Açık erişimli dergi BMJ Open'da yayımlanan ve türünün en kapsamlısı olan bir çalışmaya göre, inhaler de dâhil olmak üzere reçeteli streoid kullanımının, beyindeki ak ve gri maddenin yapısında ve hacmindeki değişikliklerde rolü olabilir.^[1] Araştırmacılara göre; bulunan bağlantılar anksiyete, depresyon, mani ve deliryum gibi uzun süreli kullanımdan sonra sıklıkla görülen nöropsikiyatrik etkileri açıklamada yardımcı olabilir.

Bir sentetik streoid grubu olan glukokortikoidler, immünosupresif özellikleri nedeniyle en sık reçete edilen ilaçlar arasında yer alıyorlar. Steroidler, çok çeşitli tıbbi durumları tedavi etmekte kullanılıyorlar. Yüksek gelirli ülkelerde, nüfusun %0,5 ile %3 arasının sistemik (infüzyonlar ve tabletler) tıbbi steroid kullandığı tahmin ediliyor. Oldukça etkili olsalar da hem sistemik hem de inhaler streoidlerin, birçok ciddi metabolik, karidyovasküler ve müsküloskeletal yan etkilerin yanı sıra nöropsikiyatrik etkilerle de bağlantılı olabileceği düşünülüyor.

"The Godfather", Francis Ford Coppola'nın ustalık eseri olarak kabul edilir. 1972 yapımı bu film, Amerikan sinemasının en önemli yapıtlarından biridir. Size burada filmi anlatmak pek istemem ama isteyen izleyebilir. Bu film Mafya dünyasının karmaşık ilişkilerini, aile bağlarını ve ihaneti ustalıkla işler. Marlon Brando'nun unutulmaz performansıyla canlandırdığı Don Vito Corleone (Don Corleone de denildiği sahneler vardır), sinema tarihine damgasını vurmuştur. Film, güç, sadakat ve ihanet üzerine derinlemesine bir karakter çalışması sunar. Bu filmdeki aile Hücre Sistemi ile çalışmaktadır. Her sahnesiyle izleyiciyi etkisi altına alır ve unutulmaz replikleriyle kültleşmiştir. "The Godfather", sadece bir mafya filmi değil, aynı zamanda insan doğası ve toplumsal yapı üzerine derinlemesine bir portre çizer, felsefe yapar ve bize hayatımızda uygulayabileceğimiz bazı öğütler verir (Örneğin Don Vito Corleone 'Ailesiyle vakit ailesiyle vakit geçirmeyen bir adam asla gerçek bir adam olamaz' der). İzleyiciyi sürükleyici bir yolculuğa çıkarırken, aynı zamanda ahlaki sorular sormaya ve düşündürmeye de yönlendirir. Sinema tutkunları için bir başyapıt olan bu kült film, zamansız temalarıyla herkesin ilgisini çekebilecek tarzda ve unutulmaz bir deneyim sunacak düzeydedir.

Bu blogda bakacağımız şey bu filmin arkasındaki felsefe ve stratejilerdir. Çünkü stratejileri hayatımızın herhangi bir yerinde uygulamak mümkündür mesela Sun Tzu nun savaş stratejilerinden biri olan "Güçlü iken zayıf, zayıf iken güçlü görün" sözünü okulda, cezaevinde, iş yerinde ve hatta evde bile uygunalabilecek tarzdan.

Türleri anlamak için ilk olarak, çeşitli tür tanımlarından bahsetmemiz gerekir. Çünkü doğa bilginleri ve biyologlar çok uzun yıllardır türleri tanımlamanın kolay bir yolunu aramışlardır. Ne yazık ki günümüzde hala türleri tanımlamak çok kolay bir iş değildir ve çok kapsamlı incelemeler gerektirmektedir.

Ancak aslında bu zorluk bize evrimin ne kadar güçlü bir doğa gerçeği olduğunu gösterir. Günümüzdeki bazı türler, akrabalarına veya atalarına o kadar benzerken, bazı diğer özellikleri bu canlıları aynı gruptan (türden) saymamıza engel olacak kadar farklıdır. Bu canlıları sınıflandırmak zorlayıcı ve hatta hararetli bilimsel tartışmalara sebep olabilir. Bu, evrimsel biyoloji açısından doğrulayıcı niteliktedir, çünkü zaten evrimsel biyoloji türler arasında kademeli ve yavaş bir değişimi öngörür. Doğada da tam buna uygun bir şekilde, birbirlerinden giderek farklılaşan nitelikleri barındıran, dolayısıyla birbirinden ayırmanın zor olduğu türler görmemiz mümkündür.

Evrim dendiği zaman akla ilk gelen, canlılar arasındaki benzerlik kıyaslamalarıdır. Hemen aklımız şempanzelerle insanlar arasındaki genetik benzerliğe gider. Ya da fosiller ile yaşayan türler arasındaki yapısal benzerliklere... İyi ama, bu benzerlikler neden evrime işaret ediyor olsun? Her biri ayrı ayrı, aynı tasarımcı tarafından tasarlandığı için benzer olamazlar mı? Sonuçta bizler de arabalar yaratıyoruz ve hepsi kabaca birbirine benziyor. Bu durum, arabaların evrimleşerek bugüne geldiği ya da ortak atalardan türleştiği anlamına mı gelir?

Türler arası benzerlik, evrimin kanıtı olmaktan ziyade bir sonucudur. Bir nevi "ipucu" olarak düşünülebilir. Türler arası biyolojik, morfolojik, genetik, anatomik, fizyolojik, davranışsal benzerlikler ve bu benzerliklerin türden türe kademeli olarak değişiyor olması, bu canlıların ortak atalardan türleştiği fikrini akla getirir. Ancak bu demek değildir ki evrimsel biyologlar, "Evrim doğruysa türler arası benzerlik olmalı. Türler arası benzerlik var. Dolayısıyla evrim var." gibi bir mantık hatası yapmaktadırlar. Benzerlik işin ilk adımıdır. Sadece bir parçasıdır. Sonraki adım, bu benzerliğin neden var olduğunu açıklamaktır. 

Uçuş yetenekleri, kuşların hayatta kalma ve üreme başarılarında kritik rol oynamaktadır. Kuşların uçuşlarında; aerodinamik yapıları, kas-iskelet sistemleri ve uçuş teknikleri gibi çeşitli faktörler etkili olmaktadır. Kuşlar, özellikle süzülme sırasında kanatlarının şeklini ve hareketlerini kullanarak havada kalma yetenekleri ile birlikte uçuş süresi gibi değişkenleri ayarlamaktadır. Bu noktada, kuşların rüzgar akımlarını kullanarak yer çekimine karşı direnç sağlaması ve enerji tasarrufu yapabilmeleri için süzülme tekniği ortaya çıkmaktadır. Enerji tasarrufu sağlamaları onların uzun mesafeleri etkili bir şekilde kat edebilmelerine olananak sağlamaktadır. Bazı kuş türleri ise bu tekniği kullanmakta ustalaşarak çok uzun saatler boyu kanat çırpmadan uçabilmektedir.

Bu makalede kuşların süzülme yetenekleri, kanat çırpma sıklığı, kanat çırpmadan uzak mesafeleri nasıl kat edebildikleri ve çeşitli kuş türlerinin kullandığı uçuş teknikleri gibi konular ele alınacaktır.