Müonlar evrenimizdeki temel parçacıklardandır, tam 206.77 kat daha ağır olmaları hariç bir elektronla temelde aynıdırlar.  

Müonlar birkaç nedenden dolayı (ki bunlarla asla sınırlı değildirler) harika ötesidirler. Örneğin, zaman genişlemesinin deneysel testi olup aynı zamanda füzyonu oda sıcaklığında mümkün kılan bir katalizördürler. Ayrıca, atomların müonik versiyonlarını oluşturmada kullanılabilirler, mesela müonik hidrojen (bir proton ve bir elektron yerine bir proton ve bir müon).          

Genel olarak bakıldığında bir türün popülasyonlarının başka bir türün popülasyonlarından izole olarak yaşadığını görmek mümkün değildir. Belirli bir habitatta bulunan ve birbirleriyle etkileşim halinde olan popülasyonlar ekolojik bir topluluk oluşturur ve bu habitatta bulunan türlerin sayısı ve bollukları, topluluğun çeşitliliği olarak bilinir. Tür çeşitliliğinin düşük olduğu Antarktika buzullarında bile çok sayıda canlı organizma bulunur; bununla beraber tropikal yağmur ormanları habitatlarının barındırdığı türlerin çeşitliliği tahmin edilemeyecek kadar büyüktür. Bilim insanları da bu çerçevede türlerin birbirleriyle ne tür etkileşimlerde bulunduklarını anlamak ve aynı kaynaklar için nasıl rekabet ettiklerini bulgulamak amacıyla topluluk seviyesinde ekolojik gözlemlerde bulunurlar.

Türler arası etkileşimin belki de en klasik örneği av-avcı ilişkisidir. Avcı-av etkileşiminin en dar tanımı, bir popülasyonun bireylerinin başka bir popülasyonun bireylerini öldürüp tüketmesi şeklindedir. Bir topluluktaki avcıların ve avların popülasyon büyüklükleri sabit değildir ve birbirleriyle ilişkili gibi görünen döngüler çerçevesinde değişebilirler. Av-avcı popülasyon dinamiklerinin en sık verilen örneği vaşak (avcı) ve Amerika tavşanı (av) döngüsüdür (Şekil 19.4.1).

Yeniden yabanileştirme (İng: rewilding), özünde, insan faaliyetlerinden zarar görmüş ekosistemlere yeni bir soluk getirerek, doğanın karmaşık dokusunu onarmayı ve korumayı amaçlayan vizyoner bir yaklaşımdır.

Yeniden yabanileştirme, doğanın egemenliğini geri kazanmasına izin vererek yalnızca ekosistemleri canlandırmakla kalmaz, aynı zamanda hem çevreye hem de insanlığa sayısız fayda sağlar. Bu faydalar biyoçeşitliliği teşvik etmek ve iklim değişikliğini hafifletmekten, kendi refahımızı zenginleştirmeye kadar uzanmaktadır. Aynı zamanda yıllardır gerçekleştirdiğimiz bu tahribat üzerine kurulu yaşam stilimizin aksine doğal dünya ile uyumlu bir şekilde bir arada yaşamanın anahtarını da elinde tutmaktadır. Öyleyse, yeniden yabanileşmenin nasıl işlediğine ve gezegenimizin geleceği için nasıl bir dönüştürücü potansiyeli olduğuna hep birlikte yakından bir göz atalım.

Doğu Asyalılar ve Batılılar dünyayı çok farklı şekilde algılar ve onunla ilgili farklı şekilde düşünürler. Batılılar dikkatlerini odaktaki bir nesneye verme eğiliminde olurlar. Nesnenin niteliklerini analiz eder, onun davranışlarına yön veren kuralları bulma çabasıyla kategorize ederler. Bu kurallar formel mantığı içerir (Ç.N. Formel mantık; düşünmenin içeriğinden çok biçimiyle ve kurallarıyla ilgilenen mantık türüdür). Nedensel atıflar sadece nesneye odaklanma eğilimindedir, bu yüzden genellikle yanlıştır (Ç.N. Metin boyunca “atıf”, bir şeyin kaynağı olarak gösterilen etken anlamında kullanılmaktadır).

Doğu Asyalılar ise çoğunlukla geniş bir algısal ve kavramsal alana dikkat ederler. Nesnelerle ilgili olarak, nesnenin hangi kategoriye ait olduğundan çok, hangi aileye üye olduğunu önemserler. Bunlara dayanarak nesneleri sahip oldukları ilişkiler, değişiklikler ve ait oldukları grupla ilgili olarak ele alırlar. Nedensel atıfları, bağlama vurgu yapar. Dikkatlerini yönlendiren önemli bir husus sosyal faktörlerdir. Doğu Asyalılar, kendileri için önceden biçilmiş rol ilişkileri içinde, karmaşık sosyal ağlar içinde yaşar. Etkili bir biçimde işlev görmek için bağlama dikkat etmek önemlidir.

Bazı olaylar gerçekleştikten sonra kelebek etkisi misali derinden düzende kırılmalar yaratır. Nitekim bu etkinin başlangıcı da ya bozulmuş düzene sitemden ya da geçilecek olan yeni ve daha gelişmiş düzene insanlığın üstbilinç halinde teşvik olmasıyla doğar. Peki neden Fransız İhtilali bu kadar önemli? ve neden imsanlık bu devrime elmas gözüyle bakıyor? Bunun temelde birçok nedeni yatmaktadır, ancak bu etken sebeplere değinmeden önce sizlere kısaca bilgi vermek isterim. Fransız Devrimi 1789'da başlamış (ancak incelediğimiz zaman olaylar daha önceleri patlak vermiştir.) Ve Napolyon'un yükselmesiyle sona ermiş oldukça etkili tarihsel bir süreçtir. Bu süreçte Fransız Halkı yıllardır süregelen monarşi ve feodal düzene sitem ederek başkaldırmıştır. Bu başkaldırılar sonucu büyük miktarda kan dökülmüş olsa da, Fransız Halk iradesinin gücünü fark ederek modern demokrasinin temelini atmıştır.

yeniçağın sonlarına doğru Avrupa'nın en büyük ve en güçlü devletlerinden biri olan Fransa mutlak monarşiyle yönetilmekteydi. Siyasi, sosyal, ekonomi ve hukuk alanındaki bütün güçleri elinde bulunduran kral,yönetimi de kendi üzerine devralmıştı. Devletin genel anlamda bir bütçesi yoktu, ve gelirini iltizam usulüyle toplanan adaletsiz vergiler oluşturuyordu. Bu durum halktan bazı baskı ve şikayetlerin gelmesine sebep oluyordu. Adalet sistemi ise Paris'te Yüksek Mahkeme ve çeşitli illerde on iki mahkemeden oluşuyordu. Aynı zamanda kilise de yönetimin üzerinde büyük etkiye sahipti.

Neuron dergisinde yayımlanan bir çalışmada, zıplayan genlerin nöronların (ya da beyindeki sinir hücrelerinin) gelişimi sırasındaki yapılaşmasını değiştirebileceğini ve bu suretle şizofreni riskini artırabileceği gösterildi.

Zıplayan genler, ya da retrotranspozonlar, genom boyunca değişik yerlerde kendilerini kopyalayıp yapıştıran hareketli genetik elementlerdir. Bu konuda daha fazla bilgiyi buradaki yazımızdan alabilirsiniz.

Bir anlığına durup düşünün: Yaşadığınız kısacık ömür içerisinde bilim ve teknoloji ne kadar gelişti? 1980'lerde doğan birinin günümüzdeki yetişkinlik hayatına erişene dek IBM tarafından üretilen bilgisayarlar, Apple'ın Macintosh cihazları, dijital cep telefonları, dijital yanıtlama makinaları, web üzerinden televizyon izleyebilmemizi sağlayan teknolojiler, "segway" isimli ulaşım araçları, akıllı telefonlar, flash bellekler, Skype gibi görüntülü iletişim teknolojileri, Google gibi arama motorları, Google Maps gibi dijital haritalar, insan genomundaki 3.2 milyar baz çiftini tek tek tespit etmemizi sağlayan gen dizileme teknolojileri, YouTube gibi dijital video koleksiyonları, grafen gibi eşsiz özelliklere sahip malzemeler, Bluetooth iletişim cihazları, Facebook gibi sosyal medya teknolojileri, Curiosity gibi Mars araçları, Tesla gibi elektrikle çalışan ve hatta sürücüsüz giden arabalar, atom altı dünyasını aydınlatan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı gibi cihazlar, yapay kalpler, 3 boyutlu yazıcılar, Amazon Kindle gibi dijital okuma araçları, kök hücre teknolojileri, SpaceX tarafından üretilen Falcon roketleri gibi tekrar kullanılabilir roket teknolojileri ve CRISPR gibi gen düzenleme teknolojileri girdi. Sadece 40 yıl içerisinde tüm bunlar ve burada sayamayacağımız kadar fazla gelişme yaşandı!

Böylesine büyük teknolojik atılımların, ülke politikalarına ve kamu yönetimine ne kadar köklü bir şekilde etki ettiği aşikardır. Bir sosyal medya aracının kısıtlanması, diğer ülkelerin yeni teknolojiler sayesinde öne geçmesi, yeni bilimsel atılımlar dolayısıyla bizim erişemediğimiz sağlık teknolojileriyle başkalarının ömürlerini uzatması son derece rahatsız edici, hatta kimi durumda kabul edilemez olabilir. Bu nedenle, iyi liderlerin ülkelerini bilim ve teknoloji alanında modern medeniyetlerle aynı seviyede tutabilecek politikalar takip etmesi büyük öneme sahiptir.

Kaçıngan Kişilik Bozukluğu, yaygın bir sosyal inhibisyon (davranışsal ketlenme) modeli, yetersizlik duyguları ve olumsuz değerlendirilmeye karşı aşırı duyarlılık ile karakterizedir. Kaçıngan kişilik bozukluğu olan kişiler, kendilerini istenmeyen ve diğerlerinden izole olarak algılayarak, sosyal etkileşimlerden belirgin bir kaçınma gösterirler.

Zayıflatıcı doğasına rağmen, Kaçıngan Kişilik Bozukluğu nispeten az çalışılmıştır. Mevcut araştırmaların çoğu tanısal yönlere odaklanırken, farmakolojik tedavilerin etkileri büyük ölçüde bilinmemektedir ve psikoterapötik müdahaleler üzerine araştırma azdır.

An itibariyle farkında bile olmadan olağanüstü bir iş başarıyorsunuz: Bu sayfanın arkaplanıyla renksel karşıtlık içinde bulunan birtakım simgelerin izleri retinanıza düşüyor; sinirler bu görsel veriyi retinadan alıp temporal lobda bulunan ve verinin “ne”liğine karar veren ventral yol üzerinden beynin arka kısmındaki görsel kortekse taşıyor; görsel kortekste tanınan ve tanımlanan veri, bu kez de “nerede” olduğunun tespit edileceği dorsal yoldan geçerek paryetal loba ve oradan da tümüyle (görsellik, farklı katmanlarıyla anlam, sesletim ve hatta belki etimoloji yönünden) kavranacağı, neredeyse eşzamanlı olarak da deneyimlerinizin ve düşüncelerinizin geri kalanıyla ilişkilendirileceği prefrontal kortekse iletiliyor. Neredeyse bir paragrafta açıklamaya çalıştığımız tüm bu süreç çeyrek saniyeden dahi kısa bir sürede meydana geliyor ve ortaya çıkan sonuç hepimiz için çok tanıdık: okuma.

Okumanın Tarihi isimli kitabında Alberto Manguel 1984 yılında Bağdat Arkeoloji Müzesi’nde gördüğü, üzerinde hayvanları ve “on” sayısını simgeleyen çeşitli oyuklar ve izler bulunan, insanın yazıya dair ilk üretimlerinden biri olan ve tarihte önemli bir noktayı imleyen yaklaşık altı bin yıllık iki kil tabletten bahseder ve şöyle der: