Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kırmızı Dev Nokta: Jüpiter'in Üzerindeki Göz Nedir?

Jüpiter'deki "Kırmızı Göz" İsimli Girdap Neden Halen Devam Ediyor?

Kırmızı Dev Nokta: Jüpiter'in Üzerindeki Göz Nedir?
3 dakika
11,470
Tüm Reklamları Kapat

Jüpiter'in fotoğrafta gösterilen "lekesi", devasa bir fırtınadır. Dev gezegende Büyük Kırmızı Nokta, Kırmızı Leke ve Kızıl Göz gibi isimlerle anılan bu fırtına tam 300 yıldır devam ediyor ve Dünya'dan 2 kat büyüklüktedir. Daha yakın zamanlarda, Büyük Kırmızı Nokta'nın yarısı büyüklüğünde yeni bir fırtına oluştuğu gözlemlendi. Bu fırtınaya Küçük Kırmızı Nokta ismi verildi. Henüz bu fırtınanın ne kadar köklü bir fırtına olacağı bilinmiyor.

Bu fırtınadan 1635 yılında Leander Banditus'un gözlemlerinden beri haberdarız. Bu fırtına, "kalıcı bir fırtına" olarak tanımlanıyor ve "Kırmızı Dev Nokta" olarak isimlendiriliyor. Her 6 Dünya gününde (her 14 Jüpiter gününde) 1 tur atıyor. Doğu-batı yönünde 24.000 ila 40.000 kilometre arasında bir genişliğe, kuzey-güney yönünde ise 12000-14000 kilometre uzunluğuna sahip.

Tüm Reklamları Kapat

Harvard Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırmacı olan Pedram Hassanzadeh ve California Üniversitesi'nde sıvı dinamikleri konusunda profesör olan Philip Marcus bu gizemi açıklayabileceklerini düşünüyorlar. Çalışmaları aynı zamanda okyanus girdapları ile yıldız ve gezegen oluşumların katkıda bulunabilecek fikirler içeriyor. Hassanzadeh şöyle diyor: 

Şu anki duruma göre kırmızı leke oluştuktan birkaç yüzyıl sonra yok olması gerekiyordu ama halen burada.

Kırmızı lekenin içindeki ve çevresindeki türbülanslar ve dalgalar onun enerjisini dağıtıyor. Aynı zamanda ısısı dağıldığı için enerjisi de azalmalı. En sonunda ise kırmızı leke iki tane farklı yönlerdeki jet akışının ortasına oturmuş. Bu onu yavaşlatmalıydı. Bazı araştırmacılar kırmızı lekenin küçük girdapları yutarak enerjisini koruduğunu öne sürüyor. Marcus ise şöyle anlatıyor:

Tüm Reklamları Kapat

Bilgisayar modellemeleri bunun işe yaradığını gösterdi ama gerçekte kırmızı lekeyi bu kadar uzun süre hayatta tutacak kadar küçük girdapların çok olmadığı biliniyor.

Gizem, bilinmezliğini sürdürürken, Hassanzadeh ve Marcus kendi modellemelerini oluşturdular. Diğer modellemelerden faklıydı çünkü 3 boyutluydu ve çok yüksek çözünürlüğe sahipti. Çoğu girdap modellemesi yatay rüzgarlardan oluşuyordu ki bu enerjinin büyük kısmının olduğu bölümdür. Ama gerçekte girdapların dikey rüzgarları vardır fakat daha az enerjiye sahiptir. Hassanzadeh şöyle söylüyor:

Daha önceki modellemelerde sadece yatay rüzgarları kullandılar çünkü dikey rüzgarların önemsiz olduğunu düşündüler ya da çok küçük dikey rüzgarlar eklediler çünkü modellemesi oldukça zorluydu.

Ve sonunda dikey rüzgarların kırmızı lekenin gizeminin çözümünü barındırdığı anlaşıldı. Dikey rüzgarlar soğuk gazları yukarıdan merkeze indirirken aşağıdaki sıcak gazları da merkeze çıkarıyordu. Bu sayede girdabın kaybolan enerjisi yenileniyordu.Model aynı zamanda jet akışlarından rüzgarın girdabın çalındığını ve bu sayede enerji pompalandığını da gösterdi.

Hassanzadeh’a göre bu modelleme aynı zamanda dünyadaki girdapların neden uzun sürdüğünü açıklamada da kullanılabileceğini düşünüyor.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Fırtına Üzerindeki Siyah Nokta Ne?

NASA'nın meşhur Hubble teleskobu, Nisan 2014'te Jüpiter'in gerçek renkli fotoğraflarını çekerken, Jüpiter'in de dosdoğru "onlara baktığını" fark etti. Jüpiter'in üzerinde dev bir göz gibi gözüken, aslında Jüpiter'in ekvatorunun 22 derece güneyinde yer alan bir antisiklonik fırtınanın ortasında, simsiyah bir karaltı gördüler:

Fırtınayı asırlardır biliyor olsak da, ortasındaki kapkara nokta pek aşina olmadığımız bir durum. Aslında bilim insanları için buna benzer bir görüntü çok nadir görülen bir durum değil. Çünkü bu, bir "ay tutulması"ndan ibaret.

Jüpiter'in uydularından Ganymede, Io, Europa ve Callisto'nun gölgeleri sık sık Jüpiter üzerine vuruyor. Ancak bu fotoğrafı özel kılan, bu gölgenin tam Kırmızı Dev Nokta'nın üzerindeyken Hubble tarafından yakalanması. Bu sefer gölgesi düşen, Ganymede idi... 

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
15
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Muhteşem! 1
  • İnanılmaz 1
  • Korkutucu! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 16:10:09 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2919

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Daily, et al. Kırmızı Dev Nokta: Jüpiter'in Üzerindeki Göz Nedir?. (29 Ekim 2014). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2919
Daily, S., Ağacı, E., Bakırcı, Ç. M. (2014, October 29). Kırmızı Dev Nokta: Jüpiter'in Üzerindeki Göz Nedir?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/2919
S. Daily, et al. “Kırmızı Dev Nokta: Jüpiter'in Üzerindeki Göz Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 29 Oct. 2014, https://evrimagaci.org/s/2919.
Daily, Science. Ağacı, Evrim. Bakırcı, Çağrı Mert. “Kırmızı Dev Nokta: Jüpiter'in Üzerindeki Göz Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 29, 2014. https://evrimagaci.org/s/2919.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close