Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

"Senin O Dediğin Adaptasyon, Evrim Değil!" Yanılgısı

"Senin O Dediğin Adaptasyon, Evrim Değil!" Yanılgısı CBR
3 dakika
37,446
Evrim Ağacı Akademi: Evrime Giriş Yazı Dizisi

Bu yazı, Evrime Giriş yazı dizisinin 20. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Evrim Nedir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Evrimle ilgili en yaygın hatalı algılardan birisi, Doğal Seçilim ile olan ''ufak tefek'' değişimlerin (örneğin kamufle olmayı kolaylaştırdığı için deri renginin koyulaşması gibi değişimlerin) "sadece adaptasyonolduğu, dolayısıyla bunun "evrim olmadığı"nı ileri sürme hatasıdır. Halbuki her adaptasyon, evrimsel değişim olmak zorundadır; ancak her evrimsel değişim, adaptasyon değildir. 

Batman ve Robin
Batman ve Robin

Bunun nedenini anlamanın en kolay yolu, "adaptasyon" sözcüğünün ne olduğunu hatırlamaktır: Adaptasyon, Doğal Seçilim yoluyla meydana gelen evrimsel değişimlerin tümüne verilen isimdir. Doğal Seçilim etkisi altında çeşitliliğin seçilmesi ve türün popülasyon içi gen ve özellik dağılımlarının değişmesi, evrimin tanımının ta kendisidir!

Tüm Reklamları Kapat

"Adaptasyon" sözcüğünün kullanılma nedeni, bir evrimsel değişimin Doğal Seçilim yoluyla olup olmadığını belirtmektir. Zira evrim, illa Doğal Seçilim yoluyla olmayabilir; örneğin Cinsel Seçilim veya Genetik Sürüklenme gibi evrim mekanizmaları da evrimsel değişimler yaratabilir. Ancak örneğin Cinsel Seçilim yoluyla evrimleşen bir özellik (mesela bir sürüngenin boynunda devasa boyutlara kadar şişebilen, dişileri üzerine çeken bir kesenin evrimleşmesi) "adaptasyon" değildir; çünkü Doğal Seçilim yoluyla evrimleşmemiştir. İşte bu nedenle her adaptasyon evrimsel değişim olmak zorundadır; ancak her evrimsel değişim adaptasyon olmayabilir.

Aşağıdaki videoda, genel olarak "O dediğin sadece adaptasyon, evrim değil ki!" şeklinde genellenebilecek yanlış anlamayı gidermeye çalışacağız. Bunu yaparken modifikasyon, aklimasyon, seleksiyon, varyasyon gibi çokça karıştırılan terimleri de temizlemeyi hedefleyeceğiz. Böylece evrimle ilgili çok genel hatalı anlaşılmalardan arınmış olacağız. İyi seyirler! 

Tüm Reklamları Kapat

Ayrıca bu "meme"i de evrimsel biyolojiye adapte etmek istedik birilerine faydalı olabilir umuduyla:

Lanet olsun adamım!
Lanet olsun adamım!
9GAG

Evrim, Bir Türden Diğerinin Oluşması mıdır? Tür İçi Değişimler Sadece Adaptasyon Değil mi?

Birçok insan bir türün kendi içerisinde meydana gelen değişimlerinin "sadece adaptasyon" olduğunu ve "evrim örneği olamayacağını" düşünür. Bu tamamen hatalıdır. Adaptasyon ile evrim özünde birbirinden farklı şeyler değildir. 

Evrim, bir tür içerisindeki genlerin ve özelliklerin görülme sıklıklarının (frekanslarının) değişmesidir. Yani bir insan popülasyonunda 1. nesilde sarışınlık geni %15 sıklığında görülüyorsa, 1000. nesilde %24 sıklığında görülüyorsa, o popülasyon evrim geçiriyor olmak zorundadır! Bir diğer deyişle, o popülasyon tartışmasız bir şekilde evrim geçirmektedir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Adaptasyon, bir türün bulunduğu ortama uyum sağlamasıdır. Bu uyum sağlama, özünde evrim geçirmektir. Bir canlının ortama uyum sağlaması, uyumsuz olanların seçilim mekanizmalarıyla (örneğin Doğal Seçilim yoluyla) elenip, uyumlu olanların hayatta kalmasıyla olur. Uyumsuzların sayısı azalıp, uyumluların sayısı arttıkça "canlı ortama uyum sağlıyor" deriz. İşte bu adaptasyondur. Ancak dikkat edin! Bizim uyumluluk kriterimiz, belirli genler ve özelliklerdir. Canlı türü ortama adapte oldukça, gen ve özellik frekansları değişir. Ki zaten o yüzden "Canlı ortama adapte oluyor (uyum sağlıyor)!" deriz. İşte bu gen ve özellik frekanslarının değişimi, evrimin ta kendisidir!

Dolayısıyla adaptasyonlar ile evrimi birbirinden ayırmak imkansızdır. Adaptasyonlar, evrimin yerel (lokal) olarak gerçekleşmesinden kaynaklanır. Adaptasyonlar uzun nesiller boyunca birikerek, bir türün bambaşka bir türe dönüşmesine bile neden olabilir. İnsanların genellikle evrimden kasıtları (evrimsel değişimde görmek istedikleri) budur. Ancak evrimin tanımı sadece bir türün başka türlere dönüşmesi değildir! Adaptasyonların aynı türün birbirinden ayrık (izole) grupları üzerinde farklı miktar ve şekillerde birikmesi sonucu, atasal bir türden, birden fazla yeni tür evrimleşebilir. Buna türleşme denir. Türleşme, evrimin bir sonucudur; ancak türleşmenin olmayışı evrimin olmaması anlamına gelmez.

Uzun lafın kısası; adaptasyonlar evrimin yapıtaşlarından birisidir (ancak tek yapıtaşı değildir). Adaptasyonların varlığı, evrimin kanıtıdır. Adaptasyonlar biriktikçe, canlının farklılaşma miktarı da artar. Adaptasyonlar, izole tür gruplarında (kimi zaman "alt tür" veya "ırk" olarak anılırlar) biriktikçe, bu gruplar birbirinden farklı yönlere doğru evrimleşir. Bu, kimi zaman türleşme ile sonuçlanır. Bu uzun sürecin hiçbir basamağı birbirinden tamamen bağımsız değildir. Dolayısıyla herhangi bir canlının belli bir ortama uyum sağlamasına "Bu adaptasyondur, evrim değildir!" denemez. 

Evrim olmaksızın, adaptasyonlardan söz edilemez. 

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Evrime Giriş Yazı Dizisi

Bu yazı, Evrime Giriş yazı dizisinin 20. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Evrim Nedir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
109
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 122
  • Muhteşem! 58
  • Bilim Budur! 48
  • Merak Uyandırıcı! 31
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 26
  • Güldürdü 23
  • Umut Verici! 16
  • İnanılmaz 11
  • Üzücü! 1
  • Korkutucu! 1
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 08:30:18 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4978

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. "Senin O Dediğin Adaptasyon, Evrim Değil!" Yanılgısı. (14 Şubat 2017). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4978
Bakırcı, Ç. M. (2017, February 14). "Senin O Dediğin Adaptasyon, Evrim Değil!" Yanılgısı. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4978
Ç. M. Bakırcı. “"Senin O Dediğin Adaptasyon, Evrim Değil!" Yanılgısı.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 14 Feb. 2017, https://evrimagaci.org/s/4978.
Bakırcı, Çağrı Mert. “"Senin O Dediğin Adaptasyon, Evrim Değil!" Yanılgısı.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 14, 2017. https://evrimagaci.org/s/4978.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close