Sosyal kimlik, bir bireyin ait olduğunu hissettiği gruplara bağlı olarak, yani grup aidiyetinden yola çıkarak kendine yönelik geliştirdiği kavrayışın bir parçasıdır.^[1] Toplumsal bir şekilde yaşayan insanlar, çok farklı şekillerde gruplara ve alt gruplara ayrılırlar. Bu gruplar arasındaki karmaşık ve dinamik etkileşimler, 1970'lerde ve 80'lerde Henri Tajfel ve John Turner tarafından geliştirilen ve Sosyal Psikoloji sahasının altında yer alan Sosyal Kimlik Teorisi kapsamında incelenir.^[2][3]

İnsanlar, kategorik düşünmeye meyilli canlılardır. Toplumda "basmakalıp" veya "stereotip" olarak adlandırılan kalıplar da bunun bir ürünüdür. Sosyal kimlik de bu kategorik düşünmenin bir sonucudur.

Anı dediğimiz olgunun nasıl oluştuğu ve saklandığı henüz tam olarak bilmiyoruz. Ancak her geçen gün beyin nörobiyolojisi biraz daha aydınlatılıyor ve anılarla ilgili bilgilerimiz derinleşiyor. Örneğin 2014 yılında ilk defa moleküllerin anılara dönüşümü gözlendi; böylece anıların biyokimyasal doğası netleşmiş oldu. Hatta artık onları o kadar iyi tanımaya başladık ki, spesifik anıları silebiliyor, olmayan anıları beyne yerleştirebiliyoruz.

Ancak yine de anı oluşum ve depolama mekanizmasıyla ilgili bilinmeyen birçok şey var. Buna karşılık, anıların kimyasallar olarak depolandığına ve bu kimyasalların farklı kombinasyonlarda çağrılmasının çeşitli görsel, işitse, kokuya dayalı, vb. anıları oluşturduğu düşünülüyor. İlk etapta anlaması ve anıları somut birer fiziksel olguya indirgemek zor gelebilecek olsa da, sinirbilim çalışmaları onları anlamak konusunda büyük adımlar atmayı başardı.

İnsanlar genellikle tembel hayvanları, popüler kültürün de etkisiyle, yavaş tempolu yaşamları ve ilgi çekici davranışları nedeniyle sevimli bulurlar ve bu durum genellikle bir gülümsemeyle karşılanır. Ancak bu sevimli görünümler, zaman içinde yanlış anlamalara ve olumsuz algılara neden olmuştur. Gerçekte ise, tembel hayvanlar için "tembellik" kavramı, onların hayatta kalma stratejisinin bir yansımasıdır.

Tembel hayvanlar, Güney ve Orta Amerika'nın alçak rakımlı tropikal bölgelerinde yaşayan, yavaş hareket eden ve ağaçlarda yaşamaya adapte olmuş memelilerdir. Bu benzersiz canlılar, iki tırnaklı ve üç tırnaklı olmak üzere iki ana cins altında sınıflandırılır: Choloepus (iki tırnaklı) ve Bradypus (üç tırnaklı) şeklinde. Yaşayan altı farklı türü olan tembel hayvanlar, dört tane üç tırnaklı tür (Bradypus pygmaeus, Bradypus torquatus, Bradypus tridactylus, Bradypus variegatus) ve iki tane iki tırnaklı tür (Choloepus didactylus, Choloepus hoffmanni) içermektedir. Ayrıca, bu canlılar karıncayiyenler ve armadillolar ile birlikte Xenarthra (tuhaf eklemliler) üsttakımını oluşturarak, benzersiz bir evrimsel gruba aittirler.

Bu artık biraz eski bir araştırma olsa da, Türkçeye kazandırmak ve paylaşmak istedik. Dünya'nın refah düzeyi, bilime erişim kolaylığı, eğitim düzeyi, araştırma yoğunluğu en yüksek olan ülkelerde, Evrim Kuramı'nın halk tarafından kabul edilme oranlarının son derece yüksek düzeylerde olduğunu biliyor muydunuz?

New Scientist dergisinde 2006 ve 2008'de yayınlanan araştırmada insanların ilkin hayvan türlerinden evrimleştiğinin kabul edilip edilmediği halka sorulmuştur. 35 ülkede yapılan, yukarıda ise 18 ülkenin sonuçlarına yer verilen grafikte de görüldüğü gibi, çubukların mavi kısımları bir ülkede evrimin kabul edilme oranını gösterirken, pembeler emin olmayanları, yeşiller ise evrimi kabul etmeyenleri göstermektedir.

İki bardağı önünüze alıp, ikisine de su doldurup, birini 60 dereceye, diğerini ise 30 dereceye kadar ısıtın. Sonrasında ikisini de aynı anda buz dolabına koyun. Bu basit deney sonucunda, şaşırtıcı bir gerçekle karşılaşırsınız: iki farklı sıcaklıktaki sulardan ilk donmaya başlayan, donma sıcaklığı olan 0 dereceye çok daha yakın olan 30 derecelik su değildir! 60 derecelik su, 30 dereceye göre daha hızlı donar!

Bu olgu, bunu ilk defa 1963 yılında keşfeden Tanzanyalı öğrencinin şerefine "Mpemba Etkisi" olarak isimlendirilmiştir. Mpemba, bu etkiyi daha sıcak dondurmaları, soğuklarla karıştırırken keşfetmiştir. Ancak etkinin ilk defa gözlendiği zamanlara dair verilere MÖ 4. Yüzyıl'da Aristo ile rastlamaktayız. Daha sonrasında aynı etki Francis Bacon ve René Descartes tarafından da tespit edilmiştir. Mpemba ise, bu keşfi ilk defa 1969 yılında bilimsel makaleye döken kişi olarak anılmaktadır.

Beyin, düşünceyi, hafızayı, duyguyu, dokunmayı, motor becerileri, görmeyi, nefes almayı, sıcaklığı, açlığı ve vücudumuzda ki süreçleri düzenleyen kompleks bir organdır. Beyin ve ondan uzanan omurilik birlikte merkezi sinir sistemini oluşturur.

Beynin fiziksel özellikleri nelerdir?

AIDS (Edinsel Bağışıklık Yetmezliği Sendromu), insan bağışıklık yetmezliği virüsü (HIV) tarafından neden olan bir hastalık kompleksidir. Bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olan bu hastalık, dünya genelinde ciddi bir halk sağlığı sorunudur.

HIV enfeksiyonunun ilk belirtileri genellikle hafif ve belirsizdir, ancak enfeksiyon ilerledikçe belirtiler ciddileşir. Erken dönem belirtileri arasında ateş, lenf bezlerinde şişme, boğaz ağrısı ve cilt döküntüleri bulunur. HIV ilerledikçe, bağışıklık sistemi zayıflar ve kişi AIDS belirtileri geliştirebilir, bunlar arasında tekrarlayan enfeksiyonlar, kilo kaybı, kronik ishal ve bazı kanser türleri yer alır.