Evrimsel biyologlar ve paleontologların hummalı çalışmaları sayesinde, bugün bildiğimiz ve keşfettiğimiz türlerin istisnasız tamamının çeşitli evrimsel süreçlerden geçerek bugüne geldiklerini net olarak biliyoruz. Tekil olarak bazı türlerde elbette soru işaretleri, bilinmeyenler, gizemler bulunuyor. Ancak zaten bunlar da olmasaydı, bilimin ilerlemesi mümkün olmazdı. Fakat bu bilinmezlerin hiçbiri evrimsel biyoloji ile uyumsuz, evrimin gerçekliğine şüphe düşüren, evrim teorisini çürütebilecek nitelik ve nicelikte olan unsurlar değildirler. Zaten artık bu şekilde tekil örneklerle evrim teorisini çürütmek de olanaksızdır. Evrimin ise zaten çürütülemez bir doğa yasası olduğunu, evrim ile evrim teorisinin farklı konular olduğunu şuradaki yazımızda detaylıca ele almıştık; meraklı okurlarımız o yazıya göz atabilirler.

Bu hummalı çalışmalar sayesinde yapılan keşifler, bazı ilginç gerçekleri de ortaya çıkarmıştır. Bazı türlerin, bir vücutsal bütünlük olarak, eş zamanlı bir biçimde, tüm özelliklerinin aynı anda değişimiyle evrimleşmediği, bazı parçalarının farklı zamanlarda evrimleşerek, farklı nitelikler kazandığı anlaşılmıştır. İşte bu şekilde, türlerin farklı vücut parçalarının ya da görevlerinin, farklı hızlarda ve zaman dilimlerinde, her birinin ayrı ayrı, binlerce nesilde evrimleşmesine mozaik evrim veya modüler evrim adı verilir. Bu şekilde evrimleşen türlere ise mozaik türler veya modüler türler denir.

Satürn'ün en büyük uydusu Titan, özellikle Dünya'nınkine benzer şekilde nitrojenden oluşan ancak önemli konsantrasyonlarda metan ve etan içeren yoğun bir atmosfere sahip olan yapısı ile Güneş sistemimizin önemli uyduları arasındadır. Hidrokarbon açısından zengin bir yüzeyle birleşen bu atmosferik bileşim, Titan'ı bilimsel keşifler için önemli bir hedef hâline getirmektedir.

Titan'ın yoğun atmosferi, bu zamana kadar yüzeyinin çoğunun doğrudan gözlemlenmesini engellemiştir ve NASA'nın Cassini-Huygens gibi misyonlarını bu uydunun gizemlerini açığa çıkarmaya teşvik etmiştir. Bu görevler tarafından toplanan veriler sayesinde Titan'ın manzarası; denizler, göller, nehirler ve rüzgârın etkisiyle şekillenen geniş kum tepeleriyle karakterize edilen, hepsi aktif bir jeolojik ve hidrolojik sistemin göstergesi olan çeşitli arazileri ortaya çıkarmıştır.

Bir grup insanı, hiç bilmedikleri bir kültürün orta yerine götürüp bıraksak nasıl davranırlardı? Bu soru karşısında heyecan duymayacak bir psikolog bulamazsınız. Ancak psikologlar tarafından cevabı merak edilen pek çok sorunun deneysel olarak araştırılması mümkün değildir. Bunun sebebi, son birkaç on yılda kurulmuş olan ve deneylerde yer alacak katılımcıları olası zararlara karşı koruma amacındaki etik kurulların, insan haklarını ihlal etme potansiyeli olan çalışmalara izin vermemesidir.

Ancak bilimde olanın aksine, sanattaki yöntemleri daha özgürdür. Bir grup insanın hiç alışık olmadıkları bir kültürün orta yerinde nasıl davranacaklarını hayal eden kitaplar yazabilir, filmler çekebilir hatta bu durumu tasvir eden tablolar, heykeller yapabilirsiniz. O halde bu sorunun cevabını tartışabilmek için en uygun zemin sanatın özgür suları olacak. Tunç Okan’ın senaristliğini ve yönetmenliğini yaptığı 1975 yapımı Otobüs filmi, yazının başında bahsettiğimiz soruya kendi perspektifinden oldukça çarpıcı bir yanıt veriyor. Bu yazının eksenini de psikolojinin kültür alanındaki çalışmaları ile Otobüs filminin anlatısı arasında ilişki kurma gayreti oluşturuyor.

Çok güzel bir söz vardır: "Yalancılık meslek dalı ilan edilmeli artık, o kadar çok ustası var ki...",

Ne kadar haklı bir söz öyle değil mi? çünkü günümüzde nereye baksak, bir sahtekarlık görüyoruz. Artık iyi yalan konuşan insanlara "zeki" denmektedir. İyi yalan konuşan insan gerçekten de böyle midir? politikacılar zeki midir? veya o absürt eserleri ile insanları kandıran kişisel gelişim yazarları zeki insanlar mı?

Kaçış hızı, bir gök cisminin bir gezegenin kütlesi nedeniyle uzay-zaman düzleminde yarattığı bükülmeyi (ki buna "kütleçekimi" adını veririz) yenmek için, bağımsız ve iticiye sahip olmayan herhangi bir cismin sahip olması gereken hızdır. Kaçış hızına ulaşan bir cisim, eğer kütleçekimin kaynağı olan cisimden tam tersi yönde hareket edecek olursa, bu gezegenin çekiminden kurtulacaktır. Böyle bir cisim, (gerçekçi olmayan bir şekilde) başka hiçbir kütleçekim kaynağı olacak cismin etkisi olmadığı varsayılacak olursa, sonsuza kadar yavaşlayarak ama hiçbir zaman durmayarak sonsuza kadar aynı yönde gidecektir.

Ancak eğer ki cisim, kütleçekimi kaynağından tam zıt yönde ilerlemiyorsa (yani eğik atış benzeri bir davranış sergiliyorsa), bu cisim söz konusu gök cisminin etrafında kapalı olmayan bir parabolik yörüngede dönmeye başlayacaktır. Eğer bu yörünge, hızda meydana gelecek bir ayarlama ile eliptik bir yörüngeye dönüştürülecek olursa, buna "yörüngeye girmek" denir. İşte bir gök cisminin yörüngeye girmesi bu anlama gelir.^[2]

Balina ve yunusların ataları dört üyeli (tetrapod) ve karalarda yaşayan hayvanlardı. Bu hayvanlar, günümüzden 54 milyon yıl kadar önce su yaşantısına geri dönmeye başladılar ve buna bağlı olarak arka bacaklarını yitirmeye başladılar.^{[1][2][3][4][5][6][7]} Bu makalemizde, balina ve yunusların evrimini inceleyecek ve bugüne kadar en detaylı olarak çözmeyi başardığımız evrimsel patikalardan birini aydınlatacağız.

Balinalar ve yunuslar, denizlerde yaşayan memeli hayvanlardır. Yani onlar da bizler gibi yavrularını sütle beslerler, bizler gibi hava solurlar, bizler gibi iç kulak kemiklerine ve en azından yavruyken kıllara sahiptirler, ana rahminde yavruları plasenta sayesinde beslenir ve yavrular doğduktan sonra annelerinin memelerini emerler.^[8][9][10] Yani memeli bir hayvan olmak bakımından bizden tamamen farksızdırlar.

HIV isimli AIDS virüsünü taşıyan insanların %20’sinin vücudunda üretilen antikorlardan ilham alınarak yapılmakta olan aşılar, insan vücudunu HIV enfeksiyonundan korumak için tek yol değil. Pennsylvania Üniversitesinde bulunan bir laboratuvarda, insanlar üzerinde ilk deneylerinin gerçekleştirildiği, var olan bir genetik mutasyondan yola çıkılarak yapılan yeni bir çalışmaya göre, hedef genin değiştirilmesiyle HIV virüsüne dayanıklı bağışıklık hücreleri oluşturuldu. Sonuçlar The New England Journal of Medicine’da yayınlandı.

Çalışma, hedef geni düzenleyerek, HIV virüsünün bağlanarak enfekte ettiği T- hücrelerinin yüzeyinde bulunan bir protein olan C-C kemokin tip 5 reseptörlerinin (CCR5-delta32) dizilimini değiştiren yönteme odaklanmış durumda. Protein yapısında yapılan ufak bir değişim virüsün hücreye bağlanamamasına sebep oluyor. Bu yöntemle virüs ölmese de üreme yeteneği baskılanabiliniyor. Şu anda HIV hastalarına uygulanan tedavi yöntemi de aynı amaçla yapılıyor fakat yeni yöntemle, tedavi, masrafsız ve acı verici yan etkiler olmadan sürdürülebilecek.

Alkol dünya genelinde en sık kullanılan psikoaktif maddelerden biridir. Çokça tüketilmesinin arkasında merkezi sinir sistemi üzerindeki baskılayıcı etkilerinin yanı sıra birtakım eksik veya hatalı bilgiler yatar. Doğru bilinen yanlışlardan bir tanesi de alkolün iyi bir uyku yardımcısı olduğudur. Alkol kullanımının vücutta rahatlama veya uykululuk hissi sağlayabildiği doğrudur; ancak bu kaliteli bir uyku uyuyabileceğiniz anlamı taşımıyor. Bu alanda yapılmış çalışmalar, alkolün diğer olumsuz fizyolojik etkilerinin yanı sıra uyku kalitesini bozduğunu, uyku süresini azalttığını ve uykuyla alakalı hastalıkların ortaya çıkma riskini arttırdığını gösteriyor!

Uyku, beden ve zihin sağlığını düzenleyen temel unsurlardan biridir. Uyku her biri farklı özelliğe sahip bölümlerden oluşur ve iki ana başlığa ayrılmıştır. Bunlar, isimlendirilmesini bu uyku safhasında yaşanan hızlı göz hareketlerinden alan REM uykusu (İng: "Rapid Eye Movement") ile uykunun başlangıcından REM uykusuna kadar geçen süre olup yavaş dalga uykusu olarak da adlandırılan NREM uykusudur. Uyku ile ilgili detaylı bilgi için buradaki yazımıza göz atabilirsiniz.

Terapi, benzersiz ve gizemli bir süreç olabilir. Tedaviniz ve terapistiniz hakkında sorularınız olması az görülen bir durum değildir.

Sorulabilecek ortak bir soru, terapistinizi sevmenin gerekli olup olmadığıdır. Bazı danışanlar, terapistlerine ne kadar bağlı hissettiklerini, onları çok fazla sevip sevmediklerini veya bir arkadaş olarak görüp görmediklerini düşünerek zorlanmış hissedebilir. Bazı danışanlar da terapistlerine hiç bağlanmış hissetmeyebilir, hatta onlarla aynı odada olmaktan rahatsız olabilir. Son gruptaki danışanlar ise terapistlerine karşı biraz kayıtsız hisseder.