu... Tam tersine, dediğimiz gibi, o teknolojiyi kullanarak belki de birkaç önceki neslin sıradan yaptıkları işler ve günlük rutinler sırasında asla keşfedemeyeceği şeyleri keşfedebilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Örneğin bir topacın yavaşladıkça yalpalamasının artmasının momentumun korunumuyla ilgili olduğunu ve bunu kontrol eden denklemleri sadece birkaç dakikada, parmaklarınızın birkaç hareketiyle öğrenebilirsiniz. Evrim Ağacı'na bağlanıp, bu yazıyı okuyarak, gökyüzüne çıplak gözle her baktığınızda yaklaşık 5.000 civarında yıldız ve 10 kadar galaksi görebileceğinizi, gördüğünüz her galaksinin etrafında milyarlarca yıldız olduğunu, bu yıldızların her birinin etrafında toplamda trilyonlarca gezegen bulunduğunu ve potansiyel olarak bunların milyarlarcasının yaşam barındırabilecek, Dünya benzeri gezegenler olduğunu öğrenebilirsiniz (aslına bakarsanız Kasım 2013'te sadece Samanyolu Galaksisi içerisinde Dünya benzeri 8.8 milyar gezegen bulunuyor olabileceği ilan edildi). 

Bunlardan yola çıkarak hayallere dalabilir, sizden önceki nesilleri aklının ucundan bile geçemeyecek fikirler aleminde gezinebilir ve keşfedilmemişi keşfetme şevkini bulabilirsiniz.

Geldiğimiz yere, doğaya dönmek için teknolojiden kopmanız gerektiği safsatalarına kulak asmayın. Bilim ve teknoloji, sahip olduğunuz en büyük güç. 

Tek ihtiyacınız, birazcık merak ve o bilim-teknoloji potansiyelini, kinetik enerjiye çevirmek.

Tüm Reklamları Kapat

Gerisi kendiliğinden gelecektir.

Bilimle kalın.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
20
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 16
  • Umut Verici! 6
  • Bilim Budur! 4
  • İnanılmaz 4
  • Muhteşem! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Güldürdü 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: The Conversation | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 15:57:42 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4131

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
H. Valmadre, et al. 1 Haftalığına Kamp Yapmak, Vücut Saatini Nasıl Dengeler?. (12 Ocak 2016). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4131
Valmadre, H., Ölez, Ş., Özdil, A. Ş., Bakırcı, . (2016, January 12). 1 Haftalığına Kamp Yapmak, Vücut Saatini Nasıl Dengeler?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4131
H. Valmadre, et al. “1 Haftalığına Kamp Yapmak, Vücut Saatini Nasıl Dengeler?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, 12 Jan. 2016, https://evrimagaci.org/s/4131.
Valmadre, Hannah. Ölez, Şule. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. Bakırcı, . “1 Haftalığına Kamp Yapmak, Vücut Saatini Nasıl Dengeler?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, January 12, 2016. https://evrimagaci.org/s/4131.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close