Evrenin Karanlığında Evrimin Işığı: Modern Bilimin Bütünleştirici Harcı Evrime Disiplinler Arası Bir Bakış

Agora Bilim Pazarı (Tek) / Agora Bilim Pazarı (Set) / KitapYurdu / Hepsi Burada / D&R / Pandora / Arkadaş / idefix / Kitap Store / Oda Kitap / eganba / kitapseç / Kitap Denizi / Kitap Ambarı / Kitap Burada / Kitap Sihirbazı / Sözcü Kitabevi / Nadir Kitap

Süpermen'in bir mermiden bile daha hızlı uçtuğu söylenir. Veya "mermi tren" adı verilen süper hızlı trenler, şehirler arasında muhteşem bir hızla, rüzgâr gibi giderler. Bu karşılaştırmalar pek çok yerde karşımıza çıkıyor ama bu betimlemelerin ifade etmeye çalıştığı kesin hızlar, genellikle çok daha az vurgulanıyor. Peki, mermiler gerçekte ne kadar hızlı hareket eder?

Bir silahtan ateşlenen bir merminin hızını birçok faktör etkiler. Bu faktörler iki kategoriye ayrılabilir:

Kromatografi, karışımları bileşenlerine ayırmak için basit veya karmaşık yöntemlerle laboratuvarda gerçekleştirilen bir tekniktir. Kağıt kromatografisi ve ince tabaka kromatografisinden, gaz kromatografisine kadar birçok farklı kromatografi türü vardır.

Kromatografi, ayrıştırılmak istenen bileşenin sabit bir faza eklenmesi ve bu sabit faz üzerinde akan bir başka hareketli faz sayesinde bileşenlerine ayrılması ilkesine dayanır. Bu ayırma işlemi üzerinde etkili olan faktörler; adsorbsiyon, katı ve sıvı fazlaların özellikleri, bileşenlerin moleküler ağırlıkları ve afinitelerindeki farklılıklardır. Bu farklılıklar nedeniyle kromatografide çalışılan karışımın bazı bileşenleri fazlar içinde daha yavaş, bazıları daha hızlı hareket eder. Bu sayede karışımın bileşenleri birbirinden ayrılmış olur.

Çoğumuzun (en azından yazarımızın) çocukluk kahramanı John McClane’in maceralarını konu alan “Die Hard (Zor Ölüm)” serisinden haberi olmayan çok az kişi vardır diye umuyoruz. McClane, seri boyunca yüzlerce kurşundan kaçar, düşme tehlikesinden kurtulur, kırık camlardan basa basa geçer, patlayıcılardan korunur ve düşmanlarını bertaraf eder. Sayısız ölüm tehlikesine rağmen yaşamaya devam eder. 

Özellikle insanın davaya adanmışlık, başarma isteği gibi erdemlere ve yenilmezlik gibi üstün meziyetlere karşı olan hayranlığını hedef alarak ticari başarı kazanan bu tip Hollywood macera filmlerinden belki de binlercesi vardır. Die Hard serisinin konu olması sadece ilk gençliğin yazarda bıraktığı kalıntı olabilir. Kötünün cezasını bulduğu, iyinin ise biraz da Hollywood alt metniyle “ilahi müdahale”ye yorabileceğimiz şansının yardımıyla, güzel ihtimallerin art arda gelmesiyle kazandığı ve şiirsel adaletin tecelli ettiği Hollywood filmleri bu manada gerçeği tam olarak yansıtıyor diyemeyiz. Kahramanın kurşun yağmurunu “sorun değil, birkaç önemsiz sıyrık dostum”la atlatması, kahramana bağlı ipin tam zamanında ucu ucuna bir yerlere takılması, o ana kadar çatır çatır çalışan tabancanın kahramanın kafasına dayandığında tutukluk yapması, tam da ihtiyacı olduğu anda birinin ona yardım etmesi bizlere oldukça düşük ihtimaller olarak gelmektedir.

Çift yarık deneyini elbette biliyorsunuzdur .Gözlemciye bağlı elektron hareketlerinde değişim yaşanıyordu.

Belki de elektronlar canlıdır, hayır elbette canlılık için metabolizma, büyüme-gelişme,tepki verme , çoğalma vs bunlar lazım ama benim bahsettiğim şey o değil.Bir robot düşünün,herşeyi yapabilmeye programlanmış ,İnsanlardan bağımsız çalışan bir robot. Biz onu biyolojik anlamın dışında canlı olarak ifade ederiz.Belki elektronlar da bu benim tanımladığım şeyin bir parçasıdır.Gözlemciye göre davranış gösteren elektronlar ve bunu her seferinde aynı şekilde yaparlar, belki de onlar da canlılığın dışında evrim geçirmiş başka varlıklardır ve kendilerini buna programlamışlardır.Düşünsenize başka bir alem, bu hayatımızı kökten değiştirir,umuyorum ki böyle birşey vardır.

Uzay taşı olarak da adlandırabileceğimiz Güneş sistemindeki asteroitlerin çok büyük bir bölümü Asteroit Kuşağı olarak bilinen Mars – Jüpiter arasındaki bölgede ya da Kuiper Kuşağı olarak bilinen, Neptün ve Plüton arasındaki bölgede toplanmış haldedir. Güneş sisteminin oluşumu sırasında arta kalan irili ufaklı pek çok uzay taşı, kendilerine bu kuşaklarda yer bulmuşlar ve Güneş sisteminin oluşumundan beri de oradadırlar.

Güneş sisteminin oluşumundan beri var olmaları, gezegenlerin nasıl oluştuğuna dair pek çok kıymetli bilimsel veriyi de üzerilerinde taşıdıkları anlamına gelir. Öyle ki NASA bünyesinde çalışan bazı bilim insanlarının asteroitleri sık sık “zaman makinesi” olarak tanımladıklarını duyarız. Bunun sebebi, bu asteroitler üzerinde yapılan bilimsel çalışmaların ve asteroitlere gönderilen uzay araçlarının dünyaya getirdikleri her bir bilginin, bundan milyarlarca yıl önce oluşmuş Güneş sisteminin başlangıcını zihinlerimizde canlandırmamıza olanak sağlamasıdır. Bunu, hiyeroglifler üzerine çalışma yaparak geçmiş zamanda insanların nelerle meşgul olduklarını çıkarsamamıza benzetebiliriz. Ayrıca asteoritler üzerinde altın, platin, demir, magnezyum, silikon gibi hammaddeler de bol miktarda bulunduğundan pek çok ülke asteroit madenciliği için çoktan harekete geçti bile...