Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Evcil Hayvan Sahibi Olmak Çocuklar İçin Zararlı mıdır?

Evcil Hayvan Sahibi Olmak Çocuklar İçin Zararlı mıdır? Pixabay
4 dakika
23,837
Tüm Reklamları Kapat

İddia

Kedi beslemek şizofreni yapabilir! Yapılan yeni bir araştırmaya göre, çocuk yaşta kedi beslemek ileride akıl hastalıklarına neden olabiliyor!

Gerçek mi?

Sahte
Sahte

Gerçek Ne?

Kedi beslemek ile şizofreni arasında hiçbir istatistiki bağlantı bulunmamaktadır. Hayvanlarla büyümenin sadece zihinsel açıdan değil, savunma sisteminin gelişimi açısından da faydalı olduğu birçok farklı araştırmayla gösterilmiştir.

İddianın Kökeni

Sabah Gazetesi'nin 10 Haziran 2015'te yayınladığı bir haber, Amerikan Hastalık Kontrolü Merkezi'nin (CDC) yaptığı "yeni bir çalışma"nın erken yaşta kedi beslemek ile şizofreni arasında ilişki gösterdiğini iddia etmektedir. Hiçbir kaynak gösterme kuralına uyulmayan haberin baz aldığı çalışma incelendiğinde, Sabah Gazetesi'nin "yeni araştırma" diye söz ettiği çalışmanın CDC tarafından yapılmadığı; 1992 ve 1997 yıllarında yapılan iki anket çalışmasını inceleyen bir 2003 makalesi olduğu anlaşılmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

Bilgiler

Sabah Gazetesi tarafından kullanılan araştırmanın bulguları Temmuz 2017'de Psychological Medicine jurnalinde yayımlanan bir makale ile çürütülmüş, kedi besleme ile şizofreni veya gençlerde psikotik semptomlar arasında anlamlı hiçbir ilişki tespit edilememiştir. Makalenin baş yazarı olan, UCL Psikiyatri Bölümü'nden Dr. Francesca Solmi şöyle diyor:

Bu çalışmanın kedi sahipleri için mesajı açıktır: Evcil kedilerinizin çocuğunuzun zihin sağlığı üzerinde hiçbir tehlikesi yoktur.

Kimi araştırmada bulunan ilişkiler, eğer ki yeterince değişken kontrol edilmediyse yanıltıcı olabilir. Bu durum, o vakalardan birisidir. Yapılan eski çalışmalarda, kedi besleme ile zihinsel hastalıklar arasındaki ilişki incelenirken, zihinsel hastalıklarla ilişkisini halihazırda bildiğimiz sosyoekonomik durum ve ev içinde aşırı birey bulunması gibi faktörler incelenmemiştir. Eski çalışmaların bulguları, bu faktörler de dahil edilerek incelendiğinde, kedi sahibi olmanın psikiyatrik hastalıklarla herhangi bir ilişkisi olmadığı anlaşılmıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Dahası, CDC tarafından verilen "60 milyon kişi T. gondii paraziti taşıyıcısı" bilgisi doğruysa da, Sabah Gazetesi'nin haberinde bunun ne anlama geldiği belirtilmemekte, "60 milyon insan T.gondi [sic.] parazitinden etkilenmiş olabilir" denilerek hatalı bir algı yaratılmaktadır. CDC tarafından yayınlanan istatistikte şöyle denmektedir:

Mikroorganizmalar Her Yerde!

Çeşitli hayvanların çeşitli parazitlerin taşıyıcısı konumunda olduğu doğrudur. Örneğin sürüngenlerde Salmonella cinsleri, kedilerde Toxoplasma gondii taşıyıcılığı olabilir. 

Ancak şu unutulmamalıdır: Mikroorganizmalar, halihazırda her yerdedir! En önemli hijyen konusu olan el yıkamaya özen gösterdikten sonra bir hayvandan alacağınız bir bakterinin "hastalık" oluşturma olasılığı, toplu taşıma araçlarındaki tutunma yerlerini ellemekten veya tuvalette kapı kolunu tutmaktan çok daha azdır. Çünkü bir masaya dokunduğunuzda ve sonrasında ağzınıza, gözünüze, burnunuza dokunduğunuzda bile bu masada halihazırda bulunan onlarca türden on binlerce mikroorganizma türü vücudunuza girmiş olacaktır. Bunların bazıları mide asidinde parçalanırken, bazıları savunma sistemi hücreleri tarafından yok edilir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bu genel kuralın bazı istisnaları mevcuttur ve bunlara dikkat etmek gerekir: Genelde bozuk et gibi ürünlerden bulaşan tipik dizanteri etkeni olan Shigella bu istisnalara bir örnektir. Çünkü bu bakteri için enfeksiyon dozları hiç düşük değildir: Yaklaşık 100 bakteri savunma sistemini yenip insanı enfekte etmek için yeterlidir. Bu, bir bakteri için çok tehlikeli bir sayıdır. Ancak dikkat edebileceğiniz gibi bu ayrı bir konudur; evcil hayvanlar ile ilgili değildir.

Savunma Sistemine Dikkat

Tüm bunlar, savunma sistemi normal ve sağlıklı olan bir birey için geçerlidir. İmmünosüpresif, yani savunma sistemi baskılanmış veya yetersiz bir bireyin evcil hayvanlar etrafında bulunması tavsiye edilmez; çünkü normalden çok daha az sayıda patojen bile bu kişileri hasta etmeye yetebilir. Bu bireyler genellikle 5 yaşından küçük çocuklar, hamile kadınlar veya diyabet hastaları gibi kişilerdir. Her ufak çocuk evcil hayvanla yetişirse hasta olacak diye bir kaide yoktur; ancak ufak çocukların bulunduğu evlerde el yıkama ve kedi kumu gibi unsurların temizliği gibi hijyen konularına ekstra dikkat edilmelidir.

Evcil Hayvanlarla Büyümek Faydalıdır!

Yapılan çalışmalar, çocukların evcil hayvanlar ile birlikte büyümesi yararlı olduğunu göstermektedir. Evcil hayvanlar ile sağlık arasındaki ilişkiyi inceleyen, 8000 akademik makale arasından seçilmiş 17 akademik çalışmanın sonuçlarını analiz eden ve BMC Psychiatry jurnalinde yayınlanan bir meta-analiz, evcil sahibi olmanın şu avantajları olduğunu göstermektedir:

  • Evcil hayvan sahibi olmak, kişilere ontolojik güvenlik hissi sağlamaktadır; yani kişilere denge ve süreklilik hissi vermekte, kişilerin hayatına anlam katmaktadır.
  • CDC tarafından yapılan bir araştırmada, köpek sahibi çocuklarda telaşlılık değerleri (%12), köpek sahibi olmayanlara göre (%21) daha düşüktür.
  • Köpek sahibi çocukların BMI değerleri, olmayanlara göre daha düşüktür.
  • Evcil hayvan sahipleri duygularını daha kolay kontrol edebilmektedir.
  • Zihinsel hastalığı bulunan kişilerde evcil hayvanlar rahatlatıcı ve hastalığın etkilerini azaltıcı bir etkiye sahiptir.
  • Evcil hayvanlar, aksi takdirde içine kapanık olan kişilerin dış dünya ile iletişimde kalmasını sağlamakta, sosyal etkileşimleri güçlendirmektedir.
  • Evcil hayvan sahiplerinde "birey olma, özdeğer, var oluşsal anlam" gibi kavramlara yönelik düşünceler daha pozitiftir.

Hijyen Hipotezi

Tüm bunların yanı sıra, evcil hayvanların doğrudan doğruya savunma sistemine de katkısı bulunmaktadır. Kedi ve köpek gibi evcil hayvanlarla büyüyen çocukların bağışıklık sistemleri gelişirken, bu hayvanlarda bulunan antijenleri tanıyarak daha da güçlenirler. Bir diğer deyişle, evcil hayvanlarla bir arada yaşayan birinin antikor repertuarı, bu şekilde yaşamayan birine göre daha geniştir. Bu sayede ilerleyen yaşlarda atopik (alerjiye eğilimli) olma ihtimali azalır. Çünkü antijenlerle iç içe yaşayan çocukta veya bebekte savunma hücreleri ağırlıklı olarak Th1 üzerinden olacağı için, Th2 hücreleri azınlıkta kalacak ve atopik (alerjiye yatkın) birey oluşmasını engelleyecektir. Bu da ileride atopik dermatit, alerjik rinit, anjiyoödem/ürtiker ve hatta astım gibi alerjik sorunların önüne geçecektir.

Zaten tam da bu nedenle, evrimsel gerekçelerle küçük çocuklar ellerine geçen hemen her şeyi ağızlarına atmaya meyillidirleri. Bu, içgüdüsel olarak, genlerin dikte etmesi sonucu olur ve evrimsel avantaj sağlamaktadır. Pika davranışı denen bu davranış sayesinde çocuklar daha fazla patojen ile karşılaşır, antikor repertuvarlarını genişletir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
28
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 34
  • Muhteşem! 22
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 12
  • Bilim Budur! 5
  • İnanılmaz 5
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Umut Verici! 2
  • Korkutucu! 2
  • Grrr... *@$# 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • University College London. Cat Ownership Not Linked To Mental Health Problems. (21 Şubat 2017). Alındığı Tarih: 21 Ocak 2019. Alındığı Yer: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
  • A. Sandolu. It's Official: Pets Benefit Our Mental Health. (19 Şubat 2018). Alındığı Tarih: 21 Ocak 2019. Alındığı Yer: Medical News Today | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 16:55:12 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5569

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Türkoğlu, et al. Evcil Hayvan Sahibi Olmak Çocuklar İçin Zararlı mıdır?. (14 Aralık 2017). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/5569
Türkoğlu, P., Bakırcı, Ç. M. (2017, December 14). Evcil Hayvan Sahibi Olmak Çocuklar İçin Zararlı mıdır?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/5569
P. Türkoğlu, et al. “Evcil Hayvan Sahibi Olmak Çocuklar İçin Zararlı mıdır?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 14 Dec. 2017, https://evrimagaci.org/s/5569.
Türkoğlu, Pedram. Bakırcı, Çağrı Mert. “Evcil Hayvan Sahibi Olmak Çocuklar İçin Zararlı mıdır?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, December 14, 2017. https://evrimagaci.org/s/5569.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close