Prader-Willi Sendromu; metabolik, endokrin, nörolojik sistemler üzerinde sayısız etkileri olan, davranışsal ve zihinsel zorluklarla seyreden nadir ve karmaşık bir genetik hastalıktır. Prader-Willi Sendromu temel olarak yaşamın ilk yıllarında beslenme güçlükleri ve hipotoni ile karakterizedir. Sendromdan etkilenen birçok hasta büyüme hormonu eksikliği nedeniyle boy kısalığı gösterir.

Bu bireyler aynı zamanda hipotalamik disfonksiyona sahiptir ve bu da hipogonadizm, hipotiroidizm, merkezi adrenalin yetmezlik ve düşük kemik mineral yoğunluğu gibi çeşitli endokrinopatilere yol açar. Bu nedenle bu hastaların yaşamları boyunca bir endokrinolog tarafından yakından takip edilmesi gerekir.

İlk Jurassic Park (1993) üçlemesinden sonra Jurassic World (2015) üçlemesi de Jurassic World: Dominion (2022) filmi ile son yolculuğuna uğurlandı. Her ne kadar Jurassic World (2015) adeta ilk filmin yeniden yapımı (remake) gibi olsa da, üzücü bir şekilde Jurassic World: Fallen Kingdom (2018) üzerine hiçbir şey koyamamıştı. Serinin son filmi Jurassic World: Dominion (2022) ise büyük umutlar vaat etti, ancak nostaljiden beslenme umudu ile beklentileri karşılayamayan çerezlik bir aksiyon filminden öteye gidemiyor.

Jurassic World: Dominion (2022) filminin yönetmenliğini yine Collin Trevorrow üstleniyor. Senaryosu Collin Trevorrow ve Emily Carmichael tarafından yazıldı. Uyarlandığı hikâyenin kökeni Michael Crichton’ın efsanevi romanı Jurassic Park'a dayanıyor. Son üçlemeden "yeni" diye bahsediyoruz, ama eklenen birkaç genetiği değiştirilmiş tür dışında hikâye ve bilimkurgu fikri açısından orijinal seriden pek farkı yok.

Tarih öncesi insan türlerinin çiftleşmeleri konusu, gün geçtikçe daha ilginç bir hal almaya devam ediyor. Yakın zamanda bulunan 1. nesil Neandertal-Denisovan melezi, bize bu alanın ne kadar yeni olduğunu ve antik DNA çalışmalarıyla öğrenebileceğimiz daha birçok şeyin bizi beklediğini gösterdi.

İnsan evrimi sürecinde yaşanan, doğada örneklerine sıklıkla rastladığımız birçok durum, diğer canlılardan örnekler verilerek açıklanmadığı sürece, insanın hayatta kalması için gerçekleşen "mistik" veya oldukça özel olaylarmış gibi algılanabiliyor. İnsanın evrim sürecinin kendine özgü ve bir bakıma eşsiz olduğunu kabul ederken, aslında her canlının evrim sürecinin eşsiz olduğunu ve evrimsel mekanizmaların her canlı için neredeyse aynı şekilde işlediğini göz önüne almamız gerekiyor. Bu yüzden insanlardaki adaptif introgresyon (ya da gen sızması: bir türden diğer bir türün gen havuzuna gen aktarımı) örneklerinden bahsetmeden önce, yazıya benzer bir durumun yaşandığı büyük kedilerden bir örnekle başlamakta yarar var.

Bu makale 18.04.2024 tarihinde Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Fizik Laboratuvarında gerçekleştirilen "Elektrik Alan ve Paralel Levhalı Kondansatörlerde Potansiyel" deneyi sonucunda yazıldı.

Bu deneyin ve makalenin iki amacı vardır. Bunlar;

Uçakla seyahat etmek, kaygılarımız ve korkularımız ne derse desin, inanılmaz derecede güvenlidir. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından yapılan açıklamaya göre, uçakla ulaşım havacılık tarihinin en güvenli ulaşım sistemine dönüşmüştür. Bu, istatistiksel olarak her on milyon döngü için (bir döngü, bir kalkışı ve bir inişi içerir) bir tane bile korkunç bir başarısızlık olmadığı anlamına gelir.

Bir uçakla seyahat etmenin bir otomobilde seyahat etmekten çok daha güvenli olması, sezgisel olarak doğru hissettirmeyebilir; ancak Amerika Birleşik Devletleri'nde, her 100 milyon araçta mil başına yaklaşık 1,13 ölüm meydana gelirken her 100 milyon uçak milinde sadece 0,035 ölüm meydana gelmektedir. Başka bir deyişle, Amerika'da bir araba kazasında ölme olasılığınız yaklaşık olarak 114'te bir iken, bir uçak kazasında ölme olasılığınız yaklaşık olarak 9.821'de birdir.^[1][2]

Canlı organizmalarda bazı hücreler, diğer hücreleri zalimce silip süpürür.^[1] Bu "hücresel yamyamlık" yaygın, doğal bir süreçtir: Vücudunuzdaki beyaz kan hücreleri tam şu anda milyonlarca yaşlı kırmızı kan hücresini tüketiyor. ABD Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı'nda yayınlanan yeni araştırma, bu tür "yamyamlık" davranışlarını teşvik etmek için bir grup genin kullanılmasının yeni bir kanser immünoterapisi geliştirebileceğini öne sürüyor.^[2]

Bu fikir, yeni makalenin kıdemli yazarı biyolog Denise J. Montell ve meslektaşlarının, hücrelerin sindirmeye çalıştıkları şeyleri sarmasına yardımcı olan Rac ailesindeki hiperaktif gen formlarının meyve sineği embriyolarında doku ölümüne neden olduğunu fark etmesiyle doğdu. Montell değiştirilen genlerin, hücrelerin "komşularını" tüketmesine neden olduğunu söylüyor. Bu genlerin RAC adında insanlara özgü versiyonları mevcut; Montell ise bunların, Santa Barbara'daki Kaliforniya Üniversitesi'nde çalışan yeni meslektaşı Meghan Morrissey'e kanser CAR-M immünoterapisi konusundaki çalışmalarında yardımcı olup olamayacaklarını merak etti.

İnsanlar arasında boyut açısından çok büyük farklılıklar vardır, ancak tüm popülasyonlarda erkekler genelde dişilerden daha büyüktür. Çoğu biyolog için bu durum, genel olarak büyük memelilerde ve özellikle de maymunlarda boyut dimorfizmini açıklayan aynı süreçlerle kolayca anlaşılabilir. Erkeklerin dişileri elde etme mücadelesi nedeniyle, cinsel seçilim daha büyük erkekleri tercih eder. Nitekim bu faktör erkeklerin neden iri oldukları için seçildiğini açıklarken, dişiler tarafındaki seçilim sorununa açıklık getirmez. Aslında daha büyük dişilerin de doğal seçilim tarafından tercih edildiği gösterilmiştir. Bu dişiler için geçerlidir çünkü bu şekilde doğum yaparken ölme olasılıkları azalır.

Bu makalede insanlarda boyut dimorfizminin, büyük olma avantajının dişilere göre erkekler için daha fazla olmasından kaynaklandığı şeklindeki ortak görüş, başka bir hipotez tarafından, yani boyutlar arasındaki farkın bir yarar farkından ziyade maliyet farkından dolayı meydana geldiği belirtilerek sorgulanmaktadır. Tüm kültürlerde bulunan cinsel hiyerarşik düzende en iyi yiyecekler erkeklere tahsis edildiğinden büyük olmanın maliyeti dişilerde daha yüksek olurdu. Evrimsel güçler ve kültürel uygulamalar arasındaki etkileşim, bu uyumsuz duruma yol açabilirdi.

"Mantık hatası" kalıbı, tıpkı "teori" sözcüğü gibi günümüzde, günlük dilde farklı, bilimde ve felsefede ise farklı anlamlarda kullanılan bir kalıptır. Günlük yaşantımızda genellikle anlayamadığımız ya da anlayamayacağımız kadar karmaşık olan olaylar için “Bu işte bir mantık hatası var.” deriz. Ancak bilim dünyasında mantık hataları, günlük dildeki kullanımı kapsamakla birlikte, burada göreceğiniz gibi çok daha geniş bir alanı içine almaktadır.

Mantık Hatası (İng: "Logical Fallacy"), isimden de anlaşılabileceği gibi, temel olarak, mantıklandırma sürecinde yapılan her türlü hata anlamına gelmektedir. Ancak mantık hataları, olgusal (gerçeksel) hatalardan (İng: factual error) farklıdır. Örnekleyelim:

Kütahya'nın Domaniç ilçesinde sonradan tabiat alanı ilan edilen bir kamp ve piknik alanında doğal gözlemler yaptığımız sırada bu küçük küpeli yılanı gördük. Yarı sucul yılanlar olsalar da vakitlerinin çoğunu suda ve dere, gölet gibi su kaynaklarının çevresinde geçirmeyi severler. Bu yavru birey de muhtemelen güneş gören ve suyun güvenliğine yakın bu alanda öğlen güneşinin tadını çıkarıyordu.

Kış uykusundan Mart ayında uyanırlar ve Ekim ayına kadar aktif olabilirler. Yetişkinleri 150 cm uzunluğa rahatlıkla ulaşabilir. Seksüel dimorfizm (cinsiyetler arası görünüş farkı) çok bariz olmasa da dişiler erkeklerden biraz daha iri yapılıdır. Agresif olmayan bir yılan türüdür. Zehirsizdir ve insanlar için bir tehlike oluşturmaz. Çoğu zaman ısırmayı tercih etmez. Savunma sistemini ölü taklidi yapmak (thanatosis) ve kloakından salgıladığı kötü kokulu bir sıvı-gaz karışımı oluşturur. Ayrıca yetişkin olanları kafalarını genişleterek üçgen biçimi verir ve yüksek sesle tıslar. Bu tehdit davranışlarıyla engereklere benzerler.