Dunning-Kruger etkisi, bir kişinin belirli bir alandaki bilgi ve beceri eksikliğinin, kendi yeterliliğini abartmasına neden olması durumunda ortaya çıkar. Buna karşılık, bu etki aynı zamanda belirli bir alanda başarılı olanların, görevin herkes için basit olduğunu düşünmelerine ve kendi yeteneklerini küçümsemelerine neden olur. Bu olgunun ilk tanımını takip eden yıllarda Dunning-Kruger etkisi ve geçerliliği konusunda tartışmalar yaşandı. Bir zamanlar yeteneklerimizi nasıl değerlendirdiğimize dair sağlam temellere dayanan bir açıklama olarak kabul edilirken, o zamandan beri bu etki bazı veri bilimcileri ve matematikçiler tarafından sorgulanıyor.

Örneğin; Arkadaşınızla yeni bir şey denemeye karar verdiğinizi hayal edin: ikiniz de ayrı ayrı İspanyolca öğrenmeye başlıyorsunuz. Birkaç gün içinde 10-15 cümle söyleyebilirsiniz. Biraz hayal kırıklığına uğradın ve şimdiye kadar daha fazlasını söyleyebilmen gerektiğine inanıyorsun. Dil size doğal olarak gelir ve onu iyi bir şekilde kavramak, bunun herkes için basit olduğunu düşünmenize neden olur.

Sindirim, gıdaların mekanik ve enzimatik olarak parçalanarak, kan dolaşımınca emilebilecek maddelere dönüştürülmesi sürecidir. Gıda, emilmeden önce sindirilmesi gereken üç makro besin içerir: yağlar, karbonhidratlar ve proteinler. Sindirim süreci boyunca, bu makro besinler bağırsak epitelini geçebilecek ve vücutta kullanılmak üzere kan dolaşımına girebilecek moleküllere ayrılır.

Tüm canlı organizmalar hayatta kalmak için besin maddelerine ihtiyaç duyar. Bitkiler besin maddelerini köklerinden ve hücresel işlev için gerekli enerji moleküllerini fotosentez süreciyle elde edebilirken, hayvanlar besin maddelerini diğer organizmaları tüketerek elde ederler. Hücresel düzeyde, hayvan fonksiyonu için gerekli biyolojik moleküller amino asitler, lipid molekülleri, nükleotidler ve basit şekerlerdir. Ancak tüketilen gıdalar protein, yağ ve kompleks karbonhidratlardan oluşur. Hayvanların, bu makromolekülleri hücresel işlevlerini sürdürmek için gerekli olan basit moleküllere dönüştürmesi gerekir. İşte bu nedenle sindirim sisteminin işlevi, yediğiniz gıdaları parçalamak, besinlerini serbest bırakmak ve bu besinleri vücuda emmektir. İnce bağırsak, sindirimin çoğunun gerçekleştiği ve salınan besinlerin çoğunun kana veya lenflere emildiği sistemin ana aktörü olmasına rağmen, sindirim sistemi organlarının her biri bu sürece hayati bir katkıda bulunur.

Fotoğrafta gördüğünüz hayvanın adı Martha. Kendisi, Dünya'da yaşamış son yolcu güvercini (İng: "passenger pigeon"). Ancak bu onun yaşadığı zamandan bir fotoğraf değil, çünkü kendisi günümüzden 97 sene önce, 1 Eylül 1914 tarihinde, 29 yaşında, kafesi içerisinde öldü. Bu, onun ölümünden sonra dondurulmuş bedeni... Şu anda Cinncinati Hayvanat Bahçesi'nde sergileniyor.

Cincinnati Hayvanat Bahçesi çalışanlarından biri, dünyanın yaşayan son yolcu güvercini olan Martha'nın cansız bedenini tüneğinin altında yatarken buldu. Martha'nın ölüm tarihi olan 1 Eylül 1914, aynı zamanda yolcu güvercinlerin de yok oluş tarihini belirlemiş oldu. Hatta 1 Eylül, Vahşi Yaşam Koruma Derneği tarafından 2010 yılında "Yolcu Güvercin Günü" ilan edildi.

Müzik söz konusu olduğunda, akılda kalıcı ve sinir bozucu arasında ince bir çizgi vardır. Bazen tek bir şarkı sözü bile günlerce beyninizde kalabilir ve zihninizden çıkmayı reddedebilir.^[1][2] Halk arasında kulak kurdu (İng: "earworm") olarak bilinen bu sözcüğe, bilimde İstem Dışı Müziksel Görüntü veya Takılmış Şarkı Sendromu adı verilir.^[3][4][5]

Elbette, konunun gerçek bir "kurt" ile ilgisi yoktur; bu, daha ziyade, tıpkı bir elmayı işgal eden bir elma kurdunun yaptığı gibi, müziğin zihnimizi işgal ettiğini ifade eden bir benzetimdir. Benzer şekilde, bu durum gerçek bir "sendrom" da değildir; örneğin, palinakusis olarak bilinen, temporal lobun aldığı hasar sonucu oluşan işitsel halisünasyonlarla karıştırılmamalıdır.^[6]

Geçenlerde aklıma çok takılan bir soruyu sormak istedim.Diyelim ki ölümcül şartlar altında hayatta kalmaya çalışıyosunuz.yiyecek yemeğiniz,bir damla suyunuz yok.etrafınızdaki hemen hemen herkes ölmüş.acaba bir vampir gibi kan içmek sizi hayatta tutabilir miydi?ne de olsa etrafınızda ölüden aynı zamanda kandan bol bir şey yok.kan sizi hayatta tutabilir miydi?ihtiyacınız olan besini insan kanından alabilir miydiniz?olası bir felakette insanlar da vampire dönüşebilir mi?EVRİM AĞACINA BU KONUDA BİR VİDEO FİKRİ SUNUYORUM.

Var olabilmemizin yegâne yolu, sekstir. Öyle ki seks, insanlar da dahil birçok hayvan türünün varlığının iki biyolojik temelinden birisidir (diğeri hayatta kalmaktır). Bunu, çocuk ölümlerinin aşırı yüksek olduğu zamanlarda, türümüzün varlığını koruyabilmiş olduğu gerçeğinde net bir şekilde görebiliyoruz. Eğer seks dürtülerini baskılamış olsalardı, popülasyonumuz bugünlere kadar gelemeyecekti.

Buna karşılık, dürüst olalım, yeryüzündeki en güçlü tabulardan birisi sekstir. Modern toplumların büyük bir kısmında seks, açık açık konuşulması uygun olmayan, hatta birçok durumda baskılanması, örtülmesi, görmezden gelinmesi gereken, sadece sınırlı bir evlilik kurumu içerisinde makul görülen bir davranış olarak algılanmaktadır. Ne var ki, ne kadar tabulaştırılırsa tabulaştırılsın, seksi baskılamak konusunda evrensel bir başarısızlık söz konusudur: Seks, ne kadar baskılanırsa, o kadar yasa dışı ve/veya "el altından" olacak şekilde açığa çıkmakta, davranışlarımızı öyle veya böyle şekillendirmektedir. Her kadın ve her erkek, gün içerisinde defalarca seksi aklından geçirmektedir; seksten uzak durduğunu söyleyenlerin bile birçoğu, düzenli ve aktif seks hayatlarına sahiptir.

Hayal edelim: Harika bir bahar günü, hafta sonu. Sabah uyandınız, uyanma sonrası rutinlerinizi yerine getirdiniz. Güzel bir kahvaltının ardından çayınızı veya kahvenizi koyup bilgisayarın başına geçtiniz. Facebook ikonuna tıkladınız, anasayfada geziniyorsunuz ve karşınıza dikkatinizi çeken bir görsel çıktı; belli ki ilginizi çeken konulardan biri hakkında bir yazıya yönlendiriyor. Tıkladınız, sayfa açıldı, sayfada biraz aşağı inip başlığın olması gereken yere baktınız ve… en büyük korkularınızdan biri gerçek oldu: Okuyamıyorsunuz. Aşağı yukarı yedi yaşından beri büyük çabalar sarf edip geliştirdiğiniz, ciltler dolusu kitapla bileyip keskinleştirdiğiniz o yeti artık yok.

Etrafınıza bakıyorsunuz: Evet, üzerinde buharlar tüten o sıcak içecek hâlâ masanın üzerinde. Bilgisayar ekranının az ötesindeki çerçevede duran fotoğraftaki arkadaşlarınızın yüzlerini seçebiliyor, onları ayırt edebiliyorsunuz. Hemen yanı başınızdaki kütüphanede yatan, Eric Hobsbawm’ın Kısa 20. Yüzyıl kitabının kapağındaki kişinin Charlie Chaplin, kitabın kapağının da kırmızı olduğuna, dahası Chaplin’in bu pozu Büyük Diktatör filminde verdiğine de kuşkunuz yok; ama ne kitabın veya yazarın ismini ne de başka herhangi bir yazıyı okuyabiliyorsunuz.