Canlılığın en temel yapıtaşı olan hücrelerin yuvarlak olma davranışını/eğilimini anlamak için, canlılığın kökenlerine inmemiz gerekiyor. Canlılığın başlangıcına... Yani, "cansız" olarak tanımladığımız kavramların, belirli çevre şartları altında kademeli değişerek "canlı" olarak tanımlayacağımız kavramların ortaya çıkışına... Bunu inceleyen teori, Evrim Teorisi değil, Abiyogenez Teorisi'dir.

Abiyogenez Kuramı dahilinde cansız varlıklardan, yaklaşık 500 milyon yıl süren bir deneme-yanılma süreci sonucunda, ilk defa canlı varlıkların kimyasal evrim yoluyla oluştuğunu biliyoruz. Bu sürecin en önemli basamaklarından birisi, belki de canlılık tarihinin en önemli olayı olan "bölünme" ("üreme") olayıdır. Bu ilk bölünme, günümüzde de prokaryotik canlılarda görebildiğimiz "amitoz bölünme" (binary fission) ile olmuştur. Yani hücre, yaklaşık olarak ortadan, mümkün olduğunca eş (ancak içerikler heterojen olarak dağılabilir) bir şekilde ikiye bölünmüştür. İyi ama... Neden? Neden bir varlık "bölünme" ihtiyacı duysun ki? Canlılar, üremeden de evrimleşemezler miydi?

Keşif oldukça eski tarihli, ancak ülkemizdeki medyada beklenen etkiyi yaratmadı (tabii ki). Bu sebeple 2007'de yapılan bu baş döndürücü keşfi sizlerle şimdi paylaşmak istiyoruz.

Albert Einstein Tıp Fakültesi'nden araştırmacılar, belli tip mantarlarda, normalde yaptıkları gibi maddeyi parçalamak haricinde çok ilginç bir yetenek keşfetti: radyoaktiviteyi kullanarak enerji üretmek ve gelişmek!

Disk hernisi ("omurga fıtığı" veya "omur fıtığı"), genellikle omurgaya aşırı yüklenme ya da travma nedeniyle omurlar arasındaki yastıklama ve bağ dokusunun yaralanmasıdır. Sırt ağrısı, vücudun farklı bölgelerinde ağrı veya duyum ve fiziksel sakatlık ile sonuçlanabilir. Birazdan daha detaylıca göstereceğimiz gibi bir omurilik diski, daha sert, kauçuksu bir dış halka içine yerleştirilmiş yumuşak, jöle benzeri bir merkeze (çekirdeğe) sahiptir ve çekirdeğin bir kısmı, halkada oluşan bir yırtık nedeniyle dışarı çıktığında, disk çıkıntısı (İng: "bulging") oluşur.

Omurga fıtığı sıklıkla, anulus fibrosus olarak bilinen dış halkanın yaşa bağlı dejenerasyonu ile ilişkilidir, ancak normalde travma veya kaldırma ya da bükme ve gerilme ile tetiklenir.^[1]Omur gövdelerinde, arka uzunlamasına olan bağın (ligaman) ön boyuna olan bağa göre göreceli darlığı nedeniyle, yırtılma neredeyse her zaman posterolateral, yani arka/yan taraflardadır.^[1] Disk halkasındaki bir yırtık, iltihaplanmaya neden olan kimyasalların salınmasına neden olabilir ve bu da sinir kökü sıkışması olmasa bile şiddetli ağrıya neden olabilir.

Satürn'ün en büyük uydusu Titan, özellikle Dünya'nınkine benzer şekilde nitrojenden oluşan ancak önemli konsantrasyonlarda metan ve etan içeren yoğun bir atmosfere sahip olan yapısı ile Güneş sistemimizin önemli uyduları arasındadır. Hidrokarbon açısından zengin bir yüzeyle birleşen bu atmosferik bileşim, Titan'ı bilimsel keşifler için önemli bir hedef hâline getirmektedir.

Titan'ın yoğun atmosferi, bu zamana kadar yüzeyinin çoğunun doğrudan gözlemlenmesini engellemiştir ve NASA'nın Cassini-Huygens gibi misyonlarını bu uydunun gizemlerini açığa çıkarmaya teşvik etmiştir. Bu görevler tarafından toplanan veriler sayesinde Titan'ın manzarası; denizler, göller, nehirler ve rüzgârın etkisiyle şekillenen geniş kum tepeleriyle karakterize edilen, hepsi aktif bir jeolojik ve hidrolojik sistemin göstergesi olan çeşitli arazileri ortaya çıkarmıştır.

Bukalemunların evrimsel geçmişine ait birçok veriye sahip olsak da, bu ilgi çekici türlerin evrimiyle ilgili bazı gizemler sürüyor. Örneğin, bukalemunların bilinen en eski atası, günümüzden 60 milyon yıl kadar önce yaşamış Anqingosaurus brevicephalus isimli bir tür. Ancak evrimsel süreçte, değişimlerini net olarak görebildiğimiz diğer türler arasında 23-13 milyon yıl önce yaşamış Chamaeleo caroliquarti ve günümüzden 13-5 milyon yıl önce yaşamış Chamaeleo intermedius bunlardan sadece bazıları. Ayrıca yapılan genetik çalışmalar, bukalemunların yaklaşık 100 milyon yıl öncesinde iguanamsılar ve agamidlerden ayrılmış bir grup olduklarını da gösteriyor ve agamidlere daha yakın olduklarını biliyoruz. 

Ancak sürüngenlerin büyük bir kısmının en temel özelliklerinden biri olan yumurtayla üreme, bu grubun bazı türlerinde (örneğin görseldeki Jackson Bukalemunu'nda) geçerli değil. Bu sürüngenler, tıpkı memeliler gibi doğuruyorlar! 

Schrödinger'in Kedisi, büyük fizikçi Erwin Schrödinger tarafından geliştirilmiş meşhur bir düşünce deneyidir. Schrödinger, bu düşünce deneyini Kopenhag Yorumu olarak bilinen ve modern fizikçilerin çoğu tarafından kabul edilip kullanılan bir kuantum mekaniği yorumuna tepki olarak geliştirmiştir.

Kopenhag Yorumu'na göre Evren'deki tüm temel parçacıklar, bir dalga fonksiyonu tarafından tanımlanan olasılıklar çerçevesinde belli bir hız ve konuma sahiptir. Yani atom etrafındaki bir elektron, aslında belirli bir noktada değildir; belirli bir olasılıkla belirli bir noktada ve hızda bulunur. Ancak biz, bunu kesin olarak bilemeyiz. Ta ki gözlem (ölçüm) yapana kadar. Heisenberg'in Belirsizlik Kuramı çerçevesinde, gözlem yapsak bile hız ve konumu aynı anda tespit edemeyiz; ancak en azından bir tanesini ölçmemiz mümkündür. Ancak nasıl olur da belirli olasılıklar çerçevesinde herhangi bir konumda ve hızda bulunabilecek olan bir elektron, gözlem yapıldığı anda belirli bir konuma veya hıza sahip olur? Eğer ki gözlem öncesinde bu elektronun pozisyonu ve hızı belirsiz ise, gözlem sonrasında bu pozisyon veya hızdan en azından 1 tanesi nasıl belirli hale geçer?

Daha önce hiç Dünya'nın iç sesini duyduğunu iddia eden birileriyle karşılaştınız mı? Büyük ihtimalle hayır, fakat Dünya üzerinde bu tarz bir şikayetle doktora danışan insanlar yok değil. Dünyanın birçok bölgesinde, özellikle Amerika ve Kanada'da diğer insanların duyamadığı, derinlerden gelen mırıltılar duyan ve bunun Dünya'nın iç sesi olduğunu söyleyen azımsanamayacak kadar kişi var. Bu vakaların birçoğu sahte olmasına veya önemsiz sebeplere dayanmasına rağmen bir grup insanın işaret ettiği sebep ortak: Schumann rezonansı. Peki, nedir bu Schumann rezonansı? Gelin bu doğa olayının tarihini ve nasıl oluştuğunu inceleyelim.

İsminden de belli olacağı üzere bu olgunun keşfi birçok yerde Alman fizikçi W. Otto Schumann'a atfedilir. Fakat bu fikrin temelleri Schumann'dan biraz daha eskiye dayanmaktadır.

Evrim Ağacı olarak gözlemlediğimiz yetişkin bir Rhaphigaster nebulosa türü. Kendisi ile Zonguldak'ın Filyos ilçesindeki bir tren durağında karşılaştık.

Bu böceklere stink bug veya shield bug denir. Bazı kaynak kitaplarda "pis kokulu böcek" diye spesifik olmayan bir tanımı vardır. Bize göre entomolojide eksik olan, en önemli Türkçe isimlendirmelerden biridir. Kendileri 14-16 mm'ye kadar büyüyebilirler. Alt kısımlarının açık renkli olması ve düzensiz biçimde kahverengimsi noktalarla kaplı olmaları tanı koydurucudur. Antenlerinin 3. ve 5. segmentlerinde sarı şeritler bulunur. Bu türler Dolycoris baccarum türüne benzer. Fakat kılsız olmaları ile ayrılırlar. İyi uçucular değillerdir. Uçarken kolayca bir yerlere çarpabilirler.

Mehmed Ali Paşa, okuma yazma bilmemesine rağmen Mısır’da önce Fransızca sonra Arapça olarak ilk resmi gazeteyi çıkardı. Fransa’dan uzman askerler getirtti ve orduyu yenileyerek tamamen modern bir ordu ve donanma kurdu. Öyle ki 2.Mahmut Mora’da çıkan Rum İsyanı’nda kendisinden destek isteyecekti. Mehmed Ali Paşa o denli güçlenmişti ki, destek vermesi için o dönem gücü iyice zayıflamış olan Osmanlı’ya bir vali olarak şart koşacaktı...

Kavalalı Mehmed Ali Paşa, 1769’da Kavala’da doğmuştur. Yaptıkları, okuryazar olmasa da oldukça zeki bir insan olduğunu gösterir.

Beyin cerrahisi 21 Haziran 2014 tarihinde öğleden sonra başlayıp bir sonraki gün Karayip Şafaköncesi’ne (Ç.N. Bir festival günü) kadar uzamıştı. Öğleden sonra anestezinin etkisi geçince beyin cerrahı içeri girdi, metal çerçeveli gözlüğünü çıkardı, incelemesi için bandajlar içindeki hastasının önünde tuttu. “Bunun adı ne?” diye sordu.

Phil Kennedy kısa bir süre gözlüğe baktı. Sonra bakışları önce tavana, sonra televizyona döndü. Bir süre “G… gü…gü…güö”, diye kekeledi. “…Güöö…güöö…göö”.