Daha önce hiç Dünya'nın iç sesini duyduğunu iddia eden birileriyle karşılaştınız mı? Büyük ihtimalle hayır, fakat Dünya üzerinde bu tarz bir şikayetle doktora danışan insanlar yok değil. Dünyanın birçok bölgesinde, özellikle Amerika ve Kanada'da diğer insanların duyamadığı, derinlerden gelen mırıltılar duyan ve bunun Dünya'nın iç sesi olduğunu söyleyen azımsanamayacak kadar kişi var. Bu vakaların birçoğu sahte olmasına veya önemsiz sebeplere dayanmasına rağmen bir grup insanın işaret ettiği sebep ortak: Schumann rezonansı. Peki, nedir bu Schumann rezonansı? Gelin bu doğa olayının tarihini ve nasıl oluştuğunu inceleyelim.

İsminden de belli olacağı üzere bu olgunun keşfi birçok yerde Alman fizikçi W. Otto Schumann'a atfedilir. Fakat bu fikrin temelleri Schumann'dan biraz daha eskiye dayanmaktadır.

2016 yıllarında Küba'da başlayan ve günümüze kadar birçok farklı ülkeden en az 130 kişiyi etkileyen, 400'ün üzerinde kişinin taranması ve ileri tetkik edilmesine sebep olan "Havana Sendromu", hala büyük belirsizliklere sahiptir. Başlıca belirtileri arasında; kulak çınlaması, kafa içi basınç, baş ağrısı, mide bulantısı, sersemlik, unutkanlık, halsizlik, uykusuzluk bulunur. Yönlendirilmiş mikrodalgalar, ultrasonik veya infrasonik ses dalgaları, Zika virüsü, kimyasal nedenler, kitlesel psikojenik hastalık, abartılı kullanılan sivrisinek ilacı, nedeni tespit edilemeyen iç kulak hasarı veya beyin hasarının belirtilere neden olabileceği değerlendirilmiştir.

Nosebo etkisi veya olayların abartılması gibi iddialar da ortaya atılmıştır. CIA Direktörü William Burns, Aralık 2020'de ABD Ulusal Bilimler Akademisinin, "yönlendirilmiş enerji" ışınlarının sendroma neden olduğu yönünde iddialarını paylaşmıştır.^[53][55] ABD'li yetkililerin açıklamaları ve olayların yaşanması ardından yayınlanan ön raporlar "sonik saldırı/yönlendirilmiş silah" şüphesi üzerinde durmaktadır. Alanında uzman kişiler, mikrodalga veya farklı ses dalgaları ile kişilerin, görülmeyecek kadar küçük cihazlar ile veya oldukça uzak mesafeden etkilenmelerini sağlayacak herhangi bir kanıt bulunmadığını belirtmektedir. Etkilenen kişiler üzerinde beyin hasarları tespit edilmesine rağmen somut bir travmaya rastlanamaması durumun gizemini hala devam ettirmektedir.

Yer çekimi, Dünya üzerindeki cisimlerin yere, yani Dünya'ya doğru düşme eğilimine verilen isimdir. Kütle çekimi (veya kısaca "kütleçekim") ise, uzay içindeki iki cismin birbirine doğru hareket etmeye meyilli olmasını ifade etmekte kullandığımız bir doğa yasasıdır.

Yer çekimi, kütleçekim yasasının Dünya özelindeki ismidir. "Yer çekimi", "kütle çekimi" ve "kütleçekim" gibi terimler arasında fiziksel olarak hiçbir fark bulunmamaktadır; sadece kütleçekim yasası ilk olarak Dünya'da fark edildiği için, Türkçede bu şekilde bir isim almıştır. Fakat yer çekimi tabiri, "Yer" (yani "Dünya") ile sınırlı olduğu için, kısıtlayıcı olabilir ve bu nedenle daha ziyade kütleçekim sözcüğü kullanılmaktadır.

Aynştaynyum, "Es" sembolü ve atom numarası 99 olan, sentetik bir elementtir. Aktinit serisinin bir üyesidir ve yedinci transuranyum elementtir. Aynştaynyum, 1952'deki ilk hidrojen bombası patlamasının enkazında keşfedilmiştir. En yaygın izotopu olan aynştaynyum-253 (yarı ömrü 20.47 gündür), yüksek güçlü bir nükleer reaktörde kaliforniyum-253'ün parçalanmasıyla yapay olarak üretilir. Diğer izotopları ise, çeşitli laboratuvarlarda, çok daha küçük miktarlardaki ağır aktinit elementlerini hafif iyonlarla çarpıştırarak sentezlenir. Üretilen aynştaynyum izotoplarının kısa yarı ömrü nedeniyle, temel bilimsel araştırmalar dışında neredeyse hiçbir pratik uygulaması yoktur. Aynştaynyumun; erime noktası 860 °C, kaynama noktası 996 °C ve yoğunluğu 8.84 g/cm³'tür.^[1]

Aynştaynyum, Dünya'nın kabuğunda doğal olarak oluşmaz. Yer kabuğunda doğal olarak oluşan aktinit, uranyum ve toryumdan aynştaynyum sentezi, çok sayıda nötron yakalama işlemi gerektirir ki bu da pek mümkün bir olay değildir. Bu nedenle, dünyadaki tüm aynştaynyum bilimsel laboratuvarlarda, yüksek güçlü nükleer reaktörlerde veya nükleer silah testlerinde yapay olarak üretilir. Amerikyumdan fermiyuma kadar, aynştaynyum da dahil olmak üzere, transuranyum elementler, Oklo'daki nükleer füzyon reaktöründe doğal olarak oluşmuştur.^[2]

COVID-19 hastalığı devam ederken yalnızca insan sağlığını değil, aynı zamanda doğayı da tehdit ediyor. Virüs yıkımına devam ederken, yüz maskelerinin ve eldivenlerin üretimi ve kullanımı da önemli ölçüde artıyor. Bu ürünlerin çoğu plastik veya diğer plastik türevlerini içeriyor.

Plastikler, mükemmel bir mukavemet/ağırlık oranına sahiptir ve bu nedenle tek kullanımlık tıbbi ekipmanların üretiminde yaygın olarak tercih edilirler. Ne var ki bu, COVID-19 pandemisinde yüz maskelerinin kullanımının kısa sürede milyonlarca ton plastik atığa neden olmasıyla sonuçlanmıştır.

Benzer türler kısıtlı kaynaklardan genellikle farklı şekillerde yararlanırlar. Bu şekilde bir kaynak paylaşımı, görünüşte birbirine benzeyen türlerin rekabet yoluyla birbirlerinin yok olmasına sebep olmadan aynı ekolojik toplulukta nasıl bir arada yaşayabildiklerini açıklamamıza yardımcı olur. Türler arasındaki kaynak paylaşımını anlamak, hala hayatta olan türlerinin sayısındaki azalmanın ekosistemin işleyişini nasıl etkileyeceğini tahmin etmemize yardımcı olabilir.

Dünya'daki yaşamın en çarpıcı özelliklerinden biri inanılmaz çeşitliliğidir. Aslına bakılırsa Dünya'da yaşayan o kadar çok tür vardır ki, yüzyıllardır farklı ekosistemleri incelememize, yeni türler tanımlamamıza ve onları sınıflandırmamıza rağmen türlerin toplam sayısını hala bilmiyoruz. Tahminler Dünya'da 5 ila 30 milyon tür yaşadığını öne sürüyor fakat biz henüz sadece 2 milyonluk bir kısmı (en kolay göze çarpanları!) adlandırdık ve tanımladık. Ekolojik toplulukların her biri inanılamayacak sayıda türe ev sahipliği yapabilir. Örneğin Fiji veya Hawaii'deki bir resif üzerinde 100'e yakın farklı mercan türünün ya da aynı mercanlar arasında barınan veya beslenen 150'ye yakın balık türünün bir arada yaşaması sıkça rastlanan bir olaydır. Bu biyoçeşitliliği yalnızca tropikal cennetlerde gözlemleyebileceğinizi düşünmeyin. Bir dahaki sefere işe veya okula giderken yanından geçtiğiniz parktaki kuş türlerine ya da bir hafta sonu arkadaşlarınızla pikniğe gittiğiniz göletteki balık türlerine daha yakından bakarsanız pek çok farklı türün yaşadığını fark edebilirsiniz.

Ortaçağ'ın Avrupa ve Batı için bir duraklama dönemi olduğunu biliyoruz. Skolastik düşüncenin olumsuz etkileri, uluslararası çapta salgın hastalıklar vb. olumsuz olgularla birlikte Avrupa biliminin geriye gittiği sırada Türkiye coğrafyasına çok yakın bir yerde Arap yarımadasında işler Avrupa'nın tam tersi yönünde ilerledi. İslam medeniyetinin altın çağını yaşadığı bu zamanları Türkiye'ye ve dünyaya tanıtan isimlerden biri de Cumhurbaşkanlığı kararıyla adı 2019 yılına verilen Fuat Sezgin'dir. Aynı zamanda Fuat Sezgin'in ismi Uludağ Üniversitesi Fuat Sezgin Merkez Kütüphanesi'nde bugün hala yaşatılıyor.^[1]

24 Ekim 1924 tarihinde Bitlis'te dünyaya gelen Fuat Sezgin'in ataları uzun yıllar Osmanlı İmparatorluğu'nda Şirvan beyleri(imtiyazlı Doğu Anadolu eyaletinin beyleri) olarak görev yapmışlardır.^[2]

Kızlık zarı (bilimsel ismiyle "himen" veya "hymen"), vajinal açıklığın dış kısmını saran ve kimi durumda kısmen kapatan bir mukoza dokusudur. Bu doku, çoğu zaman ilk cinsel birleşme (coitus) sırasında yırtılır ve bir miktar acı ve kanamaya neden olur.^[11]

Seks ile ilişkisinden ötürü birçok toplumda bu dokuya kültürel anlamlar yüklenmiştir ve halk arasında hakkında birçok hatalı bilginin dolaşmaktadır. Örneğin birçok kültürde himen perforasyonu ("kızlık zarı yırtılması"), "bakirelik testi" gibi değerlendirilir ve bu kültürlerde kadınlara cinsellik konusunda çeşitli baskılar uygulanır. Ne var ki himen, aynı zamanda sert düşmeler ve sarsmalar ile, vajinal tampon kullanımı ile veya at binme ve bisiklet gibi sporlarla uğraşma nedeniyle de yırtılabilir. İlerleyen kısımlarda göreceğimiz gibi, bazı kadınlarda himen daha esnektir ve ilk seks sonrasında da (hatta birden fazla seks sonrasında da) korunmaya devam edebilir. Dolayısıyla himenin varlığı veya yokluğu, "bakirelik" veya cinsel deneyim konusunda güvenilir bir belirteç değildir.

Sindirim, gıdaların mekanik ve enzimatik olarak parçalanarak, kan dolaşımınca emilebilecek maddelere dönüştürülmesi sürecidir. Gıda, emilmeden önce sindirilmesi gereken üç makro besin içerir: yağlar, karbonhidratlar ve proteinler. Sindirim süreci boyunca, bu makro besinler bağırsak epitelini geçebilecek ve vücutta kullanılmak üzere kan dolaşımına girebilecek moleküllere ayrılır.

Tüm canlı organizmalar hayatta kalmak için besin maddelerine ihtiyaç duyar. Bitkiler besin maddelerini köklerinden ve hücresel işlev için gerekli enerji moleküllerini fotosentez süreciyle elde edebilirken, hayvanlar besin maddelerini diğer organizmaları tüketerek elde ederler. Hücresel düzeyde, hayvan fonksiyonu için gerekli biyolojik moleküller amino asitler, lipid molekülleri, nükleotidler ve basit şekerlerdir. Ancak tüketilen gıdalar protein, yağ ve kompleks karbonhidratlardan oluşur. Hayvanların, bu makromolekülleri hücresel işlevlerini sürdürmek için gerekli olan basit moleküllere dönüştürmesi gerekir. İşte bu nedenle sindirim sisteminin işlevi, yediğiniz gıdaları parçalamak, besinlerini serbest bırakmak ve bu besinleri vücuda emmektir. İnce bağırsak, sindirimin çoğunun gerçekleştiği ve salınan besinlerin çoğunun kana veya lenflere emildiği sistemin ana aktörü olmasına rağmen, sindirim sistemi organlarının her biri bu sürece hayati bir katkıda bulunur.