Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Dev Boyda Türkçe Evrim Ağacı!

Dev Boyda Türkçe Evrim Ağacı!
3 dakika
58,854
Tüm Reklamları Kapat

Okurlarımızdan Onur Yıldırım müthiş önemli bir işi başararak, bugüne kadar yayınlanmış en ilgi çekici ve başarılı filogenetik haritalardan ("Evrim Ağacı") bir tanesini dilimize kazandırdı.

Türkçe Evrim Ağacı
Türkçe Evrim Ağacı
Evogeneao

Bu haritayı büyük boyda indirmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Bu harita öylesine öğretici ki, nereden anlatmaya başlayacağımızı bilemiyoruz; ancak aşağıda birkaç bilgi veriyoruz. Dahası, bu harita yıllardır verdiğimiz evrim eğitimlerinde kullandığımız bir harita olduğu için bizler için de özel bir anlam ifade ediyor. Bu nedenle okurumuza içtenlikle teşekkür ediyoruz. Türkiye'de bilimin gelişimine ve anlaşılmasına çok önemli bir katkı olarak görüyoruz. Öyleyse, bu haritayı nasıl okuyacağınızı ve ne tip bilgiler alabileceğinizi sıralayalım:

  • Öncelikle, bu haritanın zaman ölçeği alışılageldikten birazcık farklı. Haritanın en aşağı ortasından başlıyor ve dışarıya bir dalga gibi yayılıyor. Tıpkı durgun suya atılan bir taşın yarattığı dalgalar gibi... Bu dalgaların her biri, ayrı bir eş-zaman eğrisini gösteriyor. Bunu, ağacın "x-ekseni" üzerindeki sayılardan görebiliyoruz. Örneğin 2000 sayısına bakacak olursanız, o eliptik eğri üzerindeki her nokta aynı zaman dilimine ait ve günümüzden 2000 milyon (2 milyar) yıl öncesini temsil ediyor.
  • Haritadaki sayılar "milyon yıl" cinsinden. Dolayısıyla 3000 sayısı "3000 milyon" ya da "3 milyar" yıl öncesini gösteriyor.
  • En dıştaki halka (ya da eş-zaman eğrisi), günümüzü temsil ediyor. Görülebileceği üzere evrim yoluna devam ediyor ve zaman aktıkça, dışarı doğru ilerleyen dalga da genişleyecek ve yeni bir eş-zaman eğrisi yaratacak. Bu zaman eğrisine kadar varlığını koruyamayan dallar kesilecek ve yoluna devam edemeyecek.
  • Evrim Ağacı üzerindeki dallanmalar birebir gerçeği yansıtmasa bile (bu kadar detaylı bir haritayı çizmek imkansız olacaktır), evrimsel türleşme ve yok oluş olaylarını harika bir şekilde gösteriyor. Öyle ki, 65 milyon yıl öncesisne ait eş-zaman eğrisini takip edecek olursanız, birçok dalın ani bir şekilde kesildiğini göreceksiniz. Bu, dinozorlarla birlikte tüm türlerin %75'ini kısa bir sürede yok eden göktaşının çarptığı zaman dilimini gösteriyor. Kesilen ve yoluna devam edemeyen dallar, soyu tükenmiş türleri temsil etmektedir.
  • Ağacın en dış dalları üzerinde günümüzdeki birçok canlı grubuna yer verilmektedir. İnsanların en sağ alt tarafta, ufacık bir daldan ibaret olduklarına dikkatinizi çekeriz. Var olmuş en yakın akrabalarımız Neandertallerden sadece 250.000 yıl kadar önce ayrıldığımız için dal ayrımının ne kadar küçük olduğuna dikkat ediniz. Yaşayan en yakın kuzenlerimiz şempanzelerle bile olan dal ayrımımız son derece yakın bir geçmişte (6 milyon yıl önce) yaşanmıştır.
  • İki türün ortak atasının yaklaşık ne kadar zaman önce yaşadığını bulmak için, o iki türün konumunu en dış halkada tespit ettikten sonra, iki türün de geçmişini dal dal geriye takip etmeniz ve kesiştikleri noktayı bulmanız gerekmektedir. Örneğin timsahlar ile kurbağaların ortak atasına bakacak olursanız, bu ortak atanın kabaca 360 milyon yıl önce yaşadığını görebilirsiniz. Gerçekten de, örneğin Avrupa kurbağası Rana temporaria ile Amerikan timsahı Crocodylus acutus türlerinin ortak atası 355.7 milyon yıl kadar önce yaşamıştır! Bir diğer örnek olarak, insan ile çam ağacının (bir çeşit kozalaklı bitki) ortak atasına bakabilirsiniz. Ağacın dallarını bu iki türden geriye doğru takip edecek olursanız, ikisinin kabaca 1.6 milyar yıl öncesinde kesiştiğini göreceksiniz. Gerçekten de, Homo sapiens türü ile Nymphoides cinsi çam ağaçlarının ortak atası 1513.9 milyon yıl önce (yaklaşık 1.5 milyar yıl önce) yaşamıştır! 
  • Görebileceğiniz gibi, söz konusu eş-zaman eğrilerinin bazıları, jeolojik tarihin özel olaylarını göstermektedir. Örneğin 2.4 milyar yıl önce yaşanan Büyük Oksidizasyon Olayı, atmosferdeki oksijen oranlarının %1-2 dolaylarından %30'un üzerine çıkmasına neden olan ve oksijenli solunum yapan canlıların evrimini mümkün kılan olaydır.
  • Ağaç üzerindeki dallar türlerin gerçek sayılarını yansıtmamaktadır. Dünya'daki bakteri türlerinin sayısı, tüm ökaryotların sayısından 6-7 kat daha fazla olduğu düşünülmektedir. Ağaçta ise prokaryotlar (bakteri ve arkeler) çok daha az sayıda gözükmektedir.

Bu harika ağacı dev boyda indirmek için görselin üzerine tıklayıp, açılan fotoğrafa sağ tuşla tıklayıp, kaydet seçeneğini seçebilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Umarız herkese faydalı olur!

Teşekkür: Bu görselin hazırlanmasını mümkün kılan Onur Yıldırım'a teşekkür ederiz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
41
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 49
  • Muhteşem! 26
  • Bilim Budur! 20
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 13
  • İnanılmaz 13
  • Merak Uyandırıcı! 9
  • Umut Verici! 8
  • Güldürdü 3
  • Korkutucu! 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Evogeneao | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 11:26:09 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4395

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
-. Evogeneao, et al. Dev Boyda Türkçe Evrim Ağacı!. (1 Haziran 2016). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4395
Evogeneao, -., Bakırcı, Ç. M. (2016, June 01). Dev Boyda Türkçe Evrim Ağacı!. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4395
-. Evogeneao, et al. “Dev Boyda Türkçe Evrim Ağacı!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Çağrı Mert Bakırcı, Evrim Ağacı, 01 Jun. 2016, https://evrimagaci.org/s/4395.
Evogeneao, ---. Bakırcı, Çağrı Mert. “Dev Boyda Türkçe Evrim Ağacı!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, June 01, 2016. https://evrimagaci.org/s/4395.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close