Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Neden Bir Mağara Adamı Gibi Görünmüyoruz?

Neden Bir Mağara Adamı Gibi Görünmüyoruz?
4 dakika
5,614
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 9 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Yeni bir araştırma yüzyıllar önce toplumun daha dost canlısı ve daha az saldırgan hale gelmesiyle insanların daha narin ve dişil yüz hatları ile geliştiğini öne sürüyor.

İnsanlar, işbirliği yapan toplumlar oluşturmaya, araç gereç yapmaya ve birlikte çalışmaya başladıkça, bir mağara adamının sağlam yüz hatlarına ihtiyacının daha az olmasına sebep olan saldırganlık seviyeleri azalmaya başlamıştır. Peki ya sonuç? Araştırmacılar sonucun daha ince kafatası, daha ince kaşlar ve daha yuvarlak kafalar olduğunu söyledi. Bunun gibi değişikliklerin, insan iskeletini etkileyen, testosteron seviyesinden de gözlemlenebileceğini eklediler.

Tüm Reklamları Kapat

Araştırma ilk kez sosyal hoşgörüdeki artışın ve testosteronun düşüşünün Orta Taş Çağı’ndan yaklaşık 50,000 yıl önce çok iyi bilinen yüz boyutunda küçülmeye yol açtığını öne sürüyor. Ama herkes aynı kanıda değil. Yale Üniversitesi’nde antropoloji profesörü olan Richard Bribiescas, sosyal işbirliğinin ötesinde birçok diğer etkenlerin testosteronu etkilediğini söyledi. Bribiescas araştırma alanının ilginç bir alan olduğunu ekleyerek Live Science'a gönderdiği bir elektronik postada şöyle yazdı: 

Testosteron fizyolojisinin yaşayan insanlarda ve fosil kalıntılarında davranışsal birlikteliği aşırı derecede zor kılan beslenme ve etkinlik gibi çok çeşitli çevresel etkenler tarafından etkilendiği iyice anlaşılmıştır.

Yeni araştırma için, Utah Üniversitesi mezunu olan Robert Cieri ve meslektaşları 30 farklı nüfustan elde edilen ve 80,000 yıldan daha eski olan 1,400’den fazla tarihi ve modern kafataslarının dâhili hacmini, yüz şeklini ve alın bölgesini ölçümledi. Cieri kafatasları arasında bir eğilim buldu. Zamanla, alın bölgesinin boyutu küçülmeye ve yüzün üst kısımları kısalmaya başladı. Önceki araştırma bu özelliklerin vücutta daha düşük testosteronun sonucu olduğunu öne sürüyor. Cieri, ilk toplumları, sanatı ve araç gereçlerin üretimini kastederek Live Science’a şöyle bir elektronik posta yazdı: 

Tüm Reklamları Kapat

Testosteron seviyesinde basit ve nispeten hızlı bir değişimin birçok davranışsal yeniliklere sorumlu olmuş olabilmesi oldukça etkileyici. İnsanlık tarihindeki en önemli gelişmelerden birine daha iyi veya daha iyi oluşmuş bir beyin tarafından değil de daha işbirlikçi bir mizaca geçişe olanak sağlamış olabilir.

Kanıtlar, yaklaşık 50,000 yıl önce insanoğlunun sanat yapmaya, gelişmiş araç gereçler geliştirmeye ve işbirliği üzerine kurulmuş toplumlar oluşturmaya başladığını öne sürüyor. Bu davranışsal devrimle ile ilgili herhangi bir kafatasındaki değişikliklere baktıkları için, Cieri ve meslektaşları 200,000 yıl öncesinden 90,000 yıl öncesi ait 13 adet ve 10,000 yıl öncesinden 38,000 yıl öncesine ait 41 adet olmak üzere fosil kafataslarını iki grupta karşılaştırdılar. İki grubun kafataslarında ufak değişiklikler ayırt edemeseler de her birinin kafatası özelliklerinde kapsayıcı, önemli bir değişiklik buldular ve değişimin testosterondan dolayı olduğunu yorumladılar. Cieri şöyle söyledi:

Özellikle el kemiklerinde, baş ve yüz bölgelerinde olmak üzere, testosteronun anatomi üzerinde geniş çapta bir etkisi var. Ayrıca, testosteronun mizaç ve davranış üzerinde de geniş çapta bir etkisi vardır. Modern insanlara dair psikolojik çalışmaların yüksek testosteron seviyesinin otoriteye karşı saldırganlık, baskınlık ve asilik ile ilişkilendirilmiş gibi görünüyor. Yüksek testosteron sosyal duygudaşlık gibi bazı sosyal bilişi de azaltabilir.

Cieri bulguların cüce şempanzeler ve şempanzelerin arasında bulunan testosteronla ilişkili davranışsal farklılıklar dahil olmak üzere hayvanlardaki evcilleşme ve testosterona dair araştırmaya dayanmakta olduğunu söyledi. Cüce şempanzeler (bonobolar), şempanzelere kıyasla çok daha az testosterona sahiptirler ve cüce şempanzeler çok daha işbirlikçi oldukları bilinir. Sibirya’ya özgü ya da gümüş tilki üzerine yapılan araştırma ayrıca belirli tilki nesillerinde daha az tetikte ve saldırgan olduklarında daha olgunlaşmamış bir görünüm aldıkları ve daha evcilleşmiş davranış sergilediklerini buldu. Cieri şunu söyledi: 

Ama yeni araştırmanın mevcut ölçülebilir insan kafatasının çok olmaması ve bilim insanlarının ölmüş insanlar üzerinde hormon ölçümü yapamaması dahil olmak üzere kendisine has engelleri var. Çok uzun bir süre önce ölmüş bir insanın testosteron seviyesini direkt olarak ölçemiyoruz ve bu nedenle seviyelerin ne olduğuna dair kesin olarak emin olamıyoruz. Fakat testosteronun nasıl etkilediğini modern insanların yüz şekillerinden anlayabiliyoruz ve muhtemelen 50,000’den, 200,000 yıl önceki insanlar da aynı şekilde karşılık verirdi çünkü neredeyse iskeletsel olarak yaşayan insandan farksızlar.

Harvard Üniversitesi’nde primatolog olan Richard Wrangham ise şunu söyledi:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bulgular daha ilkel geçmişimize ait heyecan verici bir ipucu sağlıyor. Vücut yapısındaki erkeksilik davranıştaki erkeksilik ile bağlantılı olmaya eğilimlidir yani ilkel erkeğin bugünkünden daha abartılı erkeksi yüz hatlarına sahip olduğu kanıtı daha ilkel geçmişimize dahil heyecanlı bir ipucu veriyor. Saldırganlığın artışı evrimi, saldırganlığın azalmasının evrimiyle kıyaslandığında nispeten daha iyi anlaşılmıştır.

Lakin diğerleri çalışmada bazı kusurlar görüyor. Örneğin, çalışmaya dahil olmayan New York Üniversitesi’nden antropoloji profesörü olan Susan Antón işbirliğinin yanında yiyecek elverişliliği gibi diğer birçok etkenlerin de yüz hatlarında değişikliği etkilemiş olabileceğini söyledi. Örnek olarak Antón uzun bir süre zarfı boyunca yetersiz beslenme sıkıntısı çeken insan nüfusu zamanla daha küçük yetişkin vücutlarına ve yüzlerine evrimleşmiş olabileceğini söyledi. Antón daha evcil gümüş, veya Sibirya’ya özgü, tilkiler gözlemine atıfta bulunarak şöyle söyledi:

Bence, yazarlar tıpkı gümüş tilkilerde gördüğümüz gibi sosyal hoşgörü olası bir şekilde bazı amaçlanmamış (yapısal) sonuçlar doğurduğunu düşünmekte haklılar. Ama ne zaman ve neyin daha karmaşık olduğu kavranmalı. Hormon dolaşımı bu sonuçların olası bir şekilde parçası ama belli bir dolaşım seviyesi ve insan kafatasında incelme ile basit bir bağlantı olduğunu söylemek güç.

Ama Antón, çalışmanın deneyimsel deneylere yeni örnekler oluşturmak için davranışla birlikte kafatası bilimi gibi ayrı ve uzmanlaşmış alanları bağlayan devrimci bir araştırmada heyecan verici yeni bir temaya katkıda bulunduğunu söyledi.

Not: Bu yazıyı çeviren Sabiha Zeynep Cesur'a teşekkür ederiz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
19
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 3
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: LiveScience | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 13:54:05 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2602

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
J. R. Lim, et al. Neden Bir Mağara Adamı Gibi Görünmüyoruz?. (19 Eylül 2014). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2602
Lim, J. R., Ağacı, E., Bakırcı, Ç. M. (2014, September 19). Neden Bir Mağara Adamı Gibi Görünmüyoruz?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/2602
J. R. Lim, et al. “Neden Bir Mağara Adamı Gibi Görünmüyoruz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Evrim Ağacı, Evrim Ağacı, 19 Sep. 2014, https://evrimagaci.org/s/2602.
Lim, Jillian Rose. Ağacı, Evrim. Bakırcı, Çağrı Mert. “Neden Bir Mağara Adamı Gibi Görünmüyoruz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Evrim Ağacı. Evrim Ağacı, September 19, 2014. https://evrimagaci.org/s/2602.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close