Canlı organizmalarda bazı hücreler, diğer hücreleri zalimce silip süpürür.^[1] Bu "hücresel yamyamlık" yaygın, doğal bir süreçtir: Vücudunuzdaki beyaz kan hücreleri tam şu anda milyonlarca yaşlı kırmızı kan hücresini tüketiyor. ABD Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı'nda yayınlanan yeni araştırma, bu tür "yamyamlık" davranışlarını teşvik etmek için bir grup genin kullanılmasının yeni bir kanser immünoterapisi geliştirebileceğini öne sürüyor.^[2]

Bu fikir, yeni makalenin kıdemli yazarı biyolog Denise J. Montell ve meslektaşlarının, hücrelerin sindirmeye çalıştıkları şeyleri sarmasına yardımcı olan Rac ailesindeki hiperaktif gen formlarının meyve sineği embriyolarında doku ölümüne neden olduğunu fark etmesiyle doğdu. Montell değiştirilen genlerin, hücrelerin "komşularını" tüketmesine neden olduğunu söylüyor. Bu genlerin RAC adında insanlara özgü versiyonları mevcut; Montell ise bunların, Santa Barbara'daki Kaliforniya Üniversitesi'nde çalışan yeni meslektaşı Meghan Morrissey'e kanser CAR-M immünoterapisi konusundaki çalışmalarında yardımcı olup olamayacaklarını merak etti.

-Giriş

Öncelikle selamlar değerli okuyucular. Bugün ki konumuz Kırım Hanlığı'nın tarihini üstün körü bir şekilde sizlere aktarmak olacaktır. Hazırsanız başlıyoruz. Başlamadan önce bu blogdaki hadiselerin kısaltılmış olduğu ve Kırım Hanlığı tarihinin önemli hadiselerini derlediğimizi unutmamanızı istiyor ve başlıyoruz.

İklim değişikliği, 21. yüzyılın en büyük sorunlarından biridir. Isı tutucu gazların ortaya çıkmasıyla birlikte değişen sıcaklık ortalamaları ve gaz bileşenlerinin yoğunluğu, canlıların uyum sağlayamayacağı kadar büyük bir hızla anormal seviyelere çıkmıştır ve bu durum, giderek kötüleşmeye devam etmektedir. Sanayi Devrimi ile birlikte artış göstermeye başlayan karbondioksit oranı, 1750’li yıllardan bugüne dek %40’lık bir artışla; 280 ppm’den (ppm, "milyonda parçacık sayısı" demektir) 394 ppm’e artmış ve ortalama sıcaklık 1.5°C yükselmiştir ve bu artışın 0.3°C'lik kısmı 1750-1900 yılları arasında yaşanmıştır; geri kalan 1.28°C'lik kısmı ise 1900-2016 yılları arasında yaşanmıştır^[1] (bunun da 0.45°C'lik kısmı, 1995 yılından bu yana yaşanmıştır^[2]).

Atmosferdeki karbondioksit yoğunluğunun artışındaki temel sebep, başta fosil yakıt kullanımı olmak üzere, ormansızlaşma, çevre kirliliği gibi, gezegenin en bilinçli canlısı olduğu iddia edilen insan faaliyetleridir. İnsan-harici doğal süreçlerin buna etkisi çok daha düşüktür (veya hiç yoktur).

Daha önce hiç Dünya'nın iç sesini duyduğunu iddia eden birileriyle karşılaştınız mı? Büyük ihtimalle hayır, fakat Dünya üzerinde bu tarz bir şikayetle doktora danışan insanlar yok değil. Dünyanın birçok bölgesinde, özellikle Amerika ve Kanada'da diğer insanların duyamadığı, derinlerden gelen mırıltılar duyan ve bunun Dünya'nın iç sesi olduğunu söyleyen azımsanamayacak kadar kişi var. Bu vakaların birçoğu sahte olmasına veya önemsiz sebeplere dayanmasına rağmen bir grup insanın işaret ettiği sebep ortak: Schumann rezonansı. Peki, nedir bu Schumann rezonansı? Gelin bu doğa olayının tarihini ve nasıl oluştuğunu inceleyelim.

İsminden de belli olacağı üzere bu olgunun keşfi birçok yerde Alman fizikçi W. Otto Schumann'a atfedilir. Fakat bu fikrin temelleri Schumann'dan biraz daha eskiye dayanmaktadır.

Kol ve bacak kaslarınızda benzer proteinlerin olduğunu söylemem pek şaşırtıcı bir bilgi olmasa gerek. Komşunuzda da benzerlerinden var. Herhangi bir hayvanat bahçesindeki filde ve su aygırında da benzerlerinden vardı, belki bağırsağınızdaki bakterilerde de var!

Peki konu evrim olduğunda sıkça duyduğumuz -ama okul kitaplarında ya da Wikipedia’da pek okuyamadığımız- bu proteinlerin benzerliği mefhumu neyin nesi? Bu amaçla önce yeni bir proteinin şeklini deneysel olarak çözmeyi özetleyecek, sonra da proteinler arası benzerlikleri arama problemine bakacağız. Bunları kullanarak da protein veri tabanındaki türler arası protein benzerliklerine bakarak kendi evrim ağacımızı kendimiz çizeceğiz.

Mevcut yöntemlerden daha kapsamlı yeni bir ölçüm yöntemine göre, küresel ısınma 1,5 °C'yi çoktan aştı. Ülkeler, 2015 Paris İklim Anlaşması'nda küresel ısınmanın 1,5 °C'yi aşmaması için gerekenleri yapacaklarını kabul etmişti. Malcolm McCulloch, şöyle anlatıyor:

Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) sanayi öncesi küresel ortalama sıcaklıkları hesaplamak için kullandığı en eski sıcaklık kayıtları, gemilerin deniz yüzeyi sıcaklıkları kayıtlarının başladığı 1850-1900 yılları arasına aittir. Ancak McCulloch'a göre, uzun ömürlü deniz süngerleri, on sekizinci yüzyıla kadar geriye giden kayıtları ortaya çıkarmamızı sağlayabilir. McCulloch, şöyle anlatıyor:

Kolu çekerek beş kişinin hayatını kurtarmak için tramvayı o bir kişinin üzerine yönlendirir miydiniz? Peki bu seçeneklerin anadilinizde veya konuştuğunuz yabancı dilde sunulup sunulmadığı bir şey değiştirir mi?

Chicago Üniversitesi’nden psikologların yaptığı bir çalışmaya göre, kişi, seçimlerini anadili yerine bir yabancı dilde yaparsa, tercihini o bir kişiyi feda etmekten yana kullanması daha olası. Psychological Science’ta yayımlanan bir makalede araştırmacılar bu olayın nedenini çözmeye çok yaklaştılar. Araştırmada görevli psikoloji profesörü Boaz Keysar, konu hakkında şunları söylüyor: