Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Dişlerimizde Evrimin İzleri: Diş Minesi ve ENAM Genlerinin Evrimi

Dişlerimizde Evrimin İzleri: Diş Minesi ve ENAM Genlerinin Evrimi PxHere
2 dakika
3,730
Tüm Reklamları Kapat

Protein kodlayan genlerdeki silinmeler ve eklenmeler çerçeve kaydırıcı mutasyonlara yol açabilir. DNA 3'lü kodlar halinde okunduğu için 1 baz çiftinin silinmesi bile, kodların dizilimini bozarak anlamsız protein üretilmesine yol açarak gen fonksiyonunu bozar. Nadir gerçekleşen bu mutasyonlar, gerçekleştiklerinde bütün gen fonksiyonunu tamamen bozabilir. 

Şimdi sıkı durun ve kemerlerinizi bağlayın: Hepimizin dişlerinin en dışını kaplayan mine tabakası bulunuyor, bunu hepiniz biliyorsunuzdur. Mine tabakası son derece sağlam bir tabaka ve birincil görevi dişlerimizi dış etkenlere karşı korumaktır. Ne var ki, bazı canlıların dişlerinde mine tabakası bulunmamaktadır. Modern türlere ve aralarındaki evrimsel ilişkilere baktığımızda, şu sonuçla karşılaşırız: eğer evrim teorisi doğruysa ve bütün hayvanlar ortak bir atadan geliyorsa, minesiz hayvanların da atalarında mine tabakaları olmalıdır; çünkü en eski zamanlara ait türlerde bile bu tabaka bulunmaktadır. Dolayısıyla, evrim teorisine göre bu mine tabakası sonradan kaybedilmiş olmalıdır. 

Tüm Reklamları Kapat

Bu hipotezi bilimsel olarak test edelim. Mine tabakasını üreten başlıca proteinin ismi enamelin proteinidir. Bazı balinalar, armadillolar ve karıncayiyenlerin dişlerinde mine tabakası bulunmaz ve bu canlılar enamelin proteinini üretemezler. Eğer canlılar ortak atadan geldiyse ve minesiz canlılar, evrimsel süreç içerisinde bu tabakayı yitirdilerse, ''enamelin proteinini üretemeyen'' canlıların da işlevsiz enamelin genleri bulunmalıdır. Çünkü genler öylece ortadan kaybolup gitmezler; genellikle önce işlevsiz hale gelirler, sonrasında, duruma bağlı olarak yok olabilirler. 

Bilim insanları sayısız canlının DNA'sını inceledi ve bütün memelilerin enamelin proteinini kodlayan ENAM genine sahip olduğu gösterildi. Enamelin proteini hiç üretmeyen armadillolarda bile hiç çalışmayan ve bozulmuş halde bir ENAM geni vardı. Yapılan incelemeler sonucunda, gen üzerinde çerçeve kaydırıcı mutasyonlarına rastlandı. Çerçeve kaydırıcı mutasyonlar, bu genleri geçmişte bozmuşlardı. Yani bu canlılar bu mutasyonlardan dolayı ENAM genine sahip oldukları halde, biriken zararlı mutasyonlardan dolayı bu proteini üretemiyorlardı. Bu yüzden dişlerinin minesi yoktu. 

Tüm Reklamları Kapat

Genetik analiz sonuçları
Genetik analiz sonuçları
PLOS Genetics

Şimdi daha sıkı durun. Bazı canlıların ENAM genlerinin, tam aynı noktada meydana gelen çerçeve kaydırıcı mutasyonlarla bozulduğu bulundu. Mutasyonlar, hele ki çerçeve kaydırıcı mutasyonlar, oldukça nadirdirler ve birden fazla canlının tam olarak aynı geni, tam olarak aynı noktadaki mutasyonlarla, birbirinden tamamen bağımsız olarak bozulmuş olamaz; bu, matematiksel olarak çok düşük bir ihtimaldir. Dolayısıyla bu mutasyonlar evrimsel süreçteki ortak atalarında meydana gelmiş ve türlere taşınmış olmalıdır. Örneğin Manis pentadactyla ve Manis tricuspis türlerinin ENAM geninin 1362. nükleotidinde silinme mutasyonu vardır. Bu mutasyon protein üretimini bozmuştur. Diğer hiçbir canlı türünde bu pozisyonda silinme yoktur. Bu silinme, Manis türlerinin ortak atalarında olmuş olmalıdır. 

Bunun gibi ortak olarak paylaşılan silici mutasyonlar, çok sayıda türde vardır. Aynı gen, aynı hatayla bozulmuştur ve desenler bilinen ve başka verilere dayalı olarak, önceden yaratılan filogenetik ağaca tam olarak uyar. Enamelin proteinini sentezleyemeyen bu canlıların da ENAM genine sahip olması, bozucu mutasyonların tek tek gösterilebilmesi ve bazı mutasyonların ortak olması ve bunun filogenetik desene tam uymasının en basit açıklaması, kaçınılmaz olarak evrimdir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
9
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 8
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 7
  • Muhteşem! 3
  • Bilim Budur! 3
  • İnanılmaz 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Güldürdü 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • R. W. Meredith, et al. Molecular Decay Of The Tooth Gene Enamelin (Enam) Mirrors The Loss Of Enamel In The Fossil Record Of Placental Mammals. (4 Eylül 2009). Alındığı Tarih: 10 Şubat 2019. Alındığı Yer: PLos Genetics | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 18:18:19 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/992

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Dallı, et al. Dişlerimizde Evrimin İzleri: Diş Minesi ve ENAM Genlerinin Evrimi. (13 Şubat 2013). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/992
Dallı, B., Bakırcı, Ç. M. (2013, February 13). Dişlerimizde Evrimin İzleri: Diş Minesi ve ENAM Genlerinin Evrimi. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/992
B. Dallı, et al. “Dişlerimizde Evrimin İzleri: Diş Minesi ve ENAM Genlerinin Evrimi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 13 Feb. 2013, https://evrimagaci.org/s/992.
Dallı, Barış. Bakırcı, Çağrı Mert. “Dişlerimizde Evrimin İzleri: Diş Minesi ve ENAM Genlerinin Evrimi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 13, 2013. https://evrimagaci.org/s/992.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close