Bu yazıyı okurken muhtemelen sabit bir şekilde, hiç hareket etmeksizin oturduğunuzu hissediyorsunuz. Ancak kozmik bir skalada bakacak olursanız, hiçbirimiz hareketsiz değiliz. Her şey, durmaksızın hareket etmektedir.

En basitinden, ekvator üzerinde ölçecek olursak Dünya, kendi etrafında saatte 1670 kilometre hızla dönmektedir. Ekvatordan 39.9^o kuzeyde bulunan Ankara'da yaşayan birisi için bu hız, saatte 1280 kilometre civarındadır. Bu, saniyede 0.36 kilometreye ya da saniyede 360 metreye denk gelmektedir! O kadar da hızlı sayılmaz, öyle değil mi?

Matematik, her ne kadar çok zor bir uğraş olsa da, herkesin gücünü ve güzelliğini takdir edebileceği bir yapıdır. Aslen miktar, yapı, uzay ve değişim gibi olguları araştırmakta kullanılan matematiğin tam bir tanımını yapmak gerçekten çok zordur.

Hepimizin bildiği gibi matematik, sayılarla ve sembollerle uğraşır. Bunları kullanarak, Evren'de var olan ve hatta var olmayan (veya var olsa da, matematikteki gibi idealize olmayan) yapı, olay, olgu ve süreçleri tanımlamakta ve izah etmekte kullanılır. Örneğin matematikte türev kavramı Evren'deki değişim olgusunun karşılığıdır.

Futurama çizgi filminin “Benda Tutsağı” bölümünde bir profesörün anlattığı, zihin değiştiren bir hikaye anlatılıyor. Profesör Cavan bir vücut ister ve Amy güçlü, ince bir vücut ister, bu yüzden fikir alışverişinde bulunmaya karar verirler. Ancak daha sonra eski bedenlerine dönmek isterler ancak cihazdaki bir sorun onları engeller. Çünkü bu yapı aynı anda yalnızca iki kişinin fikrini değiştirmesine olanak tanıyacaktı. Böyle bir süreç bir robotun katılımıyla gerçekleşir. Artık psişik değişimler yaşayan 7 beden ve kendilerine ait zihinleri olmayan 9 beden vardı. Bu sorunu çözmek Ken Keeler’a kalmıştı. Keeler, bu yapıyı kullanan herhangi bir büyüklükteki grubun yalnızca 2 element ekleyerek orijinal durumuna dönebileceğini kanıtladı. Daha sonra bu kanıt Futurama teoremi veya Keeler teoremi olarak bilinmeye başlandı. Keeler kanıtlarını Futurama’nın bu bölümüyle ilişkilendirdi.

Viagra ve diğer cinsel bozukluk ilaçlarının tıp dünyasında kullanılmaya başlanması cinsellik açısından gerçekten bir devrim yaratmıştı. Belirli sorunlardan dolayı veya yaşa bağlı ereksiyon problemi yaşayan kişiler, artık bu soruna boyun eğmeden gerekli ilaç ve tedavilerle mutlu bir cinsel hayat yaşayabiliyorlardı.

Ancak ereksiyon problemi yaşayanlara verilen bu ilaçlar bazı kişilere bütüncül bir çözüm sunamıyor. Diğer yandan kalp-damar hastalıkları ve tansiyon gibi sorunları olan insanlara reçete edilemiyorlar.^[1] Bu nedenle Viagra gibi erektil disfonksiyonu iyileştiren ilaçlardan yararlanamayan insanlar için karpuz yemek doğal ve iyi bir çözüm olabilir!

Protaktinyum elementi, "Pa" sembolü ile gösterilmektedir. Periyodik cetvelin 7. periyodunun aktanitler grubunda yer almaktadır. Elementin atom numarası 91 ve atom ağırlığı ise 231.03588 olarak bilinmektedir. Erime noktası 1845 K (1572°C veya 2862°F) olarak ölçülmüştür; ancak kaynama noktası bilinmemektedir. Oda sıcaklığında katı fazda bulunmaktadır.^[1] Katı bileşiklerde protaktinyum en çok +5 oksidasyon durumunda bulunmaktadır ancak +4, +3 ve +2 oksidasyon durumlarında da mevcuttur.

Protaktinyum elementi dövülebilir, parlak, gümüş-gri ve radyoaktiftir. Havada hızla kararmaz. 1,4 K'nin altındaki sıcaklıklarda süper iletkendir. Protaktinyumun 29 radyoizotopu keşfedilmiştir. Neredeyse tüm doğal olarak oluşan protaktinyum, ²³¹Pa'dır ve yarılanma ömrü 32.700 yıldır. Ayrıca bir alfa yayıcıdır.

Körelmiş organlar (vestigial organs, vestigials) ya da Körelmiş yapılar (vestigial structures) temel olarak Evrimsel süreçte değişen çevre koşullarından ötürü eskiden yapmakta oldukları işlerin yapılmamasıyla birlikte bir organın evrim ekonomisi dahilinde giderek körelmesi, işlevsizleşmesi ve nihayetinde yok olmasıdır. Bu tanım biraz üzeri kapalı olsa da, adım adım yazımızda önemli noktalarını açarak sizleri bilgilendireceğiz.

Bildiğiniz gibi evrim, doğa şartlarına bağlı olarak işleyen bir süreçtir. Doğa şartları ise, katrilyonlarca parametrenin etkisi altında sürekli, an be an değişirler, küçük ya da büyük miktarlarda. İşte bu değişimler, canlıların doğada hayatta kalma ve üreme başarılarını birebir etkilerler. Her türün bireyleri, bireysel olarak birbirlerinden farklıdırlar. Buna, genetik farklılıklar sebep olabileceği gibi, çevrenin de etkisi sebep olabilir. Bunun en güzel örneği, farklı ailelerde büyüyen ama genetik olarak tıpatıp aynı olan tek yumurta ikizlerinin arasında fiziksel ve davranışsal pek çok fark olmasıdır. İşte bu tür içi bireysel farklılıklar (ki bunların sayısı da katrilyonlarla ifade edilebilir), sayısız çevresel etmene karşı bir nevi sınav içerisindedirler. Bu sınavda çevre şartlarına en uyumlu olanlar daha kolay hayatta kalır ve daha kolay/çok üreyebilirler. Böylece kendilerini bu şartlara karşı güçlü kılan genleri ve dolayısıyla bu genlerin etkilerini yavrularına aktarabilirler. Bunun sonucunda da, nesiller sonunda, çevre şartları tamamen değişmediği müddetçe, o şartlara daha önceki nesillerden çok daha uyumlu türler evrimleşir.

Neden diye sorup duruyorum kendimi bildiğimden beri, aslında bebeklik dönemindeki soru sorma evresini çoktan geçtim ama durduramıyorum kendimi şu ana kadar da beni tatmin edecek pek cevap duymadım. Mesela neden varız sorusunun mantıklı cevabı yok. Neden evren var? Neden güneş sistemi var? Neden sadece dünyada yaşam var? Hatta ve hatta ben neden varım? Amacım ne ki? Neden ben sağlıklı doğarken bir diğeri hiçbir zaman iyileşemeyeceği bir hastalık ile doğuyor mesela?

Cevabını bilmediğim pek çok soru var aklımda, bana hayatı sevdiren şey de bu sanırım. Sabah erken kalkmak istememin sebebi erkenden soru sorup cevaplarını araştırmak mesela, uyandığım anda başlıyor bu kadar araba nereye gidiyor? Kimler nasıl işlere sahipler? Acaba kollarımız 2 değil de 4 olsaydı daha kolay olmaz mıydı derken bir soru daha Neden 2 ? 3,4,5… değil 2. Evrilebilecek o kadar çok hayvan varken neden maymun?

Tanıştığınız her insanla yüzde 99,9 oranında genetik olarak aynısınız. George Clooney, Donald Trump, Serana Williams, rahatsız edici iş arkadaşınız, Papa. Aslında bu insanların hepsiyle temelde aynısınız, tabii genetikten bahsediyorsak.

Yabancı bir ülkede kültür şoku yaşarken ya da sadece ailenizle yemek yerken, bu garip insanlarla kesinlikle alakanızın olmadığını düşündüğünüz anlar olmuştur. Herkes hayatının bir noktasında diğer insanlardan kopuk hissetmiştir. Bu zamanlarda, farklılıklarımızdan çok benzerliklerimiz olduğunu hatırlamak iyi olacaktır.