Okurlarımızdan en sık gelen taleplerden biri, piyasada bulunan popüler bilim kitapları arasından hangilerini tavsiye ettiğimiz... Biz de, bu soruya kalıcı ve kapsamlı bir cevap olabilmesi için, okurlarımızdan sevgili Nilüfer Tekin'in desteğiyle tam bir liste çıkardık. Aşağıda tam listeyi bulabilirsiniz.

Bu listedeki kitapların ezici çoğunluğu doğrudan veya dolaylı olarak evrimle veya evrimin doğrudan ilişkili olduğu alanlarla ilgilidir. Dolayısıyla fizik, astronomi, kozmoloji, genel bilim tarihi gibi konulardaki birçok tavsiyemize burada yer vermedik. Bunun için ayrıca bir liste oluşturabiliriz.

AIDS (Edinsel Bağışıklık Yetmezliği Sendromu), insan bağışıklık yetmezliği virüsü (HIV) tarafından neden olan bir hastalık kompleksidir. Bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olan bu hastalık, dünya genelinde ciddi bir halk sağlığı sorunudur.

HIV enfeksiyonunun ilk belirtileri genellikle hafif ve belirsizdir, ancak enfeksiyon ilerledikçe belirtiler ciddileşir. Erken dönem belirtileri arasında ateş, lenf bezlerinde şişme, boğaz ağrısı ve cilt döküntüleri bulunur. HIV ilerledikçe, bağışıklık sistemi zayıflar ve kişi AIDS belirtileri geliştirebilir, bunlar arasında tekrarlayan enfeksiyonlar, kilo kaybı, kronik ishal ve bazı kanser türleri yer alır.

Allen Beyinbilim Enstitüsü’nden Bilimsel Çalışmalar Şefi Dr. Christof Koch, “Beyin, bilinen evrendeki en karmaşık nesnedir.” der [1]. Son derece karmaşık olan beyin yapısı dünyasına giren kişinin hayret etmemesi mümkün değildir. İnsan beyninde 100 milyar kadar nöron vardır ve bunların her biri en az bir başka nöronla bağlantı kurar [2]. Bu bağlantılara sinaps denir. Beynin fazlasıyla girift olan bu yapısı, yüz milyonlarca bilgisayarı anlaşılması zor bir ağla birbirine bağlayan internete benzetilebilir. Tıpkı bir bilgisayarın kolayca bağlantısını değiştirip başka bir bilgisayarla iletişim kurabilmesi gibi nöronlar da tamamen dinamik bir şebeke oluştururlar. Komşu nöronlarla yaptıkları bağlantıları sürekli değiştirirler [3]. Hayvanların, özellikle de insanların görünürde basit, ancak gerçekte çok karmaşık davranışlarının arkasında bu vardır.

Beyin hakkında bilmediklerimiz hâlâ bildiklerimizden daha çoktur. Nöronlar sürekli farklı sinapslar oluştururken beynin değişik bölümleri nasıl hâlâ bu kadar uyumlu çalışabilir? Belleğimiz bilgileri ve anıları nasıl saklar? Elektrik sinyalleri nasıl canlı görüntülere, seslere, duygulara vs. dönüşür? Yine de beyin hakkında olağanüstü bir şey biliyoruz: Beyin, yaklaşık 500 milyon yıl önce solucanlarda evrimleşmiş ve o zamandan beri de evrimleşmeye devam eden bir organdır [4]. Beyin, hayvan evrimsel geçmişinin ilk evrelerinde ortaya çıktığından (genellikle beyni de içerecek şekilde) gelişmiş bir sinir sistemi olan modern türlerin çoğu beyni olan ortak bir atadan gelmektedir. Bu durum bize diğer türleri ve onların geçirdikleri evrimi inceleyerek kendi beynimizi anlama fırsatı verir.

UFO’lar (Tanımlanmamış Uçan Cisim) spesifik bir iddia değil, genel bir konudur. Los Angeles Savaşı, Kemerburgaz UFO ve Phoenix Işıkları gibi olaylar UFO’lar konusunda spesifik birer iddiadır. Bu sebeple böylesine geniş bir konuyu uzunca işlediğimiz için elbette her yönüne değinmemiz mümkün olmayacaktır.

Bu makalede; 51. Bölge, Ekin Çemberleri, Roswell Olayı, Antarktika’daki Naziler, Mars’taki Yüz, Reptilianlar gibi UFO komplolarıyla ilişkilendirilen birçok konuya değinmeden, UFO’lara dair bilimsel bir perspektif sunmaya çalışacağız.

Üretken yapay zeka (İng: "generative AI") teknolojileri, şiir ve bilgisayar programları yazabiliyor ya da Hollywood filmlerinden fırlamış gibi görünen oyuncak ayı resimleri ve çizgi film karakterlerinin videolarını yaratabiliyor.

Şimdi ise yeni yapay zeka teknolojisi, DNA'nızı düzenleyebilecek mikroskobik biyolojik mekanizmalar için planlar üreterek bilim insanlarının hastalıklarla bugünkünden çok daha hassas ve hızlı bir şekilde mücadele edebilecekleri bir geleceğe işaret ediyor.

Özet: Pachycephalosauridae ailesi, geç Kretase döneminde yaşamış, kalın kafatasları ile tanınan dinozorlardır. Bu aile içindeki Wannanosaurus Homalocephale cinsleri, genellikle düz kafatasları ile bilinir ve bu özellikleri, onların Pachycephalosauridae’nin genç bireyleri olduğu hipotezini doğurmuştur. Bu makale, bu hipotezin desteklenmesi için kullanılan morfolojik ve histolojik kanıtları incelemektedir. Makaleye Giriş: Pachycephalosauridae ailesi, domuz büyüklüğünden boğa büyüklüğüne kadar değişen, iki ayaklı otçul dinozorlardır. En belirgin özellikleri, kalınlaşmış kafataslarıdır. Wannanosaurus Homalocephale cinsleri ise, bu ailenin diğer üyelerine göre daha düz kafataslarına sahiptirler. Bu farklılık, bazı araştırmacıların bu cinslerin aslında Pachycephalosauridae’nin genç bireyleri olduğu yönünde bir hipotez geliştirmelerine yol açmıştır. Kafatası Morfolojisi ve Ontojenik Gelişim: Stegoceras validum üzerinde yapılan bir çalışma, kafatası morfolojisindeki değişikliklerin yaşla birlikte nasıl geliştiğini göstermiştir. Bu çalışma, düz kafataslarının genç bireylere ait olduğunu ve kafatasının zamanla kubbe şeklini aldığını ortaya koymuştur. Wannanosaurus Homalocephale cinslerinin düz kafatasları, bu hipotezi destekleyen önemli bir kanıt olarak görülmektedir.^[1] Histolojik Bulgular: Kafatası katmanlarının histolojik analizi, genç bireylerdeki kafatası dokusunun daha az vaskülarize olduğunu ve zamanla bu vaskülaritenin azaldığını göstermektedir. Bu bulgular, kafatasının yaşla birlikte nasıl sertleştiğini ve şekil değiştirdiğini gösteren önemli verilerdir. ^[2] “Sonuç olarak Mevcut kanıtlar, Wannanosaurus Homalocephale cinslerinin, Pachycephalosauridae ailesinin genç bireyleri olabileceğini güçlü bir şekilde desteklemektedir. Ancak, bu hipotezin tam olarak doğrulanması için daha fazla fosil bulgusuna ve detaylı analizlere ihtiyaç vardır. “ Kaynaklar: [1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3652528/ [2] https://www.researchgate.net/publication/254314613_Squamosal_Ontogeny_and_Variation_in_the_Pachycephalosaurian_Dinosaur_Stegoceras_validum_Lambe_1902_from_the_Dinosaur_Park_Formation_Alberta

Eski bir müzisyen şakası şöyle der: “Üç tip davulcu vardır: Sayabilenler ve sayamayanlar.”

Müziğin eski çağlardan beri bazı ruhsal sorunların tedavi edilmesinde gerek ana etken, gerekse yardımcı olarak kullanıldığını bilmekteyiz. Günümüzde de benzer çalışmalar sürdürülmekte ve müzik terapisi doktorlar tarafından tavsiye edilmektedir. Bunu belki de tıbbın söylemesine gerek kalmadan bizler zaten uygulamaktayız. Stres altında kaldığımızda, öfkelendiğimizde veya konsantrasyon sorunları yaşadığımızda müziğin bize yardımcı olacağını umuyoruz.