Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Vardiyalı Çalışan Burun Deliklerimiz ve Burnumuzun Şeklini Belirleyen Genler

Vardiyalı Çalışan Burun Deliklerimiz ve Burnumuzun Şeklini Belirleyen Genler MNN
2 dakika
17,151
Tüm Reklamları Kapat

Sadece grip ya da nezle olduğumuzda değil, aslında, normal zamanlarda da burnumuz tıkanır ama burun deliklerimiz bunu o kadar kıvrak ve koordineli bir şekilde yapar ki neredeyse hiç farkında olmayız. Bu durum şöyle gerçekleşir: Yaklaşık her 4 saatte bir, burun deliklerimizden biri diğerine göre daha fazla şişer ve bu şişkin olan delikten çok az hava girişi olur. Bu süre sonunda, diğer burun deliği şişer ve daha önce az çok tıkalı halde olan burun deliğinin şişkinliği inerek normal hava akışı tekrar sağlanır. Buna “nazal siklus (döngü)” denir ve her 10 kişiden 8’inde görülür. Bu görev değişimi (bir nevi vardiyalı çalışma) sayesinde, burun deliklerimiz iş yükünü paylaşırlar. 

İyi de burun deliklerimiz neden böyle vardiyalı çalışma eğilimindedir? Bunun bir sebebi, burnun akciğerlerin korunması için birincil organ olmasıdır. Akciğerlere ulaşmaması gereken toz, sümük ve diğer maddeler, “siliya” denen burun kılları tarafından tutulur. Siliyanın bu görev esnasında kurumaması için ara sıra dinlenmesi gerekir. İşte bunun için burun delikleri görev paylaşımı yaparlar. Amaç, burunun görevini başarıyla sürdürmesini sağlayarak akciğerleri korumaktır. Bir diğer sebep ise bu döngünün daha iyi koku alabilmemizi sağlamasıdır. Koku alabilmemiz havadaki kimyasallar yoluyla gerçekleşir ve bazı hava kaynaklı kimyasalların, koku almaçlarına (reseptörlerine) tutunarak saptanabilmeleri için biraz zamana ihtiyaçları vardır. İşte, az da olsa hava geçişine izin veren tıkalı burun, bu ihtiyacı karşılayarak yavaş hareket eden bu kimyasalların koku olarak algılanmasını mümkün kılar.

Tüm Reklamları Kapat

Burun Şeklimizi Ne Belirliyor?

Burun şekli birçok insanın yakından ilgilendiği konulardan birisidir, zira yeni biriyle tanıştığımızda suratlarında ilk olarak gördüğümüz organlardan birisi burun ve bunun şeklidir. Dünya'da genel olarak görülen burun şekilleri farklı kaynaklarda 6, 12, 13 veya 14 farklı kategoride incelenmektedir; ancak elbette ki burun şekli süreğen bir dağılım göstermektedir; yani keskin sınırlarla ayrılan kategoriler yaratmak mümkün değildir.

Ancak modern bilim ve genetik yöntemleri sayesinde biliyoruz ki, DCHS2, RUNX2, GLI3 ve PAX1 genleri burnun genişliğini ve sivriliğini belirlemektedir. Bu genlerin farklı kombinasyonları, insanlarda gördüğümüz farklı burun şekillerini yaratmaktadır.

Nature dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, ilginç bir şekilde bu genlerin her biri insan türünün yakın tarihinde güçlü seçilim baskısı altında kalmış, hatta GLI3 geni "hızlı evrim" denen bir süreçten geçerek ortalamanın üstü bir hızla farklılaşmıştır. Bu durum, Neandertaller ve Denisovalılar gibi diğer yakın akraba (ama soyu tükenmiş) insan kuzenlerimizle aramızdaki yüz görünümü açısından olan farkları açıklamaktadır.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
24
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 16
  • Güldürdü 8
  • Muhteşem! 7
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 6
  • İnanılmaz 5
  • Merak Uyandırıcı! 4
  • Bilim Budur! 3
  • Umut Verici! 3
  • Üzücü! 3
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 14:04:11 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4555

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. Ş. Özdil, et al. Vardiyalı Çalışan Burun Deliklerimiz ve Burnumuzun Şeklini Belirleyen Genler. (27 Eylül 2016). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4555
Özdil, A. Ş., Bakırcı, Ç. M. (2016, September 27). Vardiyalı Çalışan Burun Deliklerimiz ve Burnumuzun Şeklini Belirleyen Genler. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4555
A. Ş. Özdil, et al. “Vardiyalı Çalışan Burun Deliklerimiz ve Burnumuzun Şeklini Belirleyen Genler.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 27 Sep. 2016, https://evrimagaci.org/s/4555.
Özdil, Ayşegül Şenyiğit. Bakırcı, Çağrı Mert. “Vardiyalı Çalışan Burun Deliklerimiz ve Burnumuzun Şeklini Belirleyen Genler.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, September 27, 2016. https://evrimagaci.org/s/4555.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close