Bu yazıyı okuyan her 2 erkekten birinin saçları 20'li yaşlarından itibaren dökülmeye başlayacak ve 50'li yaşlarında saçları büyük oranda veya tamamen dökülecek. Tabii erkeklerde saç kaybına aşinayız, dolayısıyla bu belki de pek şaşırtıcı değil. Ama aynı zamanda bu yazıyı okuyan her 5 kadından 1'inin saçları yaşa bağlı olarak zamanla dökülecek, her 2 kadından 1'inin saçları 50 yaşından sonra kafa derisi görülebilecek düzeyde azalacak. Yani hangi cinsiyetten ve hangi ülkeden olursanız olun, az ya da çok miktarda saçlarımızı yitireceğiz. Tabii ki bunun en ileri formu, erkeklerde görülen tam kellik. İyi ama neden? Neden kıllarımızı kaybediyoruz?

Mısır’dan elde edilen verilere göre, yaklaşık 5000 yıldır insanların kelliğe çare aradığı tahmin ediliyor. Yaşlanma nedeni ile erkeklerin yaklaşık %50'sinde, kadınların ise yaklaşık %20'sinde saç dökülmesi gözleniyor. Öte yandan saçımızın dökülüp dökülmeyeceğinin sırrı, atalarımızın genlerinde saklı.

Su hafızası, suyun daha önceden içinde çözünmüş olan maddelerin hafızasını sınırsız veya sınırsıza yakın bir süre boyunca muhafaza edebileceğini iddia eden sözde bir yetenektir. Bu iddia, kimya ve fiziğin temel ilkelerine aykırıdır ve bilimsel olarak geçerli değildir. 

Suyun hafızası olduğuna inanan kişilerin iddiasına göre su, keyfi sayıda seri seyreltmeden sonra bile, bünyesinde daha önceden çözdüğü maddelerin bilgisini korumaya devam etmektedir. Su hafızasının, orijinal maddenin tek bir molekülü kalmayacak düzeyde bir seyreltmenin yapıldığı durumlarda bile "homeopatik ilaçların " hastalıkların tedavisinde kullanılmasını sağlayan bir mekanizma olduğu iddia edilmiştir. Suyun herhangi bir hafızası olduğunu gösteren hiçbir bilimsel kanıt bulunmamaktadır.

İç grup, bir bireyin millet, ırk, din, sosyoekonomik statü veya politik duruş gibi faktörler çerçevesinde kendini bir parçası olarak gördüğü sosyal gruplardır. Dış grup ise buna bağlı olarak bir bireyin kendini bir parçası olarak görmediği grupları ifade eder. Örneğin inançlı bir birey, inandığı dine inanan diğer insanları kendi iç grubunda; başka dinlere inanan kimseleri dış grubunda olarak görecektir.

İç grup ve dış grup kavramları ve dinamikleri; sosyal kimlik kavramı ve psikolojisi hayatımızı birçok bağlamda etkileyen unsurlardır. Bu nedenle anlaşılmaları son derece önemlidir.

1973 yılında İsveç'te Jan-Erik Olsson isimli bir adam, Kreditbanken adlı bankaya silahlar ve patlayıcılarla girdi. Havaya ateş açtı, "Herkes yere yatsın, parti başlıyor!" diye bağırdı. Bu sırada müşteriler ve birçok banka görevlisi dışarı kaçtı. Soyguncu, dört banka görevlisini rehin aldı. Banka, polisler tarafından kuşatıldı.

Arabulucu, soyguncuyla iletişime geçtiğinde, soyguncunun talepleri yüklü miktarda para, biraz mühimmat, cezaevinden bir arkadaşının kendi yanına getirilmesi ve bankanın önünde hazır bir araba bulundurulmasıydı. Soyguncunun dediğine göre talepleri yerine getirilirse, bu arabaya arkadaşıyla birlikte binip, gidecekti.

Aşağıdaki videoda, adamın huzursuzluğu, sesinden belli. “Kelimelerle ifade edemiyorum”, diyor. Adamın elinde, yemek tabağı boyunda, yeşil köpükten yapılmış bir “8” şekli var. Düz tutuyorsa, karmakarışık bir şekil görüyor. Ancak 90 derece döndürünce şekil birden bire tanınır hale geliyor ve söylediğine göre, bir “maskeye” benziyor. Elindeki rakamı düz-yatay-düz-yatay diye çevirmeye başlıyor ve şekiller gözlerinin önünde bir kayboluyor bir beliriyor. Sonunda yanındaki araştırmacıya elindekini uzatıp “Bunu artık elimden al.” diyor.

Adı RFS olan bu kişi, nörolog Oliver Sacks’ı gururlandıracak yeni bir çalışmaya denek olmuş. RFS, kelimeleri ve harfleri rahatça okuyabiliyor. Ancak araştırmacıların geçtiğimiz 2020 Temmuz’da Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayınladığı üzere, kişi rakamları hiç göremiyor - en azından bilinç seviyesinde göremiyor.^[1] Onun bu hayret verici kusuru, sinirbilimcilerin beyinde bilincin nasıl oluştuğunu açıklamalarına yardımcı olabilir. “Benim anladığım,” diyor Allen Institute’da bilinç konusunda uzman sinirbilimci Christof Koch, “biliş (İng: "cognition") ile bilinç (İng: "consciousness") birbirinden ayrı bulunabilir.”

Yaklaşık 13.8 milyar yıllık Evren tarihini 1 yıllık takvime sıkıştırdığımızda elde ettiğimiz takvime "Kozmik Takvim" adını veriyoruz. İnsan zihni, yapısı gereği algılamak üzere evrimleşmediği birimleri kolay kolay algılayamaz. 1 yılı rahatlıkla anlayabiliriz; ancak 100.000 yıl gibi göreceli olarak kısa bir jeolojik zaman dilimi bile bize anlaşılmaz gelir, ne kadar uzun olduğunu tahayyül edemeyiz. Benzer şekilde, 15 saniyeyi anlayabiliriz; ancak 3 pikosaniyenin (saniyenin trilyonda biri) ne demek olduğunu hayal edemeyiz, o süreye neyin sığabileceğini algılayamayız. Zaten sorun da budur; türler, zamanı genellikle deneyimlerinden elde ettikleri referanslarla kıyaslayarak algılarlar. 

İşte bu sebeple, kozmik takvim olayların nasıl geliştiğini anlamak için iyi bir uygulamadır. Kozmik takvimde Büyük Patlama 1 Ocak günü, 00:00'da meydana gelmiştir. Günümüz ise 31 Aralık, saat 24:00 olarak gösterilmektedir. Aradaki 12 ay, yani 365 gün, Evren'in 13.8 milyar yıllık tarihini sıkıştırılmış halde barındırır. Bu takvimde 1 saniyede 438 yıl geçmektedir, 1 saatte 1.58 milyon yıl, 1 günde ise 37.8 milyon yıl! 

Canlı organizmalarda bazı hücreler, diğer hücreleri zalimce silip süpürür.^[1] Bu "hücresel yamyamlık" yaygın, doğal bir süreçtir: Vücudunuzdaki beyaz kan hücreleri tam şu anda milyonlarca yaşlı kırmızı kan hücresini tüketiyor. ABD Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı'nda yayınlanan yeni araştırma, bu tür "yamyamlık" davranışlarını teşvik etmek için bir grup genin kullanılmasının yeni bir kanser immünoterapisi geliştirebileceğini öne sürüyor.^[2]

Bu fikir, yeni makalenin kıdemli yazarı biyolog Denise J. Montell ve meslektaşlarının, hücrelerin sindirmeye çalıştıkları şeyleri sarmasına yardımcı olan Rac ailesindeki hiperaktif gen formlarının meyve sineği embriyolarında doku ölümüne neden olduğunu fark etmesiyle doğdu. Montell değiştirilen genlerin, hücrelerin "komşularını" tüketmesine neden olduğunu söylüyor. Bu genlerin RAC adında insanlara özgü versiyonları mevcut; Montell ise bunların, Santa Barbara'daki Kaliforniya Üniversitesi'nde çalışan yeni meslektaşı Meghan Morrissey'e kanser CAR-M immünoterapisi konusundaki çalışmalarında yardımcı olup olamayacaklarını merak etti.

Satürn'ün en büyük uydusu Titan, özellikle Dünya'nınkine benzer şekilde nitrojenden oluşan ancak önemli konsantrasyonlarda metan ve etan içeren yoğun bir atmosfere sahip olan yapısı ile Güneş sistemimizin önemli uyduları arasındadır. Hidrokarbon açısından zengin bir yüzeyle birleşen bu atmosferik bileşim, Titan'ı bilimsel keşifler için önemli bir hedef hâline getirmektedir.

Titan'ın yoğun atmosferi, bu zamana kadar yüzeyinin çoğunun doğrudan gözlemlenmesini engellemiştir ve NASA'nın Cassini-Huygens gibi misyonlarını bu uydunun gizemlerini açığa çıkarmaya teşvik etmiştir. Bu görevler tarafından toplanan veriler sayesinde Titan'ın manzarası; denizler, göller, nehirler ve rüzgârın etkisiyle şekillenen geniş kum tepeleriyle karakterize edilen, hepsi aktif bir jeolojik ve hidrolojik sistemin göstergesi olan çeşitli arazileri ortaya çıkarmıştır.

Türdiriltimi (İng: "De-extinction") veya "diriltme biyolojisi", soyu tükenmiş türlerin bireylerine (genellikle genetik olarak) benzer canlı organizmaların yeniden oluşturulma sürecini ifade eder. Daha uzun tanımıyla türdiriltimi; soyu tükenmiş bir türün yapay seçilim yoluyla geri ıslah (İng: "back-breeding"), klonlama ve genom düzenlemesi gibi teknikler kullanılarak canlı bir organizmanın nesli tükenmiş türe doğru değiştirilmesidir.

Yani türdiriltimi, türlerin neslinin tükenmesine sebep olan faktörleri anlamak ve bu türleri yeniden canlandırmak amacıyla bir dizi teknik ve yöntem kullanılan çok kapsamlı bir süreçtir. Her ne kadar kulağa ilk etapta Jurassic Park ve Frankenstein esintilerine sahip ütopik bir olgu gibi gelse de aslında nesli tükenmiş türleri geri getirme çabalarını bir araya getiren bir bilim dalıdır.