Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kedi ve Köpekler Vejetaryen veya Vegan Beslenebilir mi?

Kedi ve Köpekler Vejetaryen veya Vegan Beslenebilir mi?
5 dakika
17,370
Tüm Reklamları Kapat

Bu soruya şu şekilde kısa bir cevap verilebilir: Kedilerin vejetaryen/vegan beslenmesi genel olarak tavsiye edilmemektedir. Köpekler ise çok dikkatli ve eğitimli bir şekilde uygulandığı müddetçe vejetaryen/vegan diyeti tolere edebilir. İzah edelim:

Kediler ve köpekler, Carnivora (Etçiller) takımının insan aracılığıyla evrimleştirilmiş iki önemli grubudur. Etçiller takımı beslenme tiplerine göre tanımlanmış olsalar da, her etçil birebir aynı diyeti paylaşmaz. Aynı zamanda "Her etçil, sadece et yemek zorundadır." diye bir genelleme de yapmak doğru değildir. Aslına bakarsanız birçok etçil hayvan bitki-temelli besinleri tüketebilir; bazı otçul hayvanlar da hayvan-temelli besinleri sindirebilir. 

Tüm Reklamları Kapat

Sadece "zorunlu etçil" hayvanlar sadece (veya ezici bir çoğunlukla) etle beslenmek zorundadırlar. Çünkü bu hayvanların çok yüksek protein tüketimine ihtiyaç duyarlar. Kediler, zorunlu etçillerin en iyi bilinen örneklerinden birisidir. Kartal, şahin gibi yırtıcı kuşlar, tarsiyerler, yunuslar, deniz aslanları, timsahlar, birçok yılan ve sürüngen de zorunlu etçillerdir. Kediler zorunlu etçil oldukları için, vejetaryen/vegan diyetle asla beslenmemelidirler. Köpekler ise zorunlu etçil değildirler; bu nedenle, vejetaryen veya vegan diyete daha açıktırlar. Ancak bu, köpekler için bu tür bir diyetin uygun veya tercih edilir olduğu anlamına gelmemektedir.

Ne kediler ne de köpekler vücutlarında A ve D vitaminlerini üretebilirler. Dolayısıyla bu iki canlı da bu vitaminleri dışarıdan almak zorundadırlar. Ne var ki vücutlarındaki biyokimyasal süreçlerin düzgün çalışabilmesi için almaları gereken D vitamini tipi D3'tür ve bu sadece hayvan-temelli ürünlerde bulunur. Bitkilerde bulunan D2 vitamini bu iki etçil için de yeterli değildir. Fakat kedileri köpeklerden ayıran bir diğer nokta vardır: Taurine aminoasidi. Köpekler vücutlarında taurine aminoasidini üretebilse de, kediler bunu yapamazlar.

Tüm Reklamları Kapat

Taurine, hayvansal dokularda bol miktarda bulunan bir aminoasittir, bu nedenle kedilerin hayvan-temelli ürünlerle beslenmesi gerekmektedir. Köpekler de vejetaryen diyete tolerans gösterebilseler de, taurine yetmezliği çok ciddi bir sorundur ve iki canlı türünde de kardiyomiyopatiye (zayıf kasılmalara sahip, kan pompalama gücüyü yitirmiş, iri kalp yapısı) neden olabilir. Bunun haricinde taurine yetmezliği üreme sorunlarına, büyüme sorunlarına ve görme problemlerine neden olabilir. Tufts Cummings Veterinerlik Fakültesi'nde görev alan ve sertifikalı bir veteriner diyetisyen ve beslenme bilimcisi olan Yrd. Doç. Dr. Cailin Heinze şöyle söylüyor:

Kediler için vejetaryen diyet hiç uygun değildir. Fizyolojilerine tamamen terstir. Kesinlikle tavsiye etmemekteyiz. Köpekler için bu tür diyet elbette mümkündür; ancak çok ama çok dikkatli olmak gerekir. Köpeklerini bu tür diyetle besleyenlerin yapabileceği çok fazla hata bulunmaktadır. Üstelik köpekler için bu diyetler, et içeren diyetlere kıyasla daha faydalı da değildir.

Bu konuda daha fazla bilgi ve farklı bir perspektif için, Scientific American dergisinde yayınlanan bir yazıya kulak verelim:

Kediler Vegan Diyetle Beslenebilir Mi?

Köpekler ve diğer hepçillerden (hem otçul hem etçil) farklı olarak kediler gerçek (yani "zorunlu") etçillerdir: Kendi besinsel ihtiyaçlarını diğer hayvanları tüketerek karşılarlar ve çoğu diğer memeliden daha yüksek bir protein gereksinimine sahiptirler. Kediler etten, bitki temelli besinlerden yeterince alınamayacak olan belirli kilit besinleri sağlar (taurin, araşidonik asit, A ve B12 vitamini dahil). Kediler, bu besinlerin devamlı bir tedariği olmadan, karaciğer ve kalp sorunlarının yanısıra, deri tahrişi ve duyma kaybı yaşayabilir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bu nedenle bir kedinin ideal beslenme düzeni çoğunlukla, kemirgenler, kuşlar, küçük sürüngenler ve amfibiler gibi küçük avlardan sağlanan protein ve yağlardan oluşur. Bazı kediler çimen ve diğer bitkileri çiğner, fakat çoğu biyolog, selülozu çok olan böylesi yiyeceklerin sadece sindirime yardımcı olma görevi gördüğü ve eğer varsa, sınırlı besin değeri sağladığı konusunda hemfikirdir.

Elbette ev kedinize, kendi tercih ettiği avı sürekli sağlamak, pratik veya insancıl değildir; ayrıca kediler, kendi başlarına yiyecek aramaya bırakılırlarsa, yerel vahşi yaşam nüfuslarına çok zarar verebilir. Bu yüzden bizler onları, hayvansal ürünlerle bitki temelli nişastalı yiyecekleri birleştiren kuru "topaklarla" veya et temelli konserve "yaş" besinlerle besleriz ve bunların çoğu, tamamen doğal bir durumda muhtemelen kedilerin asla karşılaşmayacağı ve çok daha azının avlayıp öldüreceği hayvanların parçalarını içerir.

Portland'da, Oregon’s Best Friends Veteriner Tıp Merkezi'nde bir kedi uzmanı olan Veteriner Hekim Marla McGeorge, kedinizini vejetaryen veya vegan olmaya zorlamakla ilgili sorunun, bu gibi beslenme düzenlerinin uygun kedi sağlığı için gerekli olan amino asitleri sağlamayı başaramadığını ve kedilerin işleyebilmek için evrimleşmemiş olduğu karbonhidratları çok fazla içerdiğini savunuyor. McGeorge, besinsel boşluk arasında köprü kurmak isteyen toz temelli destekler konusunda ise, bu gibi formüllerin, kedilerin vücudu tarafından gerçek bir şey gibi kolayca emilemeyebileceğini söylüyor.

Bazıları şiddetle karşı çıkacaktır. Kediler, köpekler ve dağ gelincikleri için tamamen vejetaryen mamaların yapımcıları olan Evolution Diet, kendi etsiz tekliflerinin 15 yıldır pazarda olduğunu, sağlıklı ve besleyici olduğunu, aksine, birçok kedi ve köpeğin yaşamlarını uzattığını, hatta kronik sağlık sorunlarını tersine çevirdiğini söylüyor. Markanın internet sitesinde çoğu ünlü evcil hayvan mamas markasının ürünlerinde atar damar tıkayıcı etkiye sahip hayvan yağı, hastalıklı doku, steroid büyüme hormonu ve antibiyotik içerdiği ve bunun evcil hayvanlara olan zararının, insanlara olandan daha az olmadığı iddia ediliyor. Dahası, sitede vegan mamalarını dört gözle bekleyen mutlu ve güçlü evcil hayvanları olduğunu iddia eden sadık müşterilerinden gelen geri bildirimler de bulunuyor.

Kedilere, diğer türlü sadece ette bulunan besinleri sağlayan destekleri ve "Vegacat" yumaklarını üreten Harbingers of a New Age, ürünlerinin kullanıcılara kendi mutfaklarında, kendi yaşam şekillerine uyan tarifleri seçerek mama hazırlamasına olanak sağladığını söylüyor.

Vejetaryen evcil hayvan tartışması, vejetaryen evcil hayvan sahipleri ile veteriner hekimler arasındaki çekişmeli bir tartışma ve yakın zamanda sona erecek gibi görünmüyor. Anlaşılan o ki en iyi yaklaşım, et içermeyen desteklerin ve/veya mamaların bazılarını denemek. Eğer kediniz onları yemezse veya yediğinde sağlığını koruyamazsa (görmek amacıyla bir kontrol için kediyi veteriner hekime götürün), onu daha önce beslediğiniz şeye geri dönebilirsiniz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
28
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 12
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • İnanılmaz 3
  • Grrr... *@$# 3
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • İğrenç! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 17:29:34 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4379

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı, et al. Kedi ve Köpekler Vejetaryen veya Vegan Beslenebilir mi?. (23 Mayıs 2016). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4379
Bakırcı, Ç. M., Zaloğlu, . (2016, May 23). Kedi ve Köpekler Vejetaryen veya Vegan Beslenebilir mi?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4379
Ç. M. Bakırcı, et al. “Kedi ve Köpekler Vejetaryen veya Vegan Beslenebilir mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 23 May. 2016, https://evrimagaci.org/s/4379.
Bakırcı, Çağrı Mert. Zaloğlu, . “Kedi ve Köpekler Vejetaryen veya Vegan Beslenebilir mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, May 23, 2016. https://evrimagaci.org/s/4379.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close