Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Evrim'in Bir Yönü Var mıdır? Varsa, Bu Yön Tüm Canlılar İçin Aynı mıdır?

Evrim'in Bir Yönü Var mıdır? Varsa, Bu Yön Tüm Canlılar İçin Aynı mıdır? Museum Studio
3 dakika
6,630
Evrim Ağacı Akademi: Evrimi Anlamak Yazı Dizisi

Bu yazı, Evrimi Anlamak yazı dizisinin 8. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan ""Tesadüf" Geliyor, Kaçın! Bilimde "Şans" ve "Tesadüf" Kavramlarına Yer Yok mu?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Evrim'in bir yönü yoktur, olmamıştır ve olmayacaktır. Bu, Richard Dawkins'in Ataların Hikayesi isimli kitabında da sıklıkla vurguladığı ve okuyucunun adeta "kafasına vurarak öğrettiği" bir gerçektir. Bizler, insan türü olarak, "tarih yazıcılarız" ve geçmişe, kendi gözlerimizden bakarak, her şeyi "insan merkezli" (antropocentric) olarak tanımlıyoruz. Bazı bilim adamları da bu yanlışa düşerek, sanki bütün Evrim'in bizi var etmek amacıyla işlediğini düşünme gafletinde bulunuyorlar. Ancak bizler, pek çok mekanizmasıyla Evrim'in, tıpkı diğer canlılar gibi doğal bir sonucuyuz. Evrim, bizim var olmamız "amacıyla" işlemediği gibi, başka herhangi bir canlıyı da var etmek amacıyla çalışmamaktadır. Evrim, bir "yöntem" olarak tanımlamak hatalıdır. Evrim bir "mekanizmadır". Evrim, "Doğa Ana" dediğimiz kavramın kendisidir. Dolayısıyla onu bir "yönetici dış güç" olarak tanımlamak doğru değildir. Evrim, çoğunlukla rastgele olan çevresel değişimlerle kısıtlıdır ve bunların ötesine geçemez. Dolayısıyla, çevresel değişimler (ve bazı cinsel değişimler) neyi dikte ederse ve ne yönde gerçekleşirse, Evrim de o "yöne" gider. Ancak bu durumda bile bilinçsizdir ve her tesadüfi değişime göre, değişiklik gösterecektir. Bu, doğanın yasasıdır.

Benzer şekilde, Evrim "mükemmel"e ulaşmayı da hedeflemez! Evrim Kuramı'na yeni giriş yapmış ya da tam anlamamış insanlar ile, Evren'in belirli bir "bilinç" dahilinde çalıştığını sanan, fizik eğitimi almamış ve bilimsel makalelerden çok "Kuantum Başarı", "Kuarklarla Öğrenme", "Atomdaki Bilinç" vs. gibi sahtebilim alanlarına hayatını heba etmiş şahıslardan bir grubu, Evrim Kuramı'nı kabul ederler; ancak evrimin, canlıların "mükemmelliğe ulaşmasını" hedeflediğini ileri sürerler. Bu, net bir şekilde gülünç bir saçmalıktır. Zira evrimin işleyişinin özüne baktığımızda, türlerin kaotik olarak değişen bir çevreye adapte olma mücadelesi verdikleri görülür. Bu durumda, eğer ki çevre kaotik olarak değişiyorsa ve dalgalanarak, kimi zaman eskisinden daha iyi, kimi zaman daha kötü yönlere gidiyorsa, canlıların buna bağlı değişimlerine neden olan Evrim Mekanizmaları'nın "mükemmele ulaşmak" gibi bir amacı olduğunu iddia etmek bilgisizlik olacaktır. Bu, Evren içerisinde süregelen yasaların, süreç içerisinde, herhangi bir bilince (ne madde içi ne de madde üstü) ihtiyaç duymaksızın bazı yapılar var edebilmesini kendine yediremeyen, bilimden ve bilmekten korkan zihniyetin bir ürünüdür.

Tüm Reklamları Kapat

Dolayısıyla, söz konusu evrim olduğunda, hiçbir "yön" kavramından bahsedilemez. Richard Dawkins de, bu hataya düşmemek adına, "ileri kronoloji" yerine "geri kronoloji" taktiği ile kitabını kaleme almıştır. Çünkü tüm canlıların ortak atası olan koaservatlardan yola çıkarak günümüze gelinirse, sanki Evrim'in insanı yaratmak gibi bir amacı varmış yanılgısına düşülebilir. Fakat geriye doğru gidilirse, hangi canlıdan yola çıkılırsa çıkılsın, varılacak yer aynı koaservatlar, yani ilk canlılardır. Böylece, Evrim'in bir yönü olduğunu düşünmememiz sağlanacaktır. Gerçekten de, geriye doğru giden bir kitabı okuduğumuzda, nereden başlarsak başlayalım aynı ortak ataya varacağımız bilinci (yani Evrim Ağacı kavramı), insanı ister istemez Evrim Kuramı'nın gerçeklerini görmeye, yani bir yönü olmadığını anlamaya itmektedir.

İşte bu sebeple, Evrim'in bir yönünün var olmaması, ikinci sorumuza da cevap olmaktadır: Evrim'in bir yönü bulunmadığı için, hayır, bütün canlılar için aynı değildir. Zaten Doğal Seçilim kavramı da bunu ortaya koymaktadır: Seçilim, bir türün ortama adapte olabilmesine bağlı olarak değişmektedir. Ancak sadece Dünya üzerinde, sonsuz sayıda ortam ve çevre koşulu tanımlanabilir. Bu durumda da, sayısız ihtimalden bahsetmek mümkündür. Her canlının kendine ait bir yaşam ortamı mevcuttur ve "bu" canlı için Doğal Seçilim, "o" şartlar altında çevrenin Evrim'e dikte ettiği sözde "yönde" olmaktadır. Tekrar altını çizelim, bu yönü önceden tayin edebilmek olanaksız olduğu için (değişken sayısının sonsuzluğundan ötürü), bir "yönden" bahsedebilmek ancak geriye dönüp tarihe baktığımız zaman anlamlı olmaktadır ve buradan, Evrim'in bir yönü olduğu anlaşılmamalıdır. Her canlı için Doğal Seçilim ve Evrim'in diğer mekanizmaları farklı işlemektedir ve tekrar edelim: Evrim'in bir yönü yoktur!

Tüm Reklamları Kapat

Daha fazlası için Richard Dawkins'in "Ataların Hikayesi" isimli kitabını şiddetle tavsiye ediyoruz. 

Teşekkür: Bersis İnan

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Evrimi Anlamak Yazı Dizisi

Bu yazı, Evrimi Anlamak yazı dizisinin 8. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan ""Tesadüf" Geliyor, Kaçın! Bilimde "Şans" ve "Tesadüf" Kavramlarına Yer Yok mu?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
12
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 11
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • Bilim Budur! 4
  • Muhteşem! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Umut Verici! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 00:51:36 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/55

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Evrim'in Bir Yönü Var mıdır? Varsa, Bu Yön Tüm Canlılar İçin Aynı mıdır?. (28 Nisan 2011). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/55
Bakırcı, Ç. M. (2011, April 28). Evrim'in Bir Yönü Var mıdır? Varsa, Bu Yön Tüm Canlılar İçin Aynı mıdır?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/55
Ç. M. Bakırcı. “Evrim'in Bir Yönü Var mıdır? Varsa, Bu Yön Tüm Canlılar İçin Aynı mıdır?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 28 Apr. 2011, https://evrimagaci.org/s/55.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Evrim'in Bir Yönü Var mıdır? Varsa, Bu Yön Tüm Canlılar İçin Aynı mıdır?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, April 28, 2011. https://evrimagaci.org/s/55.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close