Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Dünya'nın En Hafif Katısı Grafen Aerojel Nedir?

Dünya'nın En Hafif Katısı Grafen Aerojel Nedir?
4 dakika
57,108
Tüm Reklamları Kapat

Çinli bilim insanları, görselde görebileceğiniz Dünya'nın en hafif katısını imal ederek Guinness Rekorlar Kitabı'na girdiler. Genel olarak delikli yapılarıyla bilinen ve ultra hafif olan aerojel ailesinden olan bu kimyasalın adı Grafen olarak belirlendi. Grafen ile ilgili daha fazla bilgiyi buradaki yazımızdan alabilirsiniz.

Çin'in Zheijang Üniversitesi Polimer Bilimi ve Mühendisliği Bölümü laboratuvarlarından Prof. Dr. Gao Chao karbon nanotüpleri ve grafeni kullanarak bu ultra hafif malzemeyi ürettiklerini açıkladı. Bu yapı öylesine hafif ki, bir buğday başağının ya da çiçek yapraklarının sağladığı ufak tepki kuvvetiyle bile yerçekimine karşı gelebiliyor. Dolayısıyla bir başağın saçaklarını bile bükmeden dengede kalabiliyor. Bu özelliklerinden ötürü bu kimyasala katı duman adı verilmiş.

Tüm Reklamları Kapat

Katı Duman: Aerojel!
Katı Duman: Aerojel!
Wikipedia

Bunlara "aerojel" denilmesinin nedeni, içlerindeki por yapılarının (boşlukların) havayla dolu olmasıdır. İlk üretilen aerojel 1931 senesinde silikon dioksit kullanılarak üretilmiştir.

"Donmuş duman" ya da "katı hava" olarak da bilinen aerojellerin hacimce %99.98'i havadır. Genel olarak aerojeller, geniş bir malzeme grubudur ve sıra dışı özellikleriyle bilinirler. Malzeme bilimindeki katılar arasında bildiğimiz en düşük ısı iletkenliği katsayısına sahiplerdir, bilinen en düşük yoğunluklu yapısal malzemelerdir.

Tüm Reklamları Kapat

İsimlerine rağmen aerojeller "jel" değil, katıdırlar. İsimleri, üretim süreçlerinden gelmektedir. Üretimleri sırasında jelin sıvı kısmı süper-kritik kurutma denen bir işlemle malzemeden çekilir.

İlk aerojeller silisli jellerdir; ancak sonradan alüminyum, krom ve kalay dioksit temelli aerojeller de üretilebilmiştir.,

Lise Kimyasıyla Aerojeller

Size biraz da lise kimyasıyla üzerinde düşünebileceğiniz bilgiler verelim: Bu yeni aerojel ise öylesine hafiftir ki, Grafen aerojelinden üretilecek 1 metre küplük içi dolu bir kutu (her kenarı 1 metre olan bir kutu), sadece 160 gram olacaktır (20 tane 1 TL ağırlığında olacaktır). Bir diğer deyişle bu katının yoğunluğu 0.16 miligram/cm3'tür. Kıyaslama açısından havanın yoğunluğu 1.2 mg/cm3'tür (yani bu katı havadan 7.5 kat hafiftir). Aynı zamanda grafen aerojel, Dünya'daki en hafif element olan hidrojenden iki kat ağır olsa da, ikinci en hafif element olan ve 0.1786 mg/cm3 yoğunluğa sahip olan helyumdan hafiftir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Üstelik bu madde oldukça esnektir de... Boyutlarının %20'si kadar gerilebilir, istenirse tamamen transparan olarak üretilebilir ve elektriği bakırdan daha iyi iletebilir.

Not: Aynı hacimdeki cisimlerden yoğunluğu küçük olan kütlece de daha hafiftir, yoğunluğu yüksek olan kütlece daha ağırdır.

2 gramlık aerojel üzerinde tutulan 2.5 kilogramlık tuğla!
2 gramlık aerojel üzerinde tutulan 2.5 kilogramlık tuğla!
IFLS

Grafenden Üretilen Şarap Şişesi Mantarı

Bir okurumuzun ilginç bir şekilde "Bu malzemeden şarap şişesi mantarı üretilseydi ne kadar ağırlıkta olurdu?" sorusu üzerine verdiğimiz cevabı da ekleyelim, belki kafanızda canlandırmanızı sağlar:

Eğer bir şarap şişesi mantarının taban çapını 3 santimetre, boyunu da 6 santimetre kadar alacak olursak (muhtemelen orjinal boyutlarına yakın olacaktır bunlar), hacmi yaklaşık 170 santimetreküp olacaktır. Bu durumda, bu malzemeden üretilecek olan şişe mantarı sadece 27 miligram olacaktır. 

Bunu fiziki olarak hayal etmeniz bile güç. Kullandığımız madeni 1 TL'nin 300 katı hafif olacaktır. 

Tüm Reklamları Kapat

Neden Havada Uçamıyor?

Söz konusu maddenin yoğunluğu mililitreküp başına 0.16 miligram civarında kütleyle havaya göre 6-7.5 kat daha az yoğundur; ancak buna rağmen havada uçamaz. Çünkü diğer ve sıradan maddeler için kullandığımız "yoğunluk" tanımı ile ultrahafif maddeler için kullanılan yoğunluk tanımı birebir uyumlu değildir. Örneğin tahta su üzerinde yüzebilir; çünkü tahtanın yoğunluğu sudan azdır. Benzer şekilde bir sıcak hava balonu uçabilir; çünkü balon içerisindeki hava, atmosferdeki havadan hafiftir. Bu durumda havadan 6 kat hafif olan ultrahafif maddeler neden uçamıyorlar?

Sorumuzun cevabı havanın kendisinde gizlidir. Ultrahafif maddelerin malzemesi sıkışık gibi gözükse de, bu dış görüntü aslında maddenin tam özelliklerini anlamamız konusunda bir yanılgıya neden olur. Çünkü ultrahafif maddelerin tamamı, katı değildir. Böylesi yapılar içerisinden havayı tamamen atmak neredeyse asla mümkün değildir. Yani ultrahafif madde içerisindeki çok sayıda delik (por), çok miktarda hava ile doludur. Dışarıdan bakıldığında bu porlar ve dolayısıyla içerisindeki hava gözükmez. Ancak maddenin içi havayla dolu olduğu için, havanın kendisi üzerinde süzülmesi mümkün olmamaktadır. Porların içerisindeki hava ile maddenin toplam ağırlığı, maddenin hacminden ötürü yer değiştirmeye zorladığı hava hacminden büyüktür. Bu sebeple madde havada uçamamaktadır. 

Maddelerin yoğunluğunu izah ederken kullandığımız "hacim başına düşen kütle" formülü hatalı algıya neden olabilmektedir. Ne yazık ki maddelerin dışarıdan görünen hacimlerinin tamamı, maddelerin kendisiyle kaplı değildir. İçlerinde eğer ki hava girebilecek porlar bulunuyorsa, maddelerin toplam yoğunluğuna bu havanın yoğunluğu da dahil edilmelidir. İşte bu sebeple ultrahafif maddelerin "kendisi" ultrahafif olsa da, onlardan üretilen ürünler şimdilik porlu oldukları için ultrahafif olamamaktadırlar. Yine de buna çok yakındırlar, çünkü malzeme o kadar hafiftir ki, içine dolan hava belki havada süzülmesine engel olsa da, fotoğrafta görüldüğü gibi bir buğday tanesinin saçakları üzerinde bile kolaylıkla durabilecek kadar hafiftir.

Uzmanlar cisimlerin birbirlerine göre ne kadar hafif olduklarını kıyaslamanın daha iyi bir yolu olarak "hacim yoğunluğu" kavramını önermektedirler. Hacim yoğunluğu, maddenin içerisindeki porların hacminin, maddenin kendi ağırlığına bölümüyle bulunur ve birimi gram başına santimetre küptür. Bu değeri büyük olan maddeler, küçük olanlara göre daha ağır olacaklarlardır. Küçük olanlar, büyük olanların üzerinde süzülebilecektir. Aerojellerin hava ile birlikte olan hacim yoğunlukları, havanın kendisinden fazladır ve bu nedenle uçamazlar.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
17
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 24
  • Muhteşem! 12
  • Bilim Budur! 12
  • İnanılmaz 12
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 6
  • Umut Verici! 3
  • Güldürdü 2
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • İğrenç! 1
  • Korkutucu! 1
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 17:34:00 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1128

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Dünya'nın En Hafif Katısı Grafen Aerojel Nedir?. (31 Mart 2013). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1128
Bakırcı, Ç. M. (2013, March 31). Dünya'nın En Hafif Katısı Grafen Aerojel Nedir?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/1128
Ç. M. Bakırcı. “Dünya'nın En Hafif Katısı Grafen Aerojel Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 31 Mar. 2013, https://evrimagaci.org/s/1128.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Dünya'nın En Hafif Katısı Grafen Aerojel Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, March 31, 2013. https://evrimagaci.org/s/1128.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close