Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Uzayda Yaşam Büyük Patlama'dan Hemen Sonra Mı Başladı?

Uzayda Yaşam Büyük Patlama'dan Hemen Sonra Mı Başladı?
4 dakika
9,186
Tüm Reklamları Kapat

Dünyalılar yaşamla dolu bir evrene çok sonradan dahil olmuş canlılar olabilir. Yeni bir araştırmaya göre dış gezegenlerde Büyük Patlama'dan sadece 15 milyon yıl sonra uzaylı mikrobik yaşam kaynamaya başlamış olabilir.

Geleneksel olarak astrobiyologlar yaşamın evrendeki başlangıcının gizemini yıldızlar etrafındaki yaşanabilir bölgeledeki gezegenlere bakarak çözmeye çalışmaktadırlar. Aynı zamanda "Goldilocks Bölgeleri" olarak da bilinen bu bölgeler, bildiğimiz anlamıyla yaşam için bir ön gereksinim konumunda olan sıvı suyun oluşabileceği kadar merkezdeki yıldızdan uzakta olan bölgelerdir. 

Tüm Reklamları Kapat

Ancak Harvard Üniversitesi astrofizikçisi Abraham Loeb'e göre yaşanabilir bölgeden çok daha uzakta olan dış gezegenler de, 13.8 milyar yıl önce Evren'i yaratan Büyük Patlama'dan yadigar kalan radyasyonun sağladığı sıcaklıkla uzak geçmiş içerisinde yaşamı desteklemiş olabilir. 

"Ilık Yaz Günü"

Büyük Patlama'dan hemen sonra kozmos çok daha sıcak bir yerdi. Cızırtılı plazma (süpersıcak gazlar) ile doluydu ve yavaş yavaş soğudu. Bu plazma tarafından üretilen ilk ışık kozmik artalan mirkodalga ışıması (KAMI) idi ve bunu bugün gözleyebiliyoruz. KAMI'nın geçmişi Büyük Patlama'dan 389.000 yıl sonrasına kadar gidiyor.

Tüm Reklamları Kapat

Şu anda KAMI dondurucu derecede soğuk, yaklaşık olarak 270 santigrat derece, yani 3 Kelvin dolaylarında. Evrenin genişlemesine bağlı olarak, bu soğuma süreci sonucnunda kademeli olarak soğudu. Sadece 7 milyon yıl sonunda Evren'in sıcaklığı, yaşamın oluşabilmesi için yeterli düzeye inmişti: yaklaşık 0-100 derece arasına, yani 273-373 Kelvin civarına. İşte Loeb'e göre KAMI'nın ısısı sayesinde antik dış gezegenlerde su sıvı olarak var olmuş olabilir. Bunu şöyle izah ediyor:

"Evren 15 milyon yıl yaşındayken, kozmik artalan mikrodalga ışıması Dünya'daki ılık bir yaz gününe eşdeğer sıcaklıktaydı. Eğer ki bu çağda kayalıklı bir gezegen var olduysa, KAMI bu gezegen bağlı olduğu yıldızın yaşanabilir bölgesinde bulunmasa bile gezegenin yüzey sıcaklığını ılık tutabilirdi."

Ancak sorun, bu kadar erken bir dönemde gezegenlerin, özellikle de kayalı gezegenlerin çoktan var olup olmadığıdır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Standart Kozmolojik Model'e göre ilk yıldızlar Büyük Patlama'dan on milyonlarca yıl sonra hidrojen ve helyumdan oluşacak şekilde var oldu. Gezegen oluşumu için gereken hiçbir ağır element henüz oluşmamıştı.

Ancak Loeb'in düşüncesine göre nadir olarak bulunan "adacıklar" erken evren içerisinde daha yoğun maddeleri barındırmış olabilir. Üstelik devasa, kısa ömürlü yıldızlar bu maddeleri sanılandan daha erken üretimiş olabilir. Bu yıldızların patlaması, kozmosu ağır elementler ile doldurmuş ve ilk kayalı gezegenlerin oluşumunu sağlamış olabilir.

Bu ilk gezegenler ılık KAMI ile sarmalanmış olacaktır ve dolayısıyla Loeb'e göre bunların yüzeyinde sıvı su milyonlarca yıl boyunca barınmış olabilir.

Loeb'in düşüncesine göre bu teoriyi test etmenin yollarından biri Samanyolu Galaksisi içerisinde, bünyesinde hiç ağır element bulunmayan yıldızların etrafında dönen gezegenleri araştırmaktır. Bu tür yıldızlarda bizim yeni doğan evrenimizin erken gezegenlerinin benzerleri bulunuyor olabilir.

Sabit mi, Değil mi?

Bulgularına dayanarak Loeb kozmolojide "insancı prensip" (antropik ilke) fikrine meydan okuyor. Bu konsepte göre evrenin temel parametreleri farklı olacak olsaydı insanın var olması mümkün olmazdı. Dolayısıyla bu ilkenin savunusuna göre daha büyük bir "çoklu evren" içerisinde bu parametrelerin değiştiği birçok bölge bulunabilecek olsa da, zeki canlılar sadece bizimkisi gibi, bu değerlerin özellikle yaşam için "ayarlandığı" evrenlerde var olabilecektir.

Tüm Reklamları Kapat

Örneğin Albert Einstein kozmolojik sabit adı verilen böyle bir parametreyi kendisinin kütleçekim teorisi dahilinde tanımlamıştı. Bu sabit şu anda evrenin genişlemesi ile ilişkilendirilmektedir. Karanlık enerji olarak da bilinen bu sabit, vakum içerisindeki enerji yoğunluğunu tanımlar ve evrenimizin temel parametrelerinden birisidir. Antropik mantıklamaya göre çoklu evrenler içerisindeki farklı bölgelerde bu parametre farklı değerler alabilir; ancak bizim evrenimiz doğru kozmolojik sabite sahiptir ve bu da bizim var olmamıza ve etrafımızdaki gözlenebilir kozmosu incelememize neden olabilmiştir.

Loeb buna katılmıyor. Ona göre yaşam erken evren içerisinde kozmolojik sabit şu andakinden milyonlarca kat daha fazlayken başlamış olabilir. Loeb şunu söylüyor: "Antropik argüman kozmolojik sabitin şu andaki gözlenen değerini açıklamak konusunda problemlidir."

Princeton Üniversitesi astrofiziksel bilimler profesörü olan ve bu araştırmada yer almamış olan Edwin Turner, araştırmayı "çok orjinal, insanı uyarıcı ve fikirleri tetikleyici" olarak tanımlıyor. MIT astrofizikçisi olan ve yine araştırmada yer almayan Joshua Winn de, tamamen aynı fikirde. Winn şöyle diyor:

Bizim sahamızda 'potansiyel olarak yaşanabilir' tanımını katı bir yüzeye ve ısı iletimini yapabilecek sıvı suya sahip olan gezegenler olarak tanımlamak geleneksel hale gelmiştir. Sayısız, ama gerçekten sayısız makale hangi koşullar altında böyle gezegenler bulmayı umabileceğimizi tanımlamaktadır. Örneğin hangi iç kompozisyonda, ne tür bir atmosferde, hangi yıldızsal radyasyon alanında, vs. Avi bunu mantıksal bir ekstrem noktaya taşımaktadır. O, eğer ki bu iki koşul (katı yüzey ve sıvı su) gerçekten de yaşam için önemli olan koşullarsa, bunlara ulaşmanın bir diğer yolu olduğunu ortaya koydu: kozmik artalan mikrodalga ışıması.

NOT: Loeb'in makalesi Arxiv üzerinden okunabilir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
6
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • K. Moskvitch. Https://Www.livescience.com/43009-Universe-Alien-Life-Habitability-Big-Bang.html?Cmpid=514645_20140204_17991514. (20 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 20 Temmuz 2020. Alındığı Yer: LiveScience | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 12:10:04 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2013

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Uzayda Yaşam Büyük Patlama'dan Hemen Sonra Mı Başladı?. (28 Şubat 2014). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2013
Bakırcı, Ç. M. (2014, February 28). Uzayda Yaşam Büyük Patlama'dan Hemen Sonra Mı Başladı?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/2013
Ç. M. Bakırcı. “Uzayda Yaşam Büyük Patlama'dan Hemen Sonra Mı Başladı?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 28 Feb. 2014, https://evrimagaci.org/s/2013.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Uzayda Yaşam Büyük Patlama'dan Hemen Sonra Mı Başladı?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 28, 2014. https://evrimagaci.org/s/2013.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close