Satürn'ün en büyük uydusu Titan, özellikle Dünya'nınkine benzer şekilde nitrojenden oluşan ancak önemli konsantrasyonlarda metan ve etan içeren yoğun bir atmosfere sahip olan yapısı ile Güneş sistemimizin önemli uyduları arasındadır. Hidrokarbon açısından zengin bir yüzeyle birleşen bu atmosferik bileşim, Titan'ı bilimsel keşifler için önemli bir hedef hâline getirmektedir.

Titan'ın yoğun atmosferi, bu zamana kadar yüzeyinin çoğunun doğrudan gözlemlenmesini engellemiştir ve NASA'nın Cassini-Huygens gibi misyonlarını bu uydunun gizemlerini açığa çıkarmaya teşvik etmiştir. Bu görevler tarafından toplanan veriler sayesinde Titan'ın manzarası; denizler, göller, nehirler ve rüzgârın etkisiyle şekillenen geniş kum tepeleriyle karakterize edilen, hepsi aktif bir jeolojik ve hidrolojik sistemin göstergesi olan çeşitli arazileri ortaya çıkarmıştır.

GİRİŞ

İnsanoğlu birbirleriyle savaş hali olmadığı müddetçe akıllı davranmaktan her zaman kaçınmıştır. Tarih boyunca savaş ve savunma ihtiyacını karşılamak amacıyla çeşitli silahlar geliştirmiş; kültürel, teknolojik ve stratejik evrimin izlerini geleceğe taşımıştır. Silah teknolojisinin evrimi, insanlığın savaş ve savunma stratejilerindeki sürekli değişim ve yenilik arayışını yansıtır. Barutsuz silahlarla başlayan ve barutlu silahlarla ivme kazanan bu gelişim, antik çağlardan modern döneme kadar farklı kültürlerin, toplumların ve milletlerin teknolojik ve askeri kapasitelerini şekillendirmiştir.

Yukarıdaki videoda, Dr. Michael Nachman'ın kaya cep farelerinin evrimi üzerine yaptığı araştırmanın sonuçlarını öğrenecek ve evrimi net bir şekilde, gerçek bir örnek üzerinden göreceğiz.

İnsanların olduğu her yerde fareler de vardır. Neredeyse hiçbir hayvan bizim tarafımızdan oluşturulan yaşam alanlarına bu kadar iyi uyum sağlamamıştır. Bu nedenle, Almanya’nın Plön şehrindeki Max-Planck Evrimsel Biyoloji Enstitüsü’nden Diethard Tautz için evrimin çalışma şekline model sistem olarak bu küçük kemirgeni kullanmak daha akla yakın geldi.

Türev ve integral, matematiğin en önemli konseptlerinden ikisidir. Günümüzde okullarda (liselerde) bu ikili çok yüzeysel bir şekilde ve çoğunlukla tamamen ezbere dayalı olarak anlatılmaktadır. Özellikle de bu kavramların ne anlama geldiği öğrenciye anlatılmadan, sadece nasıl çözüleceği üzerinden anlatım yapılmaktadır. Örneğin türev için "sayının üssünü katsayı olarak önüne al ve üssü 1 azalt" denmekte, integrali anlatmak içinse "üssü 1 arttırıp, aynı sayıyı payda olarak sayının altına yaz" gibi kalıp halinde ve algılamanın imkansız olduğu bir biçimde anlatılmaktadır.

İyi, bu işlemleri yapalım da... Neden? Ne işe yarıyor? Ya da öğrencilerin daha sık sorduğu şekliyle: Gerçek hayatta ne işimize yarayacak?

1935 yılında, adadaki şeker kamışı mahsullerini tahrip eden bok böceklerine karşı, Hawaii’den doğu Avustralya’ya dev kara kurbağaları getirildi. Böcekler, kurbağalar arasında sıkça tercih edilen bir atıştırmalık olduğu için bu hamle o zamanlar iyi bir fikir gibi görünüyordu. Fakat kurbağa ailesinin bu üyeleri, bir seferde 8.000 ila 35.000 yumurta bırakan dişilere sahip olduğu için, nüfusları hızla çoğaldı ve haşerelerle mücadelede bir silahken, haşerenin ta kendisi hâline geldiler.

Bok böceklerinin yanı sıra; bal arıları, diğer böcekler, karıncalar, termitler ve hatta küçük memeliler bile bu kurbağaların akşam yemeğidir. Küresel İstilacı Türler Veritabanı (GISD), dev kara kurbağalarını dünyadaki en kötü 100 istilacı türden biri olarak listelemiştir.

Depremler, yeryüzündeki en güçlü, potansiyel olarak en ölümcül doğa olaylarından birisidir. Ayaklarımızın altındaki yer sarsılır, içinde yaşadığımız binalar (veya atalarımız için konuşuyorsak, mağaralar) sallanır ve çöker, depremlerle tetiklenen tsunami ve heyelan gibi olaylar dolayısıyla ek yıkımlar yaşanır. Bu ürkütücü ve olası bir felakete en iyi şekilde hazırlık yapmak haricinde üzerinde hiçbir kontrolümüz olmayan doğa olayını izah etme güdüsü, en temel merak dürtümüzden kaynaklanmaktadır. Depremler gibi devasa güçte olayların, hiç beklenmedik anlarda yaşanıp, bir ömür boyu canla başla inşa ettiklerimizi yok edivermesini anlamlandırmak isteriz. Bunu yapamadıkça veya bilimsel yöntemlerle yapılan izahları belki rasyonel olarak değil ama, duygusal olarak tatmin edici bulmadığımızda, bilim dışına yöneliriz.

Bu yönelmenin bir boyutu ruhanidir/dinidir: Depremler, tarih boyunca bir çeşit "cezalandırma" ve "tanrıların öfkesi" olarak görülmüştür. Belirli ahlaki normlara uymayanların cezalandırılmasının veya belirli buyrukların dışına çıkılması sonucu inanılan bir tanrının öfkelenmesinin, yerin sallanması ile bize bildirildiğine inanılmıştır. Bu yorum günümüzde her ne kadar oldukça azalmışsa da, halen felaketler sonrasında "karşı taraftan", "öteki gruptan" veya "dış gruptan" olan bireylerin sırf farklı oldukları için cezalandırıldığını ve "Tanrı'nın gazabına uğradığını" iddia eden insanlar bulmak mümkündür. Bu tür bir yorum, modern bilimin sınırları dışında kaldığı için, burada detaylandırılmayacaktır.

Müzik, biz insanlar için yaşamımızda büyük yer kaplayan kompleks sesler kaynağıdır. Yaşamımızın her alanında müzik vardır; eğlenmek, rahatlamak ya da bize çağrıştırdığı anıları hatırlamak istediğimizde vs. duygularımızı ifade eden en güzel araçlardan biri olduğu için müzik dinleriz. Bazılarımız çıtayı biraz daha yükselterek enstrüman(lar) çalar, bazılarımız ise dinlemenin ve çalmanın da ötesine geçerek bu kompleks sesleri bir araya getirerek besteler yapar.

Müzik dinlerken bu kompleks sesler beynimizde nasıl bir işlemden geçiyor acaba? Müzik dinlerken ya da müzikle uğraşırken beynimizin farklı bölgeleri mi harekete geçiyor? Bu soruların cevabı için nörobilimcilere kulak verelim...

Satürn'ün en büyük uydusu Titan, özellikle Dünya'nınkine benzer şekilde nitrojenden oluşan ancak önemli konsantrasyonlarda metan ve etan içeren yoğun bir atmosfere sahip olan yapısı ile Güneş sistemimizin önemli uyduları arasındadır. Hidrokarbon açısından zengin bir yüzeyle birleşen bu atmosferik bileşim, Titan'ı bilimsel keşifler için önemli bir hedef hâline getirmektedir.

Titan'ın yoğun atmosferi, bu zamana kadar yüzeyinin çoğunun doğrudan gözlemlenmesini engellemiştir ve NASA'nın Cassini-Huygens gibi misyonlarını bu uydunun gizemlerini açığa çıkarmaya teşvik etmiştir. Bu görevler tarafından toplanan veriler sayesinde Titan'ın manzarası; denizler, göller, nehirler ve rüzgârın etkisiyle şekillenen geniş kum tepeleriyle karakterize edilen, hepsi aktif bir jeolojik ve hidrolojik sistemin göstergesi olan çeşitli arazileri ortaya çıkarmıştır.

Aralıklarla gazetelerde çıkan bazı haberler spermin (meni) kadınlar için faydalı olduğuna dair abartılı ve uzak ihtimalli bilgileri tekrar ediyor. Bu araştırmalar aslında 10 yılı aşkın bir süre önce yayınlanmış bir makaledeki verilere dayanıyor.

2002 yılında Archives of Sexual Behavior dergisinde yayımlanan bu makale, meninin kadınlar için antidepresan etkili olduğuna dair sıra dışı bir iddiada bulunuyor. Bu durum medyada oldukça yaygın bir şekilde yer bulsa da, araştırma bilim camiasında çok az etki yarattı ve bu iddianın bilimsel dayanaklarını tekrar ederek test eden neredeyse hiç araştırma yapılmadı. Makale, doğası gereği olgular arasında ilişki kuruyor olsa da, meninin gerçekten de antidepresan etkili olduğuna dair hiçbir biyolojik kanıt sunamıyor. 

Daha önce hiç Dünya'nın iç sesini duyduğunu iddia eden birileriyle karşılaştınız mı? Büyük ihtimalle hayır, fakat Dünya üzerinde bu tarz bir şikayetle doktora danışan insanlar yok değil. Dünyanın birçok bölgesinde, özellikle Amerika ve Kanada'da diğer insanların duyamadığı, derinlerden gelen mırıltılar duyan ve bunun Dünya'nın iç sesi olduğunu söyleyen azımsanamayacak kadar kişi var. Bu vakaların birçoğu sahte olmasına veya önemsiz sebeplere dayanmasına rağmen bir grup insanın işaret ettiği sebep ortak: Schumann rezonansı. Peki, nedir bu Schumann rezonansı? Gelin bu doğa olayının tarihini ve nasıl oluştuğunu inceleyelim.

İsminden de belli olacağı üzere bu olgunun keşfi birçok yerde Alman fizikçi W. Otto Schumann'a atfedilir. Fakat bu fikrin temelleri Schumann'dan biraz daha eskiye dayanmaktadır.

Terry Tao matematik dünyasında adını altın harflerle yazdırmış, çığır açan çalışmaları ve genç yaşta elde ettiği başarılarıyla tanınan bir matematikçidir. 17 Temmuz 1975 te Avustralya da doğan Tao matematikle olan ilişkisini çok genç yaşta kurmuş ve bu alandaki yetenekleriyle dikkat çekmiştir.

Melbourne Üniversitesi'nde matematik eğitimine başlamadan önce, sadece üç yaşında basit aritmetik problemlerini çözebilen Tao matematik dünyasına olan ilgisini her geçen gün daha da derinleştirmiş ve genç yaşta üniversite eğitimine başlama şansını yakalamıştır.