Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

“Bilim, Türler Arası Evrimi Kabul Etmiyor” mu?

“Bilim, Türler Arası Evrimi Kabul Etmiyor” mu? How Stuff Works
7 dakika
3,890
Evrim Ağacı Akademi: Bilim Dışı İddialara Bilimsel Cevaplar Yazı Dizisi

Bu yazı, Bilim Dışı İddialara Bilimsel Cevaplar yazı dizisinin 4. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Kızım Sana Söylüyorum Gelinim Sen Anla: Alabama Eyaleti Eğitim Müdürlüğü'ne..." başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

16-17 Mayıs 2012 tarihinde "Marmara Genç Vizyon Topluluğu" isimli öğrenci topluluğu tarafından, Marmara Üniversitesi Haydarpaşa Kampüsü’nde “Bilim, Türler Arası Evrimi Neden Kabul Etmiyor?” başlıklı bir sempozyum düzenlenecekmiş. Bu konunun siyasi boyutlarına hiç girmeyeceğim, yeri geldiği zaman konu hakkında diğer yazar arkadaşlarım derinlemesine analizler yapacaklardır. Ben, bu yazımda, bu bilim düşmanı cüreti gösterebilen Marmara Genç Vizyon Topluluğu’nun başlığına taşıdığı hayal ürünü argümanı bilimsel açıdan değerlendirmek istiyorum. Yer yer de etkinliğe bazı göndermeler yaparak etkinlik organizatörlerine ve oraya “profesör” ünvanlarıyla, hiç çekinmeden ve muhtemelen utanmadan çıkan akademisyenlere bazı sorular yönelteceğim. Eğer ki bu bilim karşıtı ve bilimsel alandan uzak insanların şahsi düşüncelerini etkileyerek bir yerlere varmayı hedefleyen bu etkinlik, bilim çevreleri ve aklı başında üniversite öğrencileri tarafından engellenemeyecek olursa, umuyorum ki çok saygıdeğer (!) profesörlerimiz, bu yazımda yönelteceğim soruları cevaplama ve sempozyum konuları arasına taşıma büyüklüğünü göstereceklerdir.

İlk olarak, adımız kadar rahat söyleyebiliriz ki, günümüz modern bilimi, bundan birkaç on yıl öncesinden beridir türlerin birbirlerine evriminin nasıl gerçekleştiğini onlarca farklı mekanizmasının, binlerce alt detayı ile birlikte, çok net bir şekilde açıklamışlar ve bu açıklamalarını laboratuvar ortamında sayısız defalar test ederek deneysel olarak da doğrulamışlardır. Hatta öyle ki yaratılışçı düşünceleriyle bilinen ve uzun yıllardır yaratılışçıların argümanlarının temelini oluşturan “İndirgenemez Karmaşıklık” safsatasını (göz, beyin gibi organların evrim ve doğal süreçler ile açıklanamayacak kadar karmaşık oldukları iddiası) ileri süren Lehigh Üniversitesi akademisyenlerinden Prof. Dr. Michael Behe, Aralık 2010 yılında “Deneysel Evrim, Fonksiyon Kaybettirici Mutasyonlar ve Adaptif Evrim’in İlk Kuralı” isimli başlığıyla The Quarterly Review of Biology dergisinde yayınladığı makalesinde Evrim Kuramı’nın deneysel olarak ispatlandığını ve dolasıyla evrimin bir doğa gerçeği olduğunu, belli sınırlar dahilinde de olsa kabul etmişti. Tabii bu makale yaratılışçılar arasında hiçbir zaman Behe’nin ta 1996 yılında yayınladığı “Darwin’in Kara Kutusu” isimli kitabındaki bilim dışı düşünceleri gibi popüler olamadı. Nedeni aşikar: Yaratılışçılık, profesörlük ünvanınından nemalanabildikleri bir kalesini yitirdi. Zaten hepi topu Dünya çapında birkaç yüzü geçmeyen Evrim Karşıtı bilim insanlarından birinin eksilmesi, bu kişiler için büyük üzüntü ve utanç kaynağı olmuştur. Ancak ülkemizde halen, Dünya çapındaki bilim insanlarının %99’undan fazlasının kabul ettiği evrim gerçeği, “profesör” ünvanını edinmiş insanlarımız tarafından herhangi bir bilimsel temele dayandırılmadan reddedilmekte ve bu reddedişleri, üniversiteler gibi bilimsel kurumlarda yapılan sempozyumlara kadar taşınacak kadar cüretkar olabilmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Her neyse, konumuza geri dönelim. Bakalım bu bilim (!) insanlarımız ve organizatörlerimiz argümanlarında ne derece haklılar. Bunu görmek için ne yapmak gerekiyor? Elbette güvenilir, bilimsel kaynaklardan konuyu araştırmak gerekiyor. Ben de, bu yazımda sizlere türleşmenin gözlendiği durumların bilimsel makalelerinden örnekler sunacağım. Dediğim gibi, umarım hocalarımız bu konuları çok kıymetli (!) sempozyumlarına taşıyacaklardır.

İlk olarak zamanında Charles Darwin’in de üyesi olduğu ve hatta Türlerin Kökeni isimli kitabının özetinin ilk defa bilim camiasına duyurulduğu Linnean Cemiyeti’nin çok geniş çapta kabul görmekte olan Biological Journal of the Linnean Society dergisinde çıkmış bir makaleye bakalım. Makalede Türkiye’de yaşamakta olan Spalax (bir cins köstebek faresi) cinsine ait 2 türün evrimsel süreçte birbirinden nasıl farklılaştığı ve eskiden tek bir türken, iki ayrı türe evrimleştikleri incelenmektedir. Bunu yapmak için genlerdeki farklılaşmalar ve çokbiçimlilikler takip edilmiştir. Bu analizler de, bu iki türün tek bir türden farklılaşarak evrimleştiğini ortaya koymaktadır. Tabii, bu çok saygıdeğer hocalarımız evrimi bir farenin bir kuşa dönüşüp uçması, bir yılanın bir ayıya dönüşüp balık avlaması, bir atın bir denizatına dönüşüp sulara girmesi gibi hayal ettikleri için, bilimde evrimleşmenin ne demek olduğunu asla anlayamayacaklardır. Sanıyoruz ki bu tip bilim dışı sempozyumlara katılmayı kabul etme sebepleri de, bu hayallerindeki evrim tanımından kaynaklanmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

"Spalax" cinsi
Wikipedia

Bir başka makaleye bakalım. Bu defa, geçtiğimiz günlerce Beyaz TV’deki Evrim Tartışması’na çıkarak biyoloji bilgisiyle ve Evrim Kuramı’na hakimiyeti ile bizleri büyülemiş olan Prof. Dr. Turan Güven’in “pek de matah” bulmadığı Nature gibi meşhur bir dergi olan Evolution isimli dergide, 1971 yılında çıkmış bir makale bu. Makale, “Evrimin ışığı olmaksızın Biyoloji’de hiçbir şeyin anlamı yoktur.” sözüyle Evrimsel Biyoloji’nin önemini vurgulayan, bilime yaptığı katkılardan ötürü Ulusal Bilim Ödülü, Franklin Madalyası gibi ödüllere layık görülmüş, günümüz modern bilimin en büyük bilim insanlarından Prof. Dr. Francisco Ayala, Prof. Dr. Richard Lewontin gibi kişilerin hocası olarak görev yapmış Prof. Dr. Theodosius Dobzhansky tarafından yazılmıştır. Makalede, evrimsel süreçler o kadar net belirlenmiştir ki, “yarı-tür” diye bir terim ileri sürülmek zorunda kalmıştır. Bu canlılar, ortak atalarından evrimleşmeye başladıktan sonra, henüz evrimseşme sürecinde tam olarak farklılaşmamış, ancak yeterince farklılaşmalarından ötürü eşeysel olarak (üreme açısından) izole olmuş canlı gruplarıdır. İnceledikleri canlı ise Drosophila paulistorum isimli bir süpertür (henüz cins olamamış, ancak evrimsel süreçte halen türleşmekte olan, altında alt türleri ve yarıtürleri barındıran taksonomik grup) ve bu süpertürün altında bulunan ve günümüzde hala gözlerimizin önünde türleşmekte olan 6 alt yarıtürdür. Bu canlılar üzerinde gerek laboratuvar ortamında, gerekse doğal ortamlarında analizler yapılmış ve ortak atalarından nasıl, ne yollarla ve ne zaman farklılaştıkları tespit edilmiştir. Yine, zaten modern bilimin açıkladığı gibi, bu türler bir sinekken bir anda insana dönüşüp uzaya mekikler yollamamaktadırlar. Zaten Evrimsel Biyoloji’nin hiçbir zaman böyle iddiası olmamıştır.

"Drosophila" cinsi
The Conversation

Yeri gelmişken izah edelim: Türleşme, çok yavaş gerçekleşen ve evrimleşen yeni türlerin atalarına oldukça benzedikleri bir süreçtir. Ancak bu süreç, giderek uzun vadede izlenecek olursa, her seferinde oluşan yeni türlerin atalarından bir miktar farklılaşmaları sonucunda, en nihayetinde, yepyeni ve en eski atalarına hiç benzemeyen bireylerin oluştuğu görülecektir. Dolayısıyla insanın evriminden bahsederken, maymunsu bir ortak ata, hiçbir zaman bir anda bildiğimiz modern insana dönüşüp kuantum mekaniğinin sırlarını çözmeye başlamamıştır. Maymunsu ortak atamızdan, insanlara giden ve şempanzelere giden kolların ayrılması 6 milyon yıl önce gerçekleşmiştir. Sonrasında, bu 6 milyon yıl içerisinde şempanzeler ve insanlar evrimleşmiştir. Örneğin bu uzun süreçte, insana ait 26 farklı türü net bir şekilde tanımlayabilmekteyiz. Yani 6 milyon yıl önceki ortak atamızdan, günümüzdeki insana kadar her basamakta kendi atasından biraz daha farklı 26 farklı tür yaşamıştır. Ancak bunların farklarının üst üste binmesi sonucunda, nesiller sonra, yani günümüzden 200.000 yıl kadar önce, bildiğimiz insan, yani Homo sapiens evrimleşmiştir. Bu evrim halen sürmektedir ve insanlar da kendi içlerinde izole olacak olsa, yeni türlerin bu süreç içerisinde evrimleşmesi işten bile değildir (izolasyonun olmaması, yani genlerin karışması, evrimleşme hızını düşüren bir unsurdur).

Bir diğer makaleye bakacak olursak... Yine Evolution isimli dergide 1967 yılında yayınlanan bir makalede Dr. Doskuin, Epilobium angustifolium isimli tür üzerindeki genetik mutasyonlardan kaynaklanan türleşmeyi incelemiştir. Yaptığı araştırmada, kromozomların sayıca çiftlenmesi ve ayrılamamasından kaynaklanan bir sorundan ötürü popülasyon içinde türleşmenin meydana geldiğini ve bu şekilde çok kromozomlu olan bireylerle, normal sayıda kromozoma sahip bireylerin birbiriyle çiftleşemeyerek farklılaştığını keşfetmiştir. Zaten bu izolasyondan sonra türler morfolojik (yapısal) olarak da birbirlerinden farklılaşmıştır. İşte bu, çok net bir türleşme örneğidir. Bu canlılar, aynı ortamda yaşamalarına rağmen genetik uyumsuzluktan ötürü birbirleriyle çiftleşemeyerek evrimleşmişlerdir. Fakat bu canlıların atası ortaktır ve aynı türdür. Evrimleşmeyi görmek ve kabul etmek için başka ne gerekir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

"Epilobium angustifolium" türü
Wikimedia Commons

Örnekleri bu şekilde sayıca sonsuza kadar arttırmak mümkündür. Ne yazık ki bana ayrılan kısım bu kadar olduğu için, daha fazla örneği buradan veremiyorum; ancak size bu konuda onlarca örneğin yer aldığı makalemizi okuyabilirsiniz.

Görüldüğü gibi, aslında sempozyum sadece bu ve bunun gibi bilimsel makalelerle, başlamadan bitmiştir. Burada önemli olan, doğru ve tarafsız kaynaklara ulaşmak, araştırmak ve şahsi inançlar ve düşüncelerden ötürü bilimin önüne set çekmeyecek kadar büyük olabilmektir. Acaba bu sempozyuma katılacak hocalarımız, bu makaleleri okuyup anlayabilecek olmalarına rağmen (acaba okudular mı?), bu gibi bir sempozyuma çıkıp da “Evet, türleşme yoktur. Evrim gerçek değildir. Bu makaleler hayal ürünüdür.” diyebilecek kadar cüretkarlar mıdır?

Bekleyip göreceğiz.

Not: Bu yazı, Evrensel Gazetesi'nin Genç Hayat ekinin Nisan 2012 sayısında ve Marmara Üniversitesi'nde başlatılan harekete karşı toplanan imza sitesinde (Bilim Düşmanlığına DUR Deyin) de yayınlanmıştır.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Bilim Dışı İddialara Bilimsel Cevaplar Yazı Dizisi

Bu yazı, Bilim Dışı İddialara Bilimsel Cevaplar yazı dizisinin 4. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Kızım Sana Söylüyorum Gelinim Sen Anla: Alabama Eyaleti Eğitim Müdürlüğü'ne..." başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
11
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 12
  • Bilim Budur! 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Muhteşem! 1
  • Güldürdü 1
  • İnanılmaz 1
  • Umut Verici! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 17:35:28 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/321

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. “Bilim, Türler Arası Evrimi Kabul Etmiyor” mu?. (20 Nisan 2012). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/321
Bakırcı, Ç. M. (2012, April 20). “Bilim, Türler Arası Evrimi Kabul Etmiyor” mu?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/321
Ç. M. Bakırcı. ““Bilim, Türler Arası Evrimi Kabul Etmiyor” mu?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 20 Apr. 2012, https://evrimagaci.org/s/321.
Bakırcı, Çağrı Mert. ““Bilim, Türler Arası Evrimi Kabul Etmiyor” mu?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, April 20, 2012. https://evrimagaci.org/s/321.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close