Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kusursuz Ara Tür (Geçiş Fosili) Örneği: Yassı Balık Fosillerinin Yer Değiştiren Gözleri!

Yassı Balıkların Atalarının Fosillerinde Gözler "Arada Kalmış" Şekilde!

Kusursuz Ara Tür (Geçiş Fosili) Örneği: Yassı Balık Fosillerinin Yer Değiştiren Gözleri!
3 dakika
8,920
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 10 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Pisi balığı, dil balığı, kalkan balığı ya da diğer yassı balıkların yüzleri, birbiriyle uyuşmayan gözleri ve ağızlarının duruş biçimi, zorla birbirlerine oturtulmuş yapboz parçalarına benzer. Bunun sebebi, bu balıkların olgunlaştıkça, gözlerinden birinin başın üzerinden geçerek diğer tarafa göç edip, diğer gözle aynı tarafa ulaşmasıdır. Keşfedilen bir fosil, bu özelliğin nasıl evrimleştiğini aydınlatıyor.

Oxford Üniversitesi'nde paleobiyolog olan Matt Friedman, Viyana’daki Doğal Tarih Müzesi’nde bulunan ve bugüne kadar hatalı olarak tanımlanmış bir balık fosilinin, bugünkü yassıbalıklar ile ataları arasındaki kayıp halka olduğunu keşfetti!

Tüm Reklamları Kapat

Nature dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, 50 milyon yıl öncesine ait Heteronectes isimli bir türe ait olan bu tek numunenin sol gözü, kafatasının üst kısmı boyunca yer değiştirdi; ancak tamamen diğer tarafa geçişi tamamlanmamış vaziyette, ortada bulunuyor! Bu balığın gözünün pozisyonu, bu türü modern, asimetrik yassı balıklar ile onların iki güzü yüzün farklı taraflarında bulunan simetrik yüzlü atalarının tam ortasında bir geçiş türü olduğunu gösteriyor.

Dil balığı, Heteronectes gibi modern bir balıktır ve iki gözü de kafasının aynı tarafında bulunur.
Dil balığı, Heteronectes gibi modern bir balıktır ve iki gözü de kafasının aynı tarafında bulunur.

Yassıbalık Nedir?

Pleuronectiformes takımından olan yassıbalıklar, kamuflaj konusunda ustadırlar. Yassıbalıkların ülkemizde en meşhur olanı, bol miktarda tüketilen kalkan balığıdır (Scophthalmus maximus). Yassıbalıklar, sadece avlarını yakalamak ve avcılarından kaçmak için uzmanlaştırdıkları kamuflaj yetenekleriyle değil, aynı zamanda evrimin en net kanıtlarından birini bizlere sunmaları açısından bilim camiasında popülerdirler.

Tüm Reklamları Kapat

Yassıbalıklar, isimlerinden de anlaşılabileceği gibi, denizlerin tabanlarındaki kumlu alanlara gömülüp, avlarını bekleyen veya avcılarından saklanan türlerdir. Fakat yaşamının büyük bir kısmını okyanus tabanında yan yatarak geçiren balıklar için, bir gözlerinin sürekli kumun içine bakması, evrimsel açıdan dezavantajlıdır. Zira yassı balıklar, evrimsel sürecin tamamında bu şekilde yassı biçimde su dibinde yatan türler değildiler, yakın kuzenleri, onlara oldukça benzeyen ancak yassı olmadan, normal şekilde yüzen balıklardır.

Türün genetik analizi yapıldığında ve fosil kayıtları incelendiğinde, net bir gerçek göze çarpar: Türün altta kalan gözü, süreç içerisinde kademeli olarak üst tarafa kaymıştır. Çünkü tam da evrimsel biyolojinin öngördüğü biçimde, gözün bir taraftan diğerine kayması sırasında, bu geçişin tam olarak tamamlanmadığı nesillere ait fosiller bulunmuştur. İşte bu araştırmadaki bulgu da, buna bir örnek!

Günümüzdeki bireylerin çoğunun iki gözü de, yassı biçimde yattığı zaman yukarı dönük olacak şekildedir. Böylece av ve avcılarını iki gözüyle de takip edebilir. Fakat vücut planı, halen yan yatmış bir balığa benzediğinden, anatomileri oldukça gariptir: yan yatmış bir balık ve vücudun iki tarafında öbeklenmiş bir çift göz...

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Asimetrik Gözlerin Evrimsel Gelişim Biyolojisi!

Yaklaşık 600 çeşit yassı balık çeşidi var, bunların çoğu insanlar tarafından yakalanıp yeniyor. Bilim insanları bu balıkların iki gözlerinin de yüzlerinin neden aynı tarafında bulunduğunu biliyorlar:

Serbest halde yüzebilen bir larvayken, bu balıkların yüzlerinin iki tarafında da (normal şekilde) gözleri var. Ancak yetişkin olduklarında, deniz tabanında boylu boyunca uzanıyorlar ("yassı" balık, buradan geliyor). Gözlerden bir tanesinin üst tarafa, vücudun ortasına veya tamamen diğer tarafına taşınması, yassı balıkların bu gözlerinin kumun içerisine sürekli olarak ve boşu boşuna bakmasına engel oluyor. Böylece suyun içerisinden gelebilecek tehditlere karşı daha uyanık olabiliyorlar.

Ancak bu düzenlemenin nasıl ortaya çıktığı bilim insanları arasında tartışma konusu çünkü şu anda var olan hiçbir yassı balık, bir ara geçiş örneği göstermiyor. Freidman'ın anlattığına göre yassı balıklar, bazı insanların kademeli evrime ve uzun nesiller boyunca etki eden doğal seçilime saldırmak için kullandıkları başlıca örnekler arasında yer alıyordu. Ancak Freidman'ın LiveScience'a söyledikleri, tartışmaya son noktayı koyuyor:

Bu fosil, ara geçiş morfolojisini kanıtlayan apaçık bir örnektir.

Vertebrate Paleontology’nin Temmuz 2012 sayısında Freidman, bu keşifle asimetrik yüzün yaşayan yassı balıkların evriminde ilk özellikler arasında olduğunun kanıtlandığını yazdı.

Araştırmacılar modern yassı balıkların bir diğer atası olan Amphistium türünü biliyorlardı. Ancak Heteronectes fosilinde, Freidman'ın yaptığı gibi detaylı bir araştırma hiç yapılmamıştı. Heteronectes iskeleti Kuzey İtalya’daki Bolca'da balık fosili bakımından zengin, antik mercan kayalıkları içeren alandan çıkarıldı.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
11
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Umut Verici! 4
  • Merak Uyandırıcı! 4
  • İnanılmaz 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • İğrenç! 1
  • Korkutucu! 1
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • W. Parry. Flatfish Fossil Shows Evolution Of Animal’s Eye Asymmetry. (25 Haziran 2012). Alındığı Tarih: 13 Kasım 2019. Alındığı Yer: HuffPost | Arşiv Bağlantısı
  • M. Friedman. (2008). The Evolutionary Origin Of Flatfish Asymmetry. Nature, sf: 209-212. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 02:59:58 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1492

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
N. Karyağış, et al. Kusursuz Ara Tür (Geçiş Fosili) Örneği: Yassı Balık Fosillerinin Yer Değiştiren Gözleri!. (12 Ekim 2013). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1492
Karyağış, N., Bakırcı, Ç. M. (2013, October 12). Kusursuz Ara Tür (Geçiş Fosili) Örneği: Yassı Balık Fosillerinin Yer Değiştiren Gözleri!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/1492
N. Karyağış, et al. “Kusursuz Ara Tür (Geçiş Fosili) Örneği: Yassı Balık Fosillerinin Yer Değiştiren Gözleri!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 12 Oct. 2013, https://evrimagaci.org/s/1492.
Karyağış, Nurgül. Bakırcı, Çağrı Mert. “Kusursuz Ara Tür (Geçiş Fosili) Örneği: Yassı Balık Fosillerinin Yer Değiştiren Gözleri!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 12, 2013. https://evrimagaci.org/s/1492.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close