Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Hemofobi: İnsanları Neden Kan Tutar? Bazıları Kan Görünce Neden Bayılır?

Hemofobi: İnsanları Neden Kan Tutar? Bazıları Kan Görünce Neden Bayılır? Verywell Health
2 dakika
87,169
Evrim Ağacı Akademi: Fobiler Yazı Dizisi

Bu yazı, Fobiler yazı dizisinin 16. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Fobi Nedir? Ne Zaman Ortaya Çıkar ve Nasıl Tedavi Edilir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Bugüne kadar yüzlerce fobi, yani herhangi bir unsura karşı mantıklı olmayan ve abartılı korku tipi tanımlandı. Ancak kan fobisi, yani hemofobi, bunlar arasından en ilginçlerinden birisi. Çünkü birçok fobi, daha makul olan korkularımız sırasında da olduğu gibi, kan basıncını ani olarak yükseltir ve salgılanan adrenalin nedeniyle kalbin sıkışması hissiyle sonuçlanır. Kan fobisinde ise hem kan basıncı, hem de kalp ritmi önce hızla yükselir, sonrasındaysa hızla çakılır. Bu da kişinin bayılmasıyla sonuçlanır. İyi ama neden?

Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Jon Sanford, kan görmeye karşı gösterilen bu farklı tepkinin, türümüzün popülasyonunun sadece %3-4 arasında görüldüğünü belirtiyor. Kan görünce bayılma tepkisi, bir çeşit vazovagal tepki. Yani meşhur vagus sinirinin tetiklediği bir tepki. 12 kafatası sinirinden biri olan vagus siniri, beyin sapından çıkıp boyun ve göğüsten geçerek karna kadar uzanır. Aslında parasempatik sistemin, yani “ye” ve “dinlen” sisteminin bir parçası olan bu sinir; aç ve susuz kalma, uzun süre ayakta kalma, aşırı gülme, ani korkma veya kan görme gibi olağandışı bir durum karşısında, kan basıncının ve kalp atışının düşmesine neden olur.

Tüm Reklamları Kapat

Kan görünce bayılma tepksinini halen tam olarak anlaşılamamış olsa da, birkaç olası hipotezden söz etmek mümkün. Bunlardan en önde geleni, bu tepkinin hayvanların tehdit karşısında verdiği en temel tepkilerle ilgili olduğu yönünde: Yani "kaç", "savaş" veya "donakal". Kan gibi tehdit unsuru olabilecek bir vücut sıvısıyla karşılaştığımızda, bazılarımız donakalmaya meyilli olabilir.

İşte bayılma, bunu sağlayan bir tepkidir. Düşme fikri belki korkutucu gelebilir ancak vücudumuz bu şekilde kendini koruyarak yatay duruma geçer ve beynimize kan ve oksijen gitmesini sağlar. Hele ki vücudunuz kesildiğinde bayılıyorsanız, bunun evrimsel anlamı daha da büyük olabilir: Kanama sırasında kan basıncını olabildiğince düşürmek, kan kaybını azaltacak ve pıhtılaşma için zaman sağlayacak, dolayısıyla hayatta kalma olasılığını arttıracaktır. Bu nedenle popülasyonun en azından bir kısmında bu "kan görünce bayılma" çeşitliliğin bulunması, türümüzün geneline evrimsel bir avantaj sağlamış olabilir. Hele ki kan fobisinin bir miktar genetik altyapısı olduğunun da tespit edilmiş olması, bu evrimsel açıklamanın gerçeğe yakın olduğunu gösteriyor.

Tüm Reklamları Kapat

Aslında fobilerinize hükmetmeniz mümkün. Örneğin bazı psikologlar, kişilerin kendi fobilerini alaya alması yoluyla bunları yenebileceklerini gösterdiler. Bazı diğerleri ise, kişiyi, fobiyi tetikleyen unsurlara arka arkaya maruz bırakıp, dayanmaya zorlayarak fobilerini yenmelerine yardımcı olmaktadırlar. Birçok hekim, fobilere yavaş yavaş ama düzenli olarak artan miktarda maruz kalmanın, o fobiyi alt etmenin en iyi yolu olduğunda hemfikir. 

Dolayısıyla bu özelliğinizden hoşlanmıyorsanız, gerek kendi kendinizi zorlayarak, gerekse profesyonel destek alarak bundan kurtulmanız mümkün. Bu, birçok diğer fobi için de aynen geçerli.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Fobiler Yazı Dizisi

Bu yazı, Fobiler yazı dizisinin 16. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Fobi Nedir? Ne Zaman Ortaya Çıkar ve Nasıl Tedavi Edilir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
34
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 26
  • Muhteşem! 19
  • İnanılmaz 11
  • Bilim Budur! 8
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Umut Verici! 3
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Korkutucu! 3
  • Güldürdü 2
  • Üzücü! 2
  • Grrr... *@$# 1
  • İğrenç! 1
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 15:43:11 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4163

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ş. Ölez, et al. Hemofobi: İnsanları Neden Kan Tutar? Bazıları Kan Görünce Neden Bayılır?. (3 Şubat 2016). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4163
Ölez, Ş., Bakırcı, Ç. M. (2016, February 03). Hemofobi: İnsanları Neden Kan Tutar? Bazıları Kan Görünce Neden Bayılır?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4163
Ş. Ölez, et al. “Hemofobi: İnsanları Neden Kan Tutar? Bazıları Kan Görünce Neden Bayılır?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 03 Feb. 2016, https://evrimagaci.org/s/4163.
Ölez, Şule. Bakırcı, Çağrı Mert. “Hemofobi: İnsanları Neden Kan Tutar? Bazıları Kan Görünce Neden Bayılır?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 03, 2016. https://evrimagaci.org/s/4163.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close