Türkiye’de maske takılmasının kamusal alanda zorunlu hale getirilmesiyle birlikte maskelerin üretimi, dağıtımı ve satışı, üzerinde epey konuşulacak bir konu olacak gibi görünüyor. Bu meselenin nasıl etkili bir şekilde yönetilebileceği konusunda Güney Kore örneği fikir verebilir. 

Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki, Güney Kore’de gündelik yaşamda maske kullanımı koronavirüs salgınının öncesinde de yaygındı. Bunun nedeni yoğun sanayileşme ve araç kullanımının sonucu olarak ortaya çıkan havadaki ince toz parçacıklarından korunmak. Çapı 2.5 mikrometreden küçük olan, solunum ve kalp rahatsızlıklarına yol açan ve dolayısıyla halk sağlığı için önemli bir tehdit olan bu parçacıkların havadaki yoğunluk ölçümlerine göre Güney Kore, G20 ülkeleri arasında dördüncü sırada bulunuyor. 

Beynimiz düşündüğümüz kadar basit çalışmıyor. Geçtiğimiz birkaç yıl, tuhaf şeylere inanmanın oldukça yaygın olduğunu henüz fark etmeyen insanlar için bir uyandırma çağrısı görevi gördü. Donald Trump'ın başkanlığı sırasında ortaya çıkan aşırı sağ bir komplo teorisi olan QAnon'un yükselişinden, maske takma ve COVID-19 aşılarının güvenliği üzerine politikleşen tartışmalara kadar, düşüncelerimizin önyargılarımıza göre kolayca zikzak çizdiği çok açık bir hale geldi. Peki ya matematik için de aynı durum söz konusu olabilir mi?

Dan Kahan ve meslektaşları, çalışmalarında sıklıkla inançlar ve belli bir gruba üye olma arasındaki etkileşimleri inceliyorlar. Biz insanlar, doğamız gereği kuvvetli bir kabile bilincine sahibiz; dolayısıyla eğer kabilemiz bize en son gerçekleşen seçimlerde diğer kabile tarafından seçim sonuçlarına hile karıştırıldığına inanmamızı söylerse, kanıtlara bile bakmadan bu düşünceyi benimseyebiliriz. Peki, asıl soru şu: Gerçek olmayan bir inanca kapılmak mı daha vahimdir, yoksa kendi topluluğunuzun değer yargılarına ters düşerek dışlanmayı göze almak mı?

Biz, Sabancı 50. Yıl Anadolu Lisesi’nden bir grup öğrenciyiz. Bu yazıda katıldığımız bir yarışmadan ve bunun sonucunda geliştirdiğimiz projemizden bahsedeceğiz.

Okul rehber öğretmenimiz CERN’ün düzenlediği Liseler Arası Demet Hattı (Beamline for Schools - BL4S) yarışması hakkındaki bir iletiyi okuldaki tüm sınıf gruplarında paylaştı. Bu ileti sayesinde farklı sınıflardan birbiriyle hiç alakası olmayan öğrenciler olarak bir araya geldik ve ekibi kurmuş olduk. En başından beri çalışmamız “motivasyonumuzu asla düşürmemek” üzerine kuruluydu. Çünkü işe başlarken dezavantajlar maalesef çok daha fazlaydı. Bu sebeple her durumda bardağın dolu tarafını görmenin bizi ilerleteceğinin farkındaydık. İşlerin yürümediği zamanlarda düştüğümüz yerden birbirimizi kaldırarak yolumuza devam ettik.

Bilim insanları, gösterilen bir fotoğrafta nelerin yer aldığını neredeyse bir insan kadar başarıyla tespit edebilen bir yapay zeka geliştirmeyi başardı! Bugüne kadar birçok "bilgisayar görsel analiz" programları, fotoğraf içerisindeki sadece bir nesneyi tespit edebiliyordu. Dolayısıyla ona, uçağını yakalamak için hızla koşan bir adamın fotoğrafını gösterdiğinde bilgisayar size "Bir adam var." diyebiliyordu; ancak adamın bulunduğu yeri ve yaptığı işi bilemiyordu.

Stanford Üniversitesi ve Google'ın işbirliğiyle geliştirilen yeni yazılım, fotoğraftaki tüm olayı ayırt edip anlatabiliyor. New York Times'ın yazdığına göre bilgisayar, "şaşırtıcı derecede isabetli" tanımlar yapabiliyor. Bu tür bir yapay zeka, örneğin, internet üzerindeki fotoğrafları, videoları ve verileri kategorize edip daha organize hale getirmeye yarayabilir.

Bugüne kadar keşfedilen bütün türlerin ve bütün fosillerin ara geçiş türü olduğu tespit edilmiştir!

"Bir dakika! Nasıl yani? Nasıl tüm fosiller ara geçiş türü olur? Hatta sadece fosil bile demiyorsunuz, türler diyorsunuz!"

Yeni doğan gezegenlere etki eden kuvvetlerin etkileşimini gösteren yeni bir model, bugüne kadar kataloglanan 3.800'den fazla gezegenler sistemi arasında art arda ortaya çıkan iki şaşırtıcı gözlemi açıklayabilir.

"Yarıçap vadisi" olarak adlandırılan bir gizem, yarıçapı Dünya'nın yaklaşık 1,8 katı olan ötegezegenlerin seyrekliğine işaret etmektedir. NASA'nın Kepler uzay aracı bu büyüklükteki gezegenleri, Dünya'nın yaklaşık 1,4 katı yarıçapa sahip Dev Dünya'ları ve yaklaşık 2,5 katı yarıçapa sahip Mini-Neptün'leri gözlemlediğinden ortalama 2-3 kat daha az gözlemledi.