Tüm dünyadan bilim insanları, uzun zamandır dinozorların cinsiyetlerini tanımlayabilme kabiliyetimizi tartışıyorlar.

Londra Queen Mary Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırma, geçmişteki ''başarı'' iddialarına rağmen, cinsiyetler arasındaki farkları saptamanın oldukça zor olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar, yalnızca fosil kayıtlarını kullanarak cinsiyetleri ayırt etmenin kolay olup olmadığını görmek için çalışmada tehlike altındaki, iri timsah türlerinden olan günümüz gavyallerinin (İng: "gharial") kafataslarını analiz ettiler.^[1]

İşte tüm bu diş aşınmalarıyla mücadele etmek adına diş fırçalamak, birçok insan için tırnak kesmek veya tuvalet yapmak kadar "doğal" bir davranıştır. Çoğumuz dişlerimizi günde en az 1, muhtemelen 2 defa fırçalarız; fakat bunun mantığı ne, hiç düşündünüz mü? Sonuçta savanalarda yaşayan atalarımızın diş macununa ve diş fırçasına erişimi yoktu. Biz neden dişlerimizi fırçalamak zorundayız ki?

Öncelikle, dişlerimizi ne sıklıkla fırçalamamız gerektiği sorusunu cevaplayalım ve ardında yatan mantığı izah edelim: Hem Türk Dişhekimleri Birliği hem de Amerikan Diş Birliği, günde 2 defa, flüorürlü diş macunlarıyla, her biri en az 2 dakika sürmek kaydıyla dişlerinizi fırçalamayı önermektedir.^[1][2] Dişlerinizi fırçalamanızın nedeni, dişlerimiz arasına sıkışan yemek parçacıklarını ve dişlerimiz üzerinde biriken beyaz renkli, yapışkan ve içi bakteri dolu plakları temizlemektir. Özellikle de yemek yedikten veya yüksek şeker içerikli içecekler tükettikten sonra, bu plaklar içerisindeki bakteriler asitler üreterek diş minesine saldırır. Nihayetinde bu asit, mine tabakasının parçalanmasına neden olur ve çürük dediğimiz yapıları oluşturur. Temizlenmeyen plaklar ise sertleşerek tartar adı verilen daha kalın tabakalar üretirler; bunların temizlenmesi çok daha zordur. Diş etinizde biriken tartar, nihayetinde iltihaplanmaya ve diş eti hastalıklarına yol açar.

Taşa başvurma mantık hatası, bir kimse, rakibinin argümanı üzerine hiçbir şekilde düşünmeksizin veya absürtlüğüne yönelik yeterli kanıt sunmaksızın "absürt" olarak nitelediğinde gerçekleşen bir mantık hatasıdır. Bunun bir örneği, tartışma içinde bulunduğu rakibinin bütün iddialarına gülen ve bu iddiaları hiçbir gerekçeye dayanmadan "saçma" olarak niteleyen bir kimsedir.

İnsanlar birçok durumda taşa başvurur, taşa başvurma da küçümseyici ve göz ardı edici doğasından ötürü tartışma sürecine zarar verir. Bu çerçevede makalemizde taşa başvurma mantık hatası hakkında bilgi edinecek ve bu hataya başvuran insanlara karşı neler yapabileceğinizi göreceksiniz.

-Giriş

Öncelikle yeniden selamlar. Serimizin ikinci ve son bölümünde ise asıl mesele ve konumuz olan ''Kan Gruplarının Özellikleri''ni ele alacağız. Önceki yazımıza ''Hematoloji'' ve ''Kanın Yapısı''nı ele almıştık. Eğer ki önceki yazımızı okumadıysan önce okumanı öneriyor ve konuya başlıyorum.

İngiltere Kraliyet Üniversitesinden bir grup araştırmacının yürüttüğü çalışma, kimi insanların fazla yağlı ve şekerli gıdaları tercih etmesinin sebebinin bu insanların genlerindeki bir farklılık olabileceğini ortaya koydu.

Ekip tarafından genetik özellikleri belirlenen 19 ila 55 yaş arasındaki 45 erkek katılımcıyla gerçekleştirilen çalışmada, Vücut-Kitle Endeksleri “sağlıklı” ve “obez” arasında değişen katılımcılara yüksek ve düşük kalorili birtakım gıda maddelerinin fotoğrafları gösterildi. Bu sırada beyinleri de fonksiyonel MRI tekniğiyle izlenmekte olan katılımcılardan, bu yiyeceklerden hangilerinin lezzetli olduğunu düşündüklerini söylemeleri istendi.

Kuzey Pasifik Dev Ahtapotu (Enteroctopus dofleini) dişileri üç ya da dört yıllık bir ömüre sahiptir ve üreme döneminde tek seferde binlerce yumurta bırakır, ardından ölür. Öte yandan, olgunlaşmış bir kıyısal Sekoya ağacı (Sequoia sempervirens) asırlarca yaşayabilir ve her yıl milyonlarca tohum üretir (Şekil 1). [Editör notu: Sekoya ağacı ayrıca Amerikan kıyı çamı olarak da bilinmektedir.] Bu iki örneğin de göstermiş olduğu üzere organizmalar nasıl gelişim gösterdiklerine, büyümeleri için gereken sürelerde, olgunluğa ulaşma zamanlarına, belirli bir boyutta ne kadar yavru üretebildiklerine ve ne kadar süre yaşayabildiklerine göre çok belirgin farklılıklar gösterir. Bunların hepsini birden değerlendirdiğimizde organizmanın yaşam döngüsünü, yani yaşam öyküsünü; yaş, boyuta ve aşamaya bağlı gelişim, büyüme, olgunlaşma, üreme, hayatta kalabilme ve ömür uzunluğu oluşturmaktadır.  

Evrimsel ekolojinin bir dalı olan yaşam öyküsü kuramındaki esas gaye, türlerin yaşam öykülerindeki dikkate değer çeşitliliğin açıklanmasıdır. Öte yandan, yaşam öyküsü evrimini önemli kılan daha başka ve merak uyandrıcı bir sebep daha vardır. Doğal seçilim aracılı adaptasyon bireylerin Darwin Uyumu değişkenliğini temel almaktadır (Ç.N: Darwin Uyumu: Bir popülasyonun, takip eden nesiller boyunca kendisini oluşturan sayısını muhafaza edebilmesi ya da artırabilmesi) ve yaşam öyküsü karakterleri yaşama uygunluğun temel bileşenleri olan hayatta kalma ve üreme özelliklerini belirlemektedir. Bu nedenle yaşam öyküsü evrimi üzerine çalışmalar, evrimsel biyolojideki en temel konu olan adaptasyonu anlamakla ilgilidir.

Çoğu akademisyen ve bilim insanı, bilimin popülerleştirilmesinin önemini çok iyi bilir. Bu kişiler genellikle bilimin sadece bilim için değil; aynı zamanda halk için de olduğu nosyonunu şiar edinirler. Bu nedenle çocuk kitapları, popüler bilim kitapları, çizgi filmler, belgeseller, halka açık seminerler gibi faaliyetleri sürdüren popüler bilimcileri alttan alta veya açık bir şekilde desteklerler.

Ancak bilim insanları arasında "kariyer bilimcisi" olarak adlandırılan bir diğer grup bilim insanı, bilimin halk için değil; bilim için olduğu nosyonunu şiar edinerek; popüler bilimin sadece medyatik ve şova dönük bir uğraş olduğunu; popüler bilimle uğraşan akademisyenlerin "gerçek bilim insanı" olmadığını, dolayısıyla bu kişilerin akademik sıfatlarının geçersiz olduğu, profesyonel bilim organizasyonlarında yer almamaları gerektiğini; bilim insanlarının tek değer ölçüsünün yayınladıkları akademik makaleler olduğunu savunmaktadırlar.

Rusya ve Avrupa'dan fizikçiler, elektronik biliminin post-silikon/silikon-sonrası çağına girecek olan spin-dalga cihazlarının çekirdeğinde yer alan magnonik kristalleri oluşturmak için süperiletken/ferromanyetik sistemlerin kullanılma olasılığını gösterdiler.

Magnonikler, kısaca, bilgi iletmek ve işlemek için spin dalgalarını kullanma olanaklarını araştırır. Modern katı hal fiziğinin bir alt alanı olarak düşünülebilecek modern bir manyetizma alanıdır; dalgaları ve manyetizmayı birleştirir, asıl amacı nano yapılı materyallerdeki spin dalgalarının davranışını araştırmaktır. Fotonikler, fotonlar ve elektromanyetik dalgalar ile ilgilenirken, magnoniklerin odağı, manyetik momentlerin oryantasyonunun harmonik salınımlara olan dönüş dalgaları veya magnonlar üzerindedir. Ferromanyetik malzemelerde, elektronların manyetik momentleri, yani bunların dönüşleri manyetik bir alanda hizalanır. Manyetik bir sistemde gözlemlenen spin/dönüş hizalama dalgalarına, spin dalgaları denir.

Yaz sezonunun vazgeçilmezleri arasında yüzme havuzları vardır. İnsanlar yığınlar halinde havuzlara doluşup serinlemeye çalışırlar. Ancak hepsi, aslında hiçbirinin kolay kolay itiraf etmeyeceği bir şeyi de yaparlar: havuzlara işemek (çiş yapmak). Bu gerçekten kişiye çok fazla zaman kazandırabilir ve üşengeç insanların kolayca başvurabileceği bir çözümdür de; ancak araştırmalar bu davranışın hiç de akıllıca olmadığını gösteriyor. Çünkü idrarınızın kimyası ile havuzun kimyası pek de uyumlu değil!

ACS Environmental Science & Technology dergisinde yayımlanan bir araştırma makalesine göre idrarımızın bir parçası olan ürik asit ile havuzların meşhur "klor" elementi hiç de uyumlu değildir. Purdue Üniversitesi'nde İnşaat Mühendisliği Bölümü profesörlerinden Ernest Blatchey, havuz kimyası üzerine neredeyse 10 senedir araştırmalar yürütmektedir. Çin Tarım Üniversitesi'nden Jing Li ile ortaklık yapan Dr. Blatchey, ürik asit ile klor arasındaki tepkimenin 2 önemli yan ürünü üzerinde araştırma kararı aldı: siyanojen klorid ve trikloramin.