Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Yavru Babunu Koruyan Genç Leopar

Yavru Babunu Koruyan Genç Leopar Wikimedia Commons
3 dakika
7,628
Tüm Reklamları Kapat

Memelilerde şefkat ve özellikle diğer türlerin yavrularına yönelik anaçlık çok sık görülen bir olgudur. Özellikle de evrimsel biyolojiyi daha detaylı anlamaya başlamamız ve bu tür "ahlaki" olarak değerlendirebileceğimiz davranışların evrimsel kökenlerine ışık tutmamız, bu hayvanların neden bu şekilde davrandıklarını da anlamamızı kolaylaştırmıştır. Bu videoda da, annesini öldürdüğü 1 günlük bir babun yavrusunu öldürmemeyi tercih eden yaklaşık 2 yaşındaki genç bir leoparı izleyeceğiz.

İnsanlar hayvanları uzun yıllardır (ve hatta halk arasında hala) "otomatik olarak davranan makinalar" olarak gördükleri için, bir hayvanın ne yapıp ne yapmayacağına nasıl karar verdiğini anlamamız güçleşmektedir. Halbuki canlılar, hele ki memeliler ve kuşlar, yalnızca içgüdülerine bağımlı olmayan hayvan türleridir. Bu hayvan türleri (spesifik olarak memeliler) içerisinden evrimleşen insan, bunun en güzel örneğidir. Halen bol miktarda içgüdülerimize bağımlı olsak da, ezici bir yoğunlukta algısal davranışlarımız da hayatımıza yön vermektedir. Bilinç, irade gibi kavramlar, evrimleşen beynimizin birer ürünüdürler. Diğer hayvanların bizler kadar iri beyinleri (spesifik olarak serebrumları) olmaması, onların düşünemediği ya da bilinçli, kendi iradelerine dayalı kararlar veremeyecekleri anlamına gelmez. Sadece bizlere göre daha kısıtlıdır bu yetenekleri ve içgüdüleri çok daha baskındır. Diğer hayvanlarla aramızdaki tek davranışsal fark da zaten budur.

Tüm Reklamları Kapat

Bir leopar avını parçalarken sadece içgüdüleriyle hareket etmez. "Sabit davranış desenleri" adını verdiğimiz içgüdüsel davranışları aralıklarla sergiliyor olsalar da, tüm davranışları içgüdüsel değildir. Bir leopar, hangi avı, nasıl ve ne zaman parçalayacağını seçebilir. Avlanma stratejilerini deneyimlerine dayanarak değiştirebilir. Bir yol ayrımına geldiğinde ne tarafa gideceğini bilinçli bir kararla tercih edebilir. Avlarının ve avlanma bölgelerinin yerlerini hatırlayabilir, yavrularını buna göre eğitebilir, hatta gerekli gördüğünde bu bölgeleri değiştirmeyi tercih edebilir. Dahası, bu videoda göreceğimiz gibi "doğasına aykırı" gibi gelen davranışları da pek tabii sergilemeyi tercih edebilir. Böyle bir davranışın "doğasına aykırı" olduğunu düşünmemiz de, vahşi hayvanları "programlanmış makinalar" olarak görmemizdir. Hayır! Hiçbir hayvan, özellikle de dediğimiz gibi memeliler ve kuşlar, programlanmış hayvan sınıfları değildirler. Son derece algısal, tercihlerine, bilinçlerine, hafızalarına ve geçmiş deneyimlerine dayalı tercihlerde bulunabilirler. 

Üstelik kimi zaman içgüdüler de bu algısal davranışları yönlendirip şekillendirebilir. Özellikle dişi memelilerde gördüğümüz annelik içgüdüleri, başka türlerin yavrularına karşı da ortaya çıkabilir. Dahası, kimi zaman bu davranışlar kafa karışıklığının da ürünü olabilmektedir. Örneğin kedigillerin sıklıkla başka türlerin yavrularını kendi yavrularıyla karıştırdığı görülmüştür. Bu benzetme kafa karışıklığından mı, yoksa kedigillerin diğer türlerin yavrularını tanımalarına rağmen anaçlık mı sergiledikleri henüz net olarak çözülebilmiş değildir. Ancak bu sadece tek bir konudur; bunun haricinde hayvanların kendi tercihlerini yapabildikleri bilinmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Konuyla ilgili okumanızı tavsiye ettiğimiz içerikler şöyle:

  1. Hayvan Davranışları'nın Temeli: İçgüdüler, Düşünsel/Algısal Zeka ve Çok Daha Fazlası
  2. Yemeği Paylaşan Leopar ve Sırtlan
  3. Yavru Babun Aslanlarla Karşılaşırsa...
  4. Bilim Camiası Anlaşmaya Vardı: İnsan Dışı Hayvanlar da Bilinçli!

Gine Babunu Nedir?

Gine Babunları, ya da bilimsel isimleriyle "Papio papio" türü, Eski Dünya Maymunları'ndandır ve kimi zaman Savana Babunu olarak da bilinir. Afrika'da oldukça dar bir bölgede yaşarlar ve soyları henüz tehdit altında değildir. Bilinen en küçük babun türlerinden biridir; 13-26 kilogram arasında ağırlığa sahip olabilirler ve 35-45 yıl arası yaşarlar.

Gine babunları özellikle yüksek iletişim kabiliyetleriyle bilinirler. Sadece sesle değil, görüntü ve dokunmayla da çok karmaşık bilgileri sürüsü içerisinde iletebilir. Her bir mesaj için özelleşmiş sesler üretebilir: avcı uyarısı, arkadaş canlısı niyet, itaat gösteren sesler, öfke ve daha nicesi... Hatta Gine babunları bunlardan birkaçını birleştirerek daha karmaşık duygu ve mesajları iletmeyi başarabilir. Bu açıdan, iletişim yetenekleri gerçekten etkileyicidir. Dahası, bu karmaşık seslere dokunma ve görsel hareketler katarak iletmek istedikleri mesajları daha da karmaşık ve spesifik hale getirebilirler. Bu açıdan, tıpkı insanların evriminde rol oynadığı bilinen karmaşık sosyal ağ yapısı dahilindeki karmaşık iletişim becerisinin temellerini atmış gibi gözükmektedirler.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
28
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 15
  • Muhteşem! 10
  • İnanılmaz 8
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Bilim Budur! 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Umut Verici! 5
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • İğrenç! 1
  • Korkutucu! 1
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 13:11:27 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7501

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Yavru Babunu Koruyan Genç Leopar. (11 Aralık 2018). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7501
Bakırcı, Ç. M. (2018, December 11). Yavru Babunu Koruyan Genç Leopar. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7501
Ç. M. Bakırcı. “Yavru Babunu Koruyan Genç Leopar.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 11 Dec. 2018, https://evrimagaci.org/s/7501.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Yavru Babunu Koruyan Genç Leopar.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, December 11, 2018. https://evrimagaci.org/s/7501.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close