Ay denizanası (Aurelia aurita)

-
Blog Yazısı
Blog Yazısı Nedir?
Bu yazı, bir Evrim Ağacı okuru tarafından yazılmış bir blog yazısıdır. Herkes Evrim Ağacı'nda kendi blog yazılarını yayınlayabilir. Blog yazıları, Evrim Ağacı editörleri tarafından denetlenmemektedir ve dolayısıyla bilgilerin doğruluğu konusunda herhangi bir garanti verilmemektedir. Blog yazılarının her türlü sorumluluğu blog yazarına aittir. Bu içerik, diğer tüm içeriklerimiz gibi, İçerik Kullanım İzinleri'ne tabidir.
"Ay denizanası” olarak da bilinen Aurelia aurita, dünyadaki okyanusların çoğunda, tropik bölgelerde bulunan oldukça yaygın ve genellikle zararsız bir denizanası türüdür. Fakat yine de insanlar tarafından özellikle temas edilmesi tavsiye edilmez. Cinsin birçoğunda avlarını uyuşturmak için nematositler bulunur. Bu nematositler, Knidliler (Cnidaria) şubesinde bulunan tutunma, korunma ve av yakalamaya yarayan küçük sokucu bir yapıdır.[1] Fakat bu ölümcül bir etki veya hasar oluşturabilecek bir güce sahip değildir. Aurelia aurita yarı saydam bir yapıya sahiptir ve genellikle yaklaşık olarak 25 ile 40 santimetre çapa sahiptir. Üst kısmında gözle görülebilir bir biçimde belirgin dört gonadları bulunur. Bunlar at nalı şekline benzetilebilir. Bu gonadlar üreme işlevi görür. Aurelia cinsine ait türler evrimsel olarak birbirine çok yakın akrabalardır. Bu sebeple genetik bir analiz yapmadan cinsin içerisindeki türleri dış görünüşleri ile ayırt etmek çok zordur. Kısıtlı bir hareket kabiliyetine sahiptirler ve hareket halindeyken bile suyun akıntısıyla sürüklenirler. Bu denizanasının yaklaşık %98 civarı sudan oluşmaktadır. Bu tür diğer Knidliler (Cnidaria) türleri gibi tomurcuklanma ile ürerler.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Aurelia bütün denizanaları arasında en çok çalışılmış olmasına rağmen onun taksonomisi ve moleküler karakterizasyonu ile ilgili çok az şey bilinmektedir. Aurelia aurita Knidliler (Cnidaria) şubesine bağlı bir türdür. Dünya’da bulunan bütün okyanus ve denizler ele alındığında 10 binden fazla Knidliler (Cnidaria) türünün yaşadığı keşfedilmiştir. Denizlerimizde en çok rastlanan Knidliler şubesine ait türlerden biri Aurelia aurita olarak tespit edilmiştir. Bu canlılar muhtemelen açık okyanusta kas gücüyle hareket eden ilk canlılardandı. Muhtemelen Kambriyen hayvan yaşamının patlamasından önce gelen büyük jeolojik ve ekolojik değişikliklerin olduğu bir dönem olan Prekambriyen döneminin sonlarında ortaya çıktılar.[2] Paleontojik kayıtlar denizanalarının 650 milyon yıldan daha uzun süredir varlığını sürdürdüğünü gösteriyor.[3] Aynı zamanda birçok olumsuz koşulu atlattığını gösteriyor. Bu canlıların ciddi koşullarda bile güçlü kalabilecek şekilde evrimleştiğinin göstergesi olabilir. Aurelia aurita türünün genomuna derin bir inceleme bu canlıların hayatta kalma stratejisine dair birçok şey ortaya çıkarabilir.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Aurelia cinsi, dünyadaki okyanusların çoğunda, tropik bölgelerde yaşar. Aurelia aurita türü, New England, Avrupa’nın doğu Atlantik kıyısı ve Doğu Kanada’da Kuzey Amerika’nın batı Atlantik kıyısında bulunur. Toparlanacak olunursa Aurelia cinsi limanlarda ve haliçlerde bulunabilen kıyıda yaşayan bir cinstir. Aurelia aurita, 6 santigrat derece ila 31 santigrat derece arasındaki okyanus suyunda yaşamaktadır. Optimum sıcaklıları ise 9 santigrat ile 19 santigrat arasındadır. Sakin suları akıntılı sulara tercih ederler. Tuzluluk oranı yüksek yerlerde daha az rastlanmıştır. Temmuz ve ağustos aylarında sıcaklığın yüksek ve çözünmüş oksijenin düşük olduğu yerlerde daha çok bulunmaktadır. Aurelia aurita bolluğu çözünmüş oksijen konsantrasyonu 2,0 mg L-1'den düşük olduğunda en yüksektir. Aurelia aurita düşük çözünmüş oksijen koşullarına güçlü bir müsamaha gösterir. Dolayısıyla yaz aylarına popülasyonu nispeten hâlâ fazladır. Seto İç Denizi ve Japonya’daki Tokyo Körfezi gibi kıyı bölgelerinde düşük çözünmüş oksijen konsantrasyonları, ay denizanası için üreme, gelişme, büyüme, beslenme ve hayatta kalma açısından oldukça elverişlidir.
Davranış ve Etoloji
Aurelia aurita hidrodinamik olmadığı için yavaş yüzer hatta çoğu zaman suyun altında sürüklenir ve avlarını yakalamaya yardımcı olacak şekilde bir dalgalanma yaratırlar. Vücutlarında bulunan rhopalia nedeniyle ışığı ve karanlığı çok iyi algılayabilirler. Bu yukarı ve aşağıyı algılamalarını da sağlar. Böylelikle hassas davranabilirler.
Diyet ve Metabolizma
Aurelia aurita türü, tunik larvalar, genç poliketler, rotiferler, yumuşakçalar, kabuklular, protozoanlar, diyatomlar, balık yumurtaları, yumurtalar ve diğer küçük organizmalar ile beslenirler.[3] Bazen ctenophores ve hidromedusa gibi zooplanktonlarla beslendikleri görülmektedir. Avlarını yakalamak ve besin ihtiyacını karşılamak için nematosistlerini kullanırlar.[1]
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Aurelia aurita genellikle sığlık yerlerde toplu şekilde yayılım gösterirler bu sebeple balıkçılığı ve ağ atmayı olumsuz şekilde etkileyebilirler. Aynı zamanda akıntının gücüne karşı yüzmeye çalışsalar bile bu konuda yetersiz kaldıkları için kıyıya vurdukları durumda kıyıda olumsuz bir görüntü yaratabilirler. Aradan geçen zaman ile çevreye kötü bir koku yaymaya başlarlar ve kıyılardaki insan sayısını ve turizmi olumsuz etkileyebilirler. Bazı bölgelerde elektrik santrallerinin soğutma borularını tıkayarak uğraştırıcı durumlar oluşturabilmektedir.
Bu blog yazısıyla ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ a b biyolojiegitim.yyu.edu.tr. Nematosit. Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2022. Alındığı Yer: biyolojiegitim.yyu.edu.tr | Arşiv Bağlantısı
- ^ N. S. /. Source. First Jellyfish Genome Sheds Light On Evolution Of Animal Complexity. (6 Aralık 2018). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2022. Alındığı Yer: Sci.News: Breaking Science News | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b B. Gözcelioğlu. Denizanası Nedir? Denizanaları Nasıl Beslenir?. (7 Haziran 2017). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2022. Alındığı Yer: TÜBİTAK Bilim Genç | Arşiv Bağlantısı
- J. W. Lawley, et al. (2021). The Importance Of Molecular Characters When Morphological Variability Hinders Diagnosability: Systematics Of The Moon Jellyfish Genus Aurelia (Cnidaria: Scyphozoa). PeerJ, sf: e11954. doi: 10.7717/peerj.11954. | Arşiv Bağlantısı
- M. N. Dawson, et al. (2005). Coupled Biophysical Global Ocean Model And Molecular Genetic Analyses Identify Multiple Introductions Of Cryptogenic Species. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, sf: 11968. doi: 10.1073/pnas.0503811102. | Arşiv Bağlantısı
- M. N. Dawson. (2003). Macro-Morphological Variation Among Cryptic Species Of The Moon Jellyfish, Aurelia (Cnidaria: Scyphozoa). Marine Biology, sf: 369-379. doi: 10.1007/s00227-003-1070-3. | Arşiv Bağlantısı
- R. Tombs. Aurelia Aurita (Moon Jellyfish). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2022. Alındığı Yer: Animal Diversity Web | Arşiv Bağlantısı
- J. Shoji, et al. (2005). Effect Of Low Dissolved Oxygen Concentrations On Behavior And Predation Rates On Red Sea Bream Pagrus Major Larvae By The Jellyfish Aurelia Aurita And By Juvenile Spanish Mackerel Scomberomorus Niphonius. Marine Biology, sf: 863-868. doi: 10.1007/s00227-005-1579-8. | Arşiv Bağlantısı
- P. Sucharitakul, et al. (2020). Limited Ingestion, Rapid Egestion And No Detectable Impacts Of Microbeads On The Moon Jellyfish, Aurelia Aurita. Marine Pollution Bulletin, sf: 111208. doi: 10.1016/j.marpolbul.2020.111208. | Arşiv Bağlantısı
- A. R. Bos, et al. (2017). Herbivorous Fishes Siganus Rivulatus (Siganidae) And Zebrasoma Desjardinii (Acanthuridae) Feed On Ctenophora And Scyphozoa In The Red Sea. Marine Biodiversity, sf: 243-246. doi: 10.1007/s12526-016-0454-9. | Arşiv Bağlantısı
- M. GÜNEŞ, et al. Marmara Denizi’nde Yayılış Gösteren Aurelia Aurita Denizanası Türünün Filogenetik Analizi. Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2022. Alındığı Yer: dergipark.org.tr | Arşiv Bağlantısı
- A. Alamaru, et al. (2009). Opportunistic Feeding By The Fungiid Coral Fungia Scruposa On The Moon Jellyfish Aurelia Aurita. Coral Reefs, sf: 865-865. doi: 10.1007/s00338-009-0507-7. | Arşiv Bağlantısı
- H. Miyake, et al. (2002). On The Polyps Of The Common Jellyfish Aurelia Aurita In Kagoshima Bay. Journal of Oceanography, sf: 451-459. doi: 10.1023/A:1021628314041. | Arşiv Bağlantısı
- G. Kass-Simon, et al. (2007). Cnidarian Chemical Neurotransmission, An Updated Overview. Comparative Biochemistry and Physiology Part A: Molecular & Integrative Physiology, sf: 9-25. doi: 10.1016/j.cbpa.2006.09.008. | Arşiv Bağlantısı
- D. D. Vito, et al. (2006). Evidence Of Reverse Development In Leptomedusae (Cnidaria, Hydrozoa): The Case Of Laodicea Undulata (Forbes And Goodsir 1851). Marine Biology, sf: 339-346. doi: 10.1007/s00227-005-0182-3. | Arşiv Bağlantısı
- D. R. Smith, et al. (2012). First Complete Mitochondrial Genome Sequence From A Box Jellyfish Reveals A Highly Fragmented Linear Architecture And Insights Into Telomere Evolution. Genome Biology and Evolution, sf: 52-58. doi: 10.1093/gbe/evr127. | Arşiv Bağlantısı
- S. Kale, et al. Cotylorhiza Tuberculata (Macri, 1778)’Nın Ocaklar Koyu’nda (Marmara Denizi, Türkiye) Dağılımı. (14 Ocak 2022). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2022. Alındığı Yer: dergipark.org.tr | Arşiv Bağlantısı
- M. N. Dawson, et al. (2016). Molecular Evidence For Cryptic Species Of Aurelia Aurita (Cnidaria, Scyphozoa). The Biological Bulletin. doi: 10.2307/1543089. | Arşiv Bağlantısı
- A. C. Maloof, et al. (2010). The Earliest Cambrian Record Of Animals And Ocean Geochemical Change. GSA Bulletin, sf: 1731-1774. doi: 10.1130/B30346.1. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/06/2023 16:16:04 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12234
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.