Çevre ve doğanın korunması, insanlık için hayati öneme sahiptir. Hayatımızın hemen her yerinde kimyasalları ve kimyasallar sayesinde üretilmiş ürünleri kullanırız. Genellikle "kimyasal" sözcüğünü duyduğumuz zaman pek çoğumuzun aklına doğaya ve insan sağlığına zararlı bileşikler gelir. Ancak hayatta gördüğümüz her şey kimyasal moleküllerden oluştuğundan, esasında bu düşünce yapısı bizleri zararlı ve yararlı kimyasallar arasında doğru ayrımı yapmaktan uzaklaştırmaktadır (bu konuda algılarınızı daha isabetli hâle getirmek için buradaki yazımızı okumanızı öneririz).

Örneğin su, 2 hidrojen ve 1 oksijen atomundan oluşan bir kimyasaldır ve hayat için olmazsa olmaz bir bileşiktir. Ancak 2 hidrojene ek olarak 1 yerine 2 oksijen atomundan meydana gelen hidrojen peroksit, antiseptiklerde ve çamaşır suyu üretiminde kullanılan çok önemli bir ticari kimyasaldır ve tüketilmesi hâlinde hızlı bir şekilde zehirlenmeye neden olabilir. Sadece 1 adet oksijen atomu fazlalığı, suya kıyasla çok daha farklı özelliklere sahip bir kimyasal oluşumuna sebep olmaktadır. Su molekülü çevre, doğa ve yaşam için kilit öneme sahipken, hidrojen peroksit çevreye boşaltıldığında canlılığa kalıcı zararlar verebilir, temas hâlinde ciddi cilt yanıkları ve göz hasarına sebep olur. Hidrojen peroksit buna rağmen hayatımızın pek çok alanında sıklıkla kullandığımız, önlem alındığı takdirde zararları kolaylıkla engellenebilecek ve faydaya çevrilebilecek bir kimyasaldır. Bu noktada çevreye ve insan sağlığına görünür düzeyde zararları olan kimyasalların tehlikelerinin önlenmesi, azaltılması ya da alternatiflerinin bulunması konusunda "yeşil kimya" terimi karşımıza çıkmaktadır.

Sevdiğimiz birisinin mutluluğunu paylaştığımızda, değer verdiğimiz bir ilişkinin sonunda, bir başarı sonrası gururlandığımızda, etkileyici bir evlilik töreninde veya "Yukarı Bak (Up)" filmini izlerken vücudumuz, hissettiğimiz duyguların karşılığı olarak gözyaşlarımızı dışarı salıverir.

Ancak vücudumuzda bu mutluluk veya üzüntü sırasında verdiğimiz tek tepki göz yaşları değildir. En duygusal anlarda boğazımıza saplanan keskin ağrı da duygularımıza eşlik eder. Peki ağladığımız zaman göz yaşlarımız dökülürken nasıl olur da vücudumuzun başka bir noktasında bir ağrı hissederiz? Gelin bunu açıklayalım.

Eğer Schrödinger'in Kedisi gibi düşünce deneylerini veya Çift Yarık Deneyi gibi gerçek deneyleri daha önceden duyduysanız, kuantum fiziğinin gerçek dünya deneyimlerimizden ne kadar farklı olduğunun haberdarsınızdır. Schrödinger'in Kedisi isimli düşünce deneyinde, kutunun içinde olduğu hayal edilen bir kedi, kutu açılana kadar hem ölü hem diridir ve kutuyu açtığımız anda bu birden fazla olasılıktan sadece bir tanesi gerçekliğe dönüşür. Çift Yarık Deneyi'nde ise iki ufak yarığa doğru tek tek fırlatılan elektronlar, gözlenmediklerinde bir dalga gibi davranarak girişim deseni oluştururlar, gözlendiklerindeyse bir parçacık gibi davranarak iki basit çizgi oluştururlar. Her iki deneyde de sorun, yapılan gözlem veya ölçüm ile gözlenen/ölçülen şeyin davranışları arasında bir ilişki olduğu fikridir. Schrödinger'in Kedisi örneğinde, farklı olasılıklara sahip iki durumdan biri, ölçüm anında %100 ihtimale dönüşüvermektedir. Çift Yarık Deneyi'nde ise elektron ve foton gibi parçacıklar, gözlenip gözlenmemelerine bağlı olarak davranışlarını değiştirmektedirler.

Klasik ve geleneksel fizik bilgilerimiz ışığında, gözlemci veya bilinç gibi kavramların Evren fiziği üzerinde özel bir yere sahip olmasını beklemeyiz. Benzer şekilde, ölçüm araçları elbette ölçülen unsurun davranışlarını değiştirebilecek olsa da, bilinçli bir gözlemin veya kuantum düzeyde yapılacak bir ölçümün, deney sonuçlarını bu kadar köklü bir biçimde değiştirmesi, izahı ve ek sorgulamayı hak eden bir soru işareti yaratmaktadır. İşte Ölçüm Problemi adı verilen bu problemi izah edebilmek için, bugüne kadar çok sayıda açıklama geliştirilmiştir. Bu açıklamaların araştırıldığı sahaya Kuantum Mekaniğinin Yorumları denmektedir. Bu yazımızda, bunlardan bir tanesi olan Paralel Evrenler (İng: "many-worlds") yorumuna bir bakış atacağız.

Evrilebilirlik (ya da evrimleşebilirlik), en basit tanımıyla doğal seçilimin etkili olduğu bir evrim sistemi içerisinde, bir canlının kalıtsal fenotipik varyasyonlar geliştirme kapasitesidir. Daha detaylı açıklamak gerekirse evrilebilirlik; tür içerisindeki bir popülasyonun genetik çeşitlilik oluşturma yeteneğinden öte, doğal seçilimin etkili olduğu bir evrim sistemi içinde uyumsal yani adaptasyon sağlayan genetik çeşitlilik oluşturma yeteneğidir. Burada uyumsal veya adaptasyon sağlayan genetik çeşitlilik oluşturma yeteneğinden kasıt, popülasyonun yararına olacak çeşitliliğin kazanılmasıdır

Aynı zamanda evrilebilirlik; evrimsel sürece hücre biyolojisi, gelişim biyolojisi ve moleküler biyoloji gözünden modern bir bakış olarak da düşünülebilir. Darwin’in evrim teorisinin de yansıttığı gibi evrim; oldukça başarılı işleyen, bir o kadar da yaratıcı ve doğal ilkelerin ürünü olan bir süreçtir. Evrim kuramının tam olarak anlaşılması ve eksikliklerinin giderilebilmesi için evrilebilirlik kelimesinin de doğru bir şekilde anlaşılması gerekir. Bunun için öncelikli olarak Darwin’in evrim teorisi fikrine biraz daha yakından göz atalım.

Kaynakça:https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1359645422008709. Uzun vadeli nötron ışınlamasının nükleer malzemelerin mekanik davranışı üzerindeki etkilerini ortaya çıkarmak için, hizmet dışı bırakılmış bir araştırma reaktöründen bir LT21 alüminyum (Al) alaşımı üzerinde yerinde yarı statik tek eksenli çekme testleri gerçekleştirilir. Tarama/İletim elektron mikroskobu (SEM/TEM) ve mikro CT, doğal olarak yaşlandırılmış ve 30 yıl boyunca nötron ışınına maruz kalmış LT21 Al alaşımlarının mikro yapılarını karakterize etmek için ilk olarak uygulanır. YerindeBu LT21 Al'nin deformasyon ve hasar dinamiklerini karakterize etmek için senkrotron mikro bilgisayarlı tomografi (CT) kullanılmıştır. Işınlanmış numunede yer değiştirme/gerinim alanlarını ve mikroyapısal evrimi (örneğin, parçacık hareketi ve gözenek büyümesi) ölçmek için yeni bir parçacık izleme analizi tekniği önerilmiştir. Uzun süreli ışınlama, LT21 Al alaşımında, mikron boyutlu Si parçacıklarının ve nano ölçekli Mg'nin çökelmesi/toplanması dahil olmak üzere önemli mikroyapısal değişikliklere neden olur.Si parçacıkları. Ek olarak, ışınlanmış malzemedeki gözeneklerin ve parçacıkların boyutu, ışınlanmamış malzemedekinden önemli ölçüde daha büyük görünmektedir. Çekme sırasında, alaşım elastik-plastik deformasyona uğrar ve ardından kesme baskın boyun verme hatası gelir. Gözeneklilik ve gözenek boyutu, artan yükleme ile genel bir artış sergiler. Yeni gözeneklerin oluşumu, parçacık-matris arayüzlerinde oluşum ve numune boyunca rastgele oluşum olmak üzere iki modda gerçekleşir. Birinci mod için, gözenekler bir parçacığın üst ve alt uçlarında çekirdeklenme eğilimindedir (yükleme yönüne göre). Yeni gözeneklerin oluşumu ve ilk ve yeni çekirdekli gözeneklerin büyümesi aynı anda meydana gelir ve boyun verme meydana gelmeden önce ışınlanmış LT21 Al alaşımında hasar birikimine yaklaşık olarak eşit katkıda bulunur.

Derin siyah gözleri olan orta büyüklükte bir baykuş türüdür;Aynı boydaki diğer baykuşlardan daha büyük başlı, daha kısa ve yuvarlak kanatlıdır. Giysisinin rengi canlı kızıl kahverengiden donuk griye kadar değişir. Gencinin alt tarafı enine çizgilidir. Genellikle gece titreyen ötüşleri ve kee-wik! çığlıklarıyla tespit edilir. Boyu: 37-39 cm, Kanat Açıklığı 94-104 cm'dir. Erkek bireyler ortalama 440 g, dişi bireyler ortalama 533 g'dır.

Baykuşlar (Strigiformes) takımında ve Baykuşgiller (Strigidae) familyasına sınıflandırılmaktadır. Familyanın fosil kayıtları Erken Eosen’e, yani yaklaşık 56 ila 48 milyon yıl öncesine kadar izlenebilmektedir. Bu familya genellikle kozmopolit dağılıma sahiptir ve Antarktika dışında neredeyse her kıtada görülebilmektedir.

Dünya, insanlığın varlığı için gerekli olan besin, ilaç ve diğer altyapıyı sağlayan muhteşem bir çeşitliliğe ev sahipliği yapmaktadır. Peki, türler arasında sınırlı kaynaklar için olan yoğun rekabet göz önünde bulundurulduğunda, bu çeşitlilik nasıl korunmaktadır?

Çevrebilimciler, türlerin çevreleriyle nasıl etkileşimde bulunduğu konusundaki farklılıkların, daha üstün türlerin daha güçsüz olan rakiplerini geçtiklerinde oluşan kaçınılmaz biyolojik çeşitlilik kaybıyla başa çıktığını ortaya çıkarmışlardır.