Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Mavi Kan Hasadı: At Nalı Yengeçleri, İlaç Sektörü Tarafından Nasıl Kullanılıyor?

Mavi Kan Hasadı: At Nalı Yengeçleri, İlaç Sektörü Tarafından Nasıl Kullanılıyor?
7 dakika
84,096
Tüm Reklamları Kapat

Her yıl, yarım milyon at nalı yengeci yakalanır ve benzersiz bir biyomedikal teknoloji yaratmak için canlı olarak "kanatılır". Bu hayvanların kanıyla ilgili olarak herkesin ilk fark ettiği şey, mavi olmasıdır. Bebek mavisi... Buna rağmen, at nalı yengeci kanı ile ilgili olağanüstü şey, rengi değildir. Sadece bu türün kan hücrelerinin amebositlerinde bulunan, eser miktardaki bakteri varlığını bile algılayıp, onları içinden kaçılamaz bir pıhtıya hapseden bir kimyasal vardır.

Bu biyolojik tuhaf yapısal özellikten yararlanmak için, ilaç firmaları "pıhtılaştırıcı" anlamındaki "koagülan" isimli kimyasalı içeren hücreleri patlatırlar. Sonrasında koagülanı, kanla temas etmiş olabilecek herhangi bir karışımdaki bulaşmayı (kontaminasyonu) ortaya çıkarmak için kullanabiliyorlar. Eğer sıvıda tehlikeli bakteri endotoksinleri varsa, at nalı yengeci kanı özütü iş başına geçip, solüsyonu, maddenin eş kâşifi bilim insanı Fred Bang' in “jel” diye adlandırdığı şeye dönüştürüyor (endotoksinler trilyonda bir konsantrasyonda olsa bile!). Bang, 1956' da maddeyi duyurduğu makalesinde şöyle yazıyor:

Tüm Reklamları Kapat

Bu jel bakterileri hareketsiz hale getiriyor fakat onları öldürmüyor. Jel ya da pıhtı sabit, sert ve oda sıcaklığında birkaç hafta boyunca bu haliyle kaldı.

Bakteriyel kontaminasyon yoksa, pıhtılaşma oluşmuyor ve solüsyonun bakterisiz olduğu söylenebiliyor. Bu, basit ve neredeyse anlık olarak uygulanabilen test, bu yengecin Limulus polyphemus olan tür ismine ithafen, LAL (Limulus amebocyte lysate) Testi olarak biliniyor. LAL testi, muhtemel bulaşıcı maddelerin “büyük tavşan kolonileri” üzerinde test edildiği daha korkunç uygulamanın yerini aldı. Aslında ilaç firmaları da hem yavaş hem de pahalı olduğu için tavşan yönteminden hoşlanmıyorlardı.

Yani, şimdilerde at nalı yengeci kanı testi büyük bir iş sayılıyor. PBS'in Nature (Doğa) belgeselinde bu konuda şöyle deniyor:

Tüm Reklamları Kapat

ABD Besin ve İlaç Müdürlüğü (FDA) tarafından onaylanmış her ilaç, LAL kullanılarak test edilmiş olmak zorundadır. Örneğin kalp pilleri ve protez cihazlar gibi cerrahi implantlar...

Sizi bilmiyoruz; ama Amerika'da hayatında bir kez enjeksiyon olmuş her bir kişinin, unutulabilir bir deniz yaratığının gizlenmiş süper güçlü bir kimyasal taşıyan kanını hasat ettiğimiz için korunduğu fikri bize epey çılgınca geliyor. Bu senaryo bilim-kurgu bile değil, postmodern teknoloji! 

Tek sorun, firmaların büyük miktarda canlı yengeç kanı tedarik etmeye ihtiyaç duyması. At nalı yengeçleri kıyı yakınlarında deniz tabanında yaşar. Çiftleşme zamanı geldiğinde çok sığ sulara yüzerler ve at nalı yengeci avcıları, bu suda yürüyerek yengeçleri yaşam alanlarından kaparlar ve dışarı çıkarırlar.

Biyomedikal sahasında çalışan araştırmacılar, yengeç bedenlerini ilk kullananlar değiller. “Yengeç gübresi", sömürgecilik zamanlarında bile tarlaları zenginleştirmek için kullanılmıştı. 20. yüzyılda bu, Delaware Körfezi etrafında organize bir endüstri haline geldi. Yengeçler buğulandı ve arazilere dökülmek üzere öğütüldü. Kalanlarla, domuzlar beslendi. Bu amaçla milyonlarca yengeç hasat edildi. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Gübre üretimi için hasat edilmiş at nalı yengeçleri, 1928
Gübre üretimi için hasat edilmiş at nalı yengeçleri, 1928
Delaware Public Archives

1970'lerde, at nalı yengeci popülasyonunu insanlar yavaşça öldürdükçe, gübre endüstrisi de düşüşe geçti ve nihayetinde öldü. Ama 1990'larda balıkçıların, "şeytan minaresi" olarak adlandırılan büyük salyangozları avlamak için bu yengeçlerin yem olarak kullanabileceklerini fark etmeleriyle, yengeç hasadı da geri döndü.

Sözün özü, bu hayvanlara insanlar tarafından hiç de nazik davranılmadı. Onlar bizde tavşanlar için duyduğumuz türden bir sevgi uyandırmadı. Fred Bang’den önceki insanların gözünde, at nalı yengeçlerinin tek meziyeti, fiziksel yakınlığımızdı. Onlar da bizim gibi kıyı şeridini seviyorlardı.

Bang, bu bakterice zengin habitatın, yengeçlerin muhteşem kimyasal korumalarının evrimleşmesinin nedeni olduğunu iddia ediyor. Dolaşım sistemleri bizimkinden çok, bir örümceğinki gibi çalışıyor. Biz kötü bir şey soluduğumuzda, o şey yol üstünde beyaz kan hücrelerimize karşı savaşarak, vücudumuz ve kan dolaşımı boyunca kendi yolunu bulmak zorunda. Ancak bir bakteri, at nalı yengecinin dış iskeletinin altına ulaşacak olursa, ona zarar verebilir. Woods Hole Deniz Biyolojisi Laboratuvarının "yengeç tarihi" bölümü, bunu şöyle açıklıyor:

Kanın dokularla direkt temasına izin veren büyük sinüsler var. Birçok geniş açık alan var ve at nalı yengecinin kabuğundaki bir çatlaktan giren bakteriler, yengecin daha geniş iç alanlarına kolayca ulaşabilir. Bu, ölümcül bir senaryodur.

Coagulogen kimyasalı, at nalı yengeçlerinin dolaşım sisteminin sonuna kadar açık olan bu durumunu değiştiriyor. Yengeç kan hücreleri işgalcileri algıladıklarında, bakterinin hareketine karşı yapışkan fiziksel bir bariyer haline gelip, enfeksiyonun yayılmasını önleyen kimyasal taneciklerini salıveriyorlar. Bunu anlatmak için kullanılabilecek en iyi metafor, X-Men'den Buz Adam'ın süper gücü olabilir; ancak düşmanları kıstırmak için soğuk yerine, at nalı yengeçleri olağanüstü bir kimyasal kullanıyor. At nalı yengeçleri açısından yazıktır ki bu numara, insanlar üzerinde işlemiyor.

Biyomedikal atnalı yengeci toplayıcıları, onları laboratuvara geri getirdikten sonra, hayvanların kalpleri çevresindeki dokuda delik açıp kanının %30'una kadarını akıtıyorlar. LAL, kandan çıkarılıyor ve litre başına $15,000'a kadar satılabiliyor. Sadece beş firma yengeçlerin kanını alıyor: Associates of Cape Cod, Lonza, Wako Chemicals, Charles River Endosafe ve Limuli Labs.

Tüm Reklamları Kapat

Bu Metot, Hayvanlara Zarar Verip Onları Öldürmüyor Mu?

At nalı yengeçleri, tekrar yakalanıp kanatılmasınlar diye, başlangıçta alındıkları yerlerden çok uzaklara bırakılıyorlar. İşlem, toplamda 24-72 saat sürüyor. Endüstri, hayvanların sanıldığı kadar çok yengecin ölmediğini söylüyor. Her ne kadar tahminler farklılık gösterse de, kanatılan hayvanların %10 ila 30’u ölüyor. Bunu bizlerin de yaptığı "kan verme" davranışı gibi düşünebiliriz. Yengeçler, biraz elma suyu içip, birkaç kraker yedikten kısa bir süre sonra iyi olurlar.

Ancak bazı insanlar, bu süreçte bazı problemler fark ettiler. At nalı yengeçlerinin biyomedikal amaçlı büyük miktarlarda hasat edildiği bölgelerde (Massachusetts'teki Pleasant Körfezi gibi), çok ama çok az dişi yumurtluyordu. Belki de kanatma, teknik bir terim kullanacak olursak, "öldürmese de süründürüyor"du!

New Hampshire ve Plymouth Eyalet Üniversitelerindeki araştırmacılar, bu hipotezi test etmeye karar verdiler. Yararımız için kanatılan dişi at nalı yengeçlerine ivmeölçerler taktılar. Sonuçlarını The Biological Bulletin dergisinde, “Sublethal Behavioral and Physiological Effects of the Bioledical Bleeding Process on the American horseshoe Crab, Limulus polyphemus.” başlıklı bir makalede açıkladılar. Kanatma işlemi, hayvanları daha uyuşuk, yavaş ve akranlarına göre akıntıyı daha az takip eder hale getiriyor gibi görünüyor. 

İvmeölçer giydirilmiş bir atnalı yengeci
İvmeölçer giydirilmiş bir atnalı yengeci
Win Watson, New Hampshire Universitesi

Makalede şöyle yazıyorlar:

Tüm Reklamları Kapat

Aktivite düzeyi, hareket hızı ve akıntısal ritimlerin ekspresyonundaki değişimler L. polyphemus türünün özellikle yumurtlama mevsiminde günlük aktivitelerine engel olabilir. Yumurtlama, bir çok gelgit geçiş bölgesinde enerjisel anlamda maliyetli seyahatlar gerektiriyor, büyük dişiler bu alanda daha çok seyehat yapmaya eğilimli, genellikle aynı hafta içerisinde birden fazla defa yolculuk ediyorlar. Örneğin biyomedikal kanatmanın sebep olacağı bir aktivite eksikliği, hem bu yolculukların sayısını hem de zamanlamasını etkileyebilir. Sonuncu durumda, dişiler iyileşirken yumurtlama aktivitesine geç kalabilir, bu da yumurtlama verimini düşürebilir.

Kısacası, dişi bir at nalı yengecini kanatmak, onu öldürmese bile çiftleşme eğilimini düşürüyor. Yazarlar yengeçlerin sadece %18’inin öldüğünü belirtiyorlar. Kanatma işlemi yengeçler için açıkça bütünüyle hasat etmeye göre daha iyi olsa da, bu çalışma "bedava at nalı yengeci kanı" diye bir şeyin mümkün olmadığını gösteriyor. Her zaman bir bedel ödeniyor.

Neden Yapay Olarak Üretmiyoruz?

Sorulacak mantıklı soru, neden LAL’in yerini alabilecek sentetik madde geliştirilmiyor? Sonuçta, diyabetikler için insülini artık domuzlardan etmiyoruz. Bunu üretmek için, proteini kodlayan DNA dizisini kullanan mayaları kullanıyoruz. 

Aslında şu anda firmalar bu çözümü araştırıyor. Eğer bundan kaçınabileceklerse, ürünlerinin en önemli bileşeninin Balıkçılık İşletme Planı tarafından denetlenmesini elbette istemiyorlar.

Bilhassa, Singapur Ulusal Üniversitesi'nden biyolog Ding Jeak Ling, Faktör C olarak bilenen anahtar bakteriyel algılama enzimini mayada üretmede başarılı oldu ve işlemin lisansını ürünü PyroGene adıyla satışa sunan Lonza’ya verdi. Hyglos adında bir Alman firması da başka bir sentetik endotoksin detektör üzerinde çalışıyor. Bundan başka, daha da ileri teknolojiler de yolda. Yani, at nalı yengeçleri için haberler iyi!

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Ünver Alibey Kitapları Seti (3 Kitap): Kafası Karışık Darwin Amca, Arda Giz ve Geleceğin Efendileri, Serra Kadembasan’ın Maceraları

Bu seti alarak edineceğiniz ürünler şöyle:

  • Kafası Karışık Darwin Amca ve Bir Doğa Bilmecesi

Kim demiş Evrim Teorisi zordur diye

Alın size resimler ve de kafiye

Okuyacaksınız hem eğlenip hem öğrenerek

Elinizden bırakamayacaksınız hikâyenin sonunda dek

Darwin amcanızla çıkın bu yolculuğa

Yelken açın dünyanın dört bir yanına…

  • Arda Giz ve Geleceğin Efendileri

Sizi Arda Giz ile tanıştıralım. On beş yaşındaki genç Arda’nın hayatı son zamanlarda pek de yolunda değil. En iyi arkadaşlarından biri Almanya’ya taşındı. Diğeri ise Japonya’da… Üstelik çok özel bir yeteneğini de daha yeni kaybetti. Kendini çok yalnız ve sıradan hisseder.

Derken bir çığlık! Arda ara sokağa dalarak genç bir kızı bir sokak çetesinin elinden kurtarır ve kendini inanılmayacak kadar tuhaf bir maceranın içinde bulur. Kurtarıldığı anda kaçıp giden Pembeli Kız’ı ararken Arda çok büyük bir tehlikenin farkına varacaktır. Hem de dünyadaki hayatı sona erdirecek kadar büyük bir tehlikedir bu…

Gezegenimizi tehdit eden Plastik Krallığı… Birbiri ardına yok olan genç iklim aktivistleri… Özel sorunlarıyla baş etmekte zorlanan genç bir ajan… Pembeli Kız ve onu sarıp sarmalayan sırlar… Arda Giz ve Geleceğin Efendileri!

  • Serra Kadembasan’ın Maceraları

Serra Kadembasan büyülü geçmişini geride bırakmaya kararlı… İnsanlarla çevrili normal bir hayat istiyor. Bu yüzden insanların yaşadığı bir kasabaya taşındı.

Peki, inli cinli ve de perili geçmişi onun yakasını bırakacak mı?

Bu biraz zor görünüyor. Ev arkadaşı Düş Emici bir canavar, kiracısı bir Cin ve kapı komşusu da boynuzlu bir iblisken hele…

Ya insanlar? Onlar Serra’nın gözünde büyüttüğü kadar şahane yaratıklar olabilir mi?

Aslında kız yavaş yavaş bunu da sorgulamaya başladı. Ne de olsa plastik kirliliği, ağaç katliamı ve iklim değişikliği gibi sorunların kaynağı insanlar. Sanki başka yaşayacak yer varmış gibi Dünya’nın sonunu getirmek için ellerinden geleni esirgemiyorlar.

Bu kitapta üç değişik Serra Kadembasan macerası bulacaksınız. Esrarengiz Serra’nın gerçekte kim olduğu hakkında yavaş yavaş fikir edinirken bir yandan da tuhaf maceralarına şaşıracaksınız.

Devamını Göster
₺345.00
Ünver Alibey Kitapları Seti (3 Kitap): Kafası Karışık Darwin Amca, Arda Giz ve Geleceğin Efendileri, Serra Kadembasan’ın Maceraları
  • Dış Sitelerde Paylaş

Geçen 30 yıl boyunca yeni biyoteknoloji ekonomisinin yüksek değerli bir kısmı olan at nalı yengeçlerinin, balıkçıların deniz salyangozu avlamak için yem olarak kullanıldığı eski durumlarına geri dönebilir. Değerli olmak, at nalı yengeçlerinin birkaç yolla canını yakıyor. Ama hiçbir ekonomik değeri olmamak daha da kötü. (Kozmik) Şaka gibi!

Hayvanlar Hakkında Bilgiler, Mavi Kanın Nedeni ve Sonuç

At nalı yengeçleri yarım milyar yaşındaki antik hayvanlardır. Onların kendince bir yaşam biçimleri vardır ve biz insanlar, bunu onlarca yıldır sömürmekteyiz.

Mavi kanları? Bunun nedeni, demirin bizim kanımızda oynadığı rolü onlarda bakırın oynamasıdır. Kanımızdaki demir-tabanlı, oksijen taşıyan hemoglobin molekülleri ona kırmızı rengi verir; bakır-tabanlı oksijen taşıyan hemosiyanin molekülleri onların kanını bebek mavisi yapar. 

Bizim türümüz, onlardan binlerce kat daha geç evrimleşti, bugünkü anatomik yapımıza birkaç yüz bin yıl önce girdik. Umalım ki at nalı yengeçlerini, onların antik kimyasal mucizesini çaldıktan sonra yok etmeyiz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
16
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 19
  • Merak Uyandırıcı! 13
  • Üzücü! 11
  • Muhteşem! 5
  • Bilim Budur! 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Korkutucu! 5
  • Grrr... *@$# 3
  • İnanılmaz 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: The Atlantic | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 17:21:36 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3009

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. C. Madrigal, et al. Mavi Kan Hasadı: At Nalı Yengeçleri, İlaç Sektörü Tarafından Nasıl Kullanılıyor?. (20 Kasım 2014). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/3009
Madrigal, A. C., Öztoprak, F., Bakırcı, Ç. M. (2014, November 20). Mavi Kan Hasadı: At Nalı Yengeçleri, İlaç Sektörü Tarafından Nasıl Kullanılıyor?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/3009
A. C. Madrigal, et al. “Mavi Kan Hasadı: At Nalı Yengeçleri, İlaç Sektörü Tarafından Nasıl Kullanılıyor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Fadime Öztoprak, Evrim Ağacı, 20 Nov. 2014, https://evrimagaci.org/s/3009.
Madrigal, Alexis C.. Öztoprak, Fadime. Bakırcı, Çağrı Mert. “Mavi Kan Hasadı: At Nalı Yengeçleri, İlaç Sektörü Tarafından Nasıl Kullanılıyor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Fadime Öztoprak. Evrim Ağacı, November 20, 2014. https://evrimagaci.org/s/3009.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close